คือ ในปฏิสนธิขณะ จิต อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นจิตตสมุฏฐาน-
ธรรม และหทยวัตถุ.
9. จิตตสมุฏฐานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่จิตต-
สมุฏฐานธรรม อาศัยจิตตสมุฏฐานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่จิตต-
สมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 2 และจิต อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นจิตต-
สมุฏฐานธรรม แสะหทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ 2.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[155] ในเหตุปัจจัย มี 9 วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี 9 วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี 5 วาระ ในอนันตรปัจจัย มี 9 วาระ ในสมนันตรปัจจัย
มี 9 วาระ ในสหชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี 9 วาระ
ในนิสสยปัจจัย มี 9 วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี 9 วาระ ในปุเรชาตปัจจัย
มี 5 วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี 5 วาระ ในกัมมปัจจัย มี 9 วาระ ใน
วิปากปัจจัย มี 9 วาระ ในอาหารปัจจัย มี 9 วาระ ในอินทริยปัจจัย มี 9
วาระ ในฌานปัจจัย มี 9 วาระ ในมัคคปัจจัย มี 9 วาระ ในสัมปยุตต-
ปัจจัย มี 9 วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี 9 วาระ ในอวิคตปัจจัย มี 9 วาระ.

ปัจจนียนัย

1. นเหตุปัจจัย

[156] 1. จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยจิตตสมุฏฐานธรรม
เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

คือ ขันธ์ 2 และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นจิตตสมุฏ-
ฐานธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ อาศัยขันธ์ 2.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 2 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นจิตตสมุฏฐาน
ธรรม ฯลฯ อาศัยขันธ์ 2.
ฯลฯ มหาภูตรูป 1 ที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม ฯลฯ
จิตตสมุฏฐานรูป ที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.
โมหะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยขันธ์
ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.
2. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยจิตต-
สมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
คือ จิต อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ จิต และกฏัตตารูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่
เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม.
3. จิตตสมุฏฐานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่จิตต-
สมุฏฐานธรรม อาศัยจิตตสมุฏฐานธรรมเกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 2 จิต และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็น
จิตตสมุฏฐานธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ 2.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
4. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยธรรม
ที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย

คือ ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูป อาศัยจิต หทยวัตถุ อาศัย
จิต, จิต อาศัยหทยวัตถุ, พึงกระทำมหาภูตรูป 1 จนถึงอสัญญสัตว์.
5. จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยธรรมที่ไม่ใช่จิตต-
สมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
คือ สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย และะจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยจิตซึ่งเป็น
อเหตุกะ
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ จิต.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลาย ที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม
อาศัยหทยวัตถุ.
โมหะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยจิต.
6. จิตตสมุฏฐานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่จิตต-
สมุฏฐานธรรม อาศัยธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย
คือ ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย และกฏัตตารูป
อาศัยจิต.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ จิตและสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย อาศัยหทยวัตถุ.
7. จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยจิตตสมุฏฐานธรรม
และธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 2 และ สมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นจิตตสมุฏ-
ฐานธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ และจิต ฯลฯ ขันธ์ 2.

ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 2 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นจิตตสมุฏฐาน
ธรรม และจิต ฯลฯ ขันธ์ 2.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 2 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นจิตตสมุฏฐาน-
ธรรม และหทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ 2.
โมหะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยขันธ์ทั้ง
หลาย ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ และจิต.
8. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยจิตต-
สมุฏฐานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย
คือ ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็น
จิตตสมุฏฐานธรรม และจิต.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นจิตต-
สมุฏฐานธรรม และมหาภูตรูปทั้งหลาย.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ จิต อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นจิตตสมุฏฐาน
ธรรม และหทยวัตถุ.
9. จิตตสมุฏฐานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่จิตต-
สมุฏฐานธรรม อาศัยจิตตสมุฏฐานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่จิตต-
สมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
คือ ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 2 และกฏัตตารูป อาศัยขันธ์ 1
ที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม และจิต ฯลฯ ขันธ์ 2.

ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 2 และจิต อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นจิตต-
สมุฏฐานธรรม และหทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ 2.
[157] 1. จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยจิตตสมุฏฐานธรรม
เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย
คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม
ฯลฯ อาศัยมหาภูตรูป 1 ที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม.
จิตตสมุฏฐานรูป ที่เป็นอุปาทารูป อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.
2. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยจิตต-
สมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นจิตต-
สมุฏฐานธรรม
3. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยธรรม
ที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูป อาศัยจิต.
หทยวัตถุ อาศัยจิต ฯลฯ มหาภูตรูป 1 ฯลฯ ตลอดถึงอสัญญสัตว์.
4. จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยธรรมที่ไม่ใช่จิตต-
สมฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย
คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยจิต.
5. จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยจิตตสมุฏฐานธรรม
และธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณ-
ปัจจัย

คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นจิตตสมุฏฐานธรรม
และจิต.
จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยจิต และมหาภูตรูปทั้งหลาย.
6. ธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม อาศัยจิตต-
สมุฏฐานธรรม และธรรมที่ไม่ใช่จิตตสมุฏฐานธรรม เกิดขึ้น
เพราะนอารัมมณปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นจิตตสมุฏ-
ฐานธรรม และจิต.
ในปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นจิตตสมุฏฐาน-
ธรรม และมหาภูตรูปทั้งหลาย.
ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[158] ในนเหตุปัจจัย มี 9 วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี 6 วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี 9 วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี 6 วาระ ในนสมนันตรปัจจัย
มี 6 วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี 6 วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี 6 วาระ
ในนปุเรชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในนอาเสวน-
ปัจจัย มี 9 วาระ ในนกัมมปัจจัย มี 4 วาระ ในนวิปากปัจจัย มี 5 วาระ ใน
นอาหารปัจจัย มี 1 วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี 1 วาระ ในนฌานปัจจัย มี 6
วาระ ในนมัคคปัจจัย มี 9 วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี 6 วาระ ในนวิปป-
ยุตตปัจจัย มี 6 วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี 6 วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี 6 วาระ.