5. นกัมมปัจจัย

[107] 1. ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรมแต่ใช่เหตุธรรม อาศัย
ธรรมที่เป็นทั้งเหตุธรรม และสเหตุกธรรมเกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย
คือสัมปยุตตเจตนา อาศัยเหตุธรรม.
2. ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรมแต่ไม่ใช่เหตุธรรม อาศัย
ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรมแต่ไม่ใช่เหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะนกัมม-
ปัจจัย
คือ สัมปยุตตเจตนา อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสเหตุกธรรม แต่ไม่ใช่
เหตุธรรม.
3. ธรรมที่เป็นสเหตุกธรรมแต่ไม่ใช่เหตุธรรม อาศัย
ธรรมแต่ไม่ใช่เหตุธรรม เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย
คือ สัมปยุตตเจตนา อาศัยเหตุธรรม และสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย.

6. นวิปากปัจจัย 7. นวิปปยุตตปัจจัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[108] ในนอธิปติปัจจัย มี 9 วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี 9
วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี 8 วาระ ใน
นกัมมปัจจัย มี 3 วาระ ในนวิปากปัจจัย มี 9 วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย
มี 9 วาระ.

พึงนับอย่างนี้.
ปัจจนียนัย จบ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียนัย

[109] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี 9 วาระ ในน-
ปุเรชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในนอาเสวน-
ปัจจัย มี 9 วาระ ในนกัมมปัจจัย มี 3 วาระ ในนวิปากปัจจัย มี 9 วาระ
ในนวิปปยุตตปัจจัย มี 9 วาระ.
พึงนับอย่างนี้.
อนุโลมปัจจนียนัย จบ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[110] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี 9 วาระ ในน-
อารัมมณปัจจัย มี 9 วาระ ในอนันตรปัจจัย มี 9 วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย
มี 9 วาระ.
พึงนับอย่างนี้.
ปัจจนียานุโลม จบ
สหชาตวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี
เหมือนกับปฏิจจวาระ.