อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[765] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี 7 วาระ...
ในนอธิปติปัจจัย มี 7 วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี 7 วาระ ในนสมนันตร-
ปัจจัย มี 7 วาระ ในนอสัญญมัญญปัจจัย มี 3 วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย
มี 7 วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี 7 วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี 7 วาระ
ในนอาเสวนปัจจัย มี 7 วาระ ในนกัมมปัจจัย มี 7 วาระ ในนวิปากปัจจัย
มี 7 วาระ ในนอาหารปัจจัย มี 7 วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี 7 วาระ
ในนฌานปัจจัย มี 7 วาระ ในนมัคคปัจจัย มี 7 วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย
มี 3 วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี 3 วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี 7 วาระ
ในโนวิคตปัจจัย มี 7 วาระ.
พึงนับอย่างนี้.
อนุโลมปัจจนียะ จบ

ปัจจนียนุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[766] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี 8 วาระ ใน
อธิปติปัจจัย มี 10 วาระ ในอนันตรปัจจัย มี 7 วาระ ในสมนันตรปัจจัย
มี 7 วาระ ในสหชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี 3 วาระ
ในนิสสยปัจจัย มี 13 วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี 8 วาระ ในปุเรชาตปัจจัย
มี 3 วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี 3 วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี 3 วาระ ใน

กัมมปัจจัย มี 7 วาระ ในวิปากปัจจัย มี 1 วาระ ในอาหารปัจจัย มี 7
วาระ ในอินทริยปัจจัย มี 7 วาระ ในฌานปัจจัย มี 7 วาระ ในมัคคปัจจัย
มี 7 วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี 3 วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี 5 วาระใน
อัตถิปัจจัย มี 3 วาระ ในนัตถิปัจจัย มี 7 วาระ ในวิคตปัจจัย มี 7
วาระ ในอวิคตปัจจัย มี 13 วาระ.
พึงนับอย่างนี้.
ปัจจนียานุโลม จบ
ทัสสนติกะที่ 8 จบ

อรรถกถาทัสสนติกะ

ใน ทัสสนติกะ ในคำทั้งหลายที่อาทิว่า ราคะ ที่พึงละด้วย
ทัสสนะ (พระโสดาบัน) ย่อมเกิดขึ้น ผู้ศึกษาพึงทราบว่า ธรรมที่เกิดขึ้น
แก่พระอริยบุคคลเบื้องต่ำ ย่อมไม่เกิดแก่พระอริยบุคคลเบื้องสูงอย่างนี้คือ ราคะ
ที่พึงละด้วยทัสสนะย่อมเกิดแก่ปุถุชน ราคะที่พึงละด้วยภาวนาย่อมเกิดแม้แก่
พระโสดาบัน ธรรมที่พึงละด้วยทัสสนะย่อมไม่เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่พึงละด้วย
ภาวนา ด้วยอำนาจของปัจจัยแม้อย่างหนึ่ง. คำที่เหลือในอธิการนี้ ผู้ศึกษาพึง
ติดตามบาลี แล้วทราบด้วยอำนาจแห่งลักษณะที่กล่าวไว้ในกุสลติกะ.
อรรถกถาทัสสนติกะ จบ