ในโนอัตถิปัจจัย มี 7 วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี 3 วาระ ในโนวิคตปัจจัย
มี 13 วาระ ในโนอวิคตปัจจัย มี 7 วาระ.
พึงนับอย่างนี้.
ปัจจนียนัย จบ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ

[1766] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี 7 วาระ...ในน-
อธิปติปัจจัย มี 7 วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี 7 วาระ ในนสมนันตรปัจจัย
มี 7 วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี 3 วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี 7 วาระ
ฯลฯ ในนมัคคปัจจัย มี 7 วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย มี 3 วาระ ในนวิปปยุตต-
ปัจจัย มี 3 วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี 7 วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี 7 วาระ.
พึงนับอย่างนี้.
อนุโลมปัจจนียนัย จบ

ปัจจนียานุโลมนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม

[1767] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี 5 วาระ...ใน
อธิปติปัจจัย มี 8 วาระ ในอนันตรปัจจัย มี 5 วาระ ในสมนันตรปัจจัย
มี 5 วาระ ในสหชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี 3 วาระ ใน
นิสสยปัจจัย มี 13 วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี 7 วาระ ในปุเรชาตปัจจัย
มี 3 วาระ ในปัจฉาชาตปัจจัย มี 3 วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี 3 วาระ

ในกัมมปัจจัย มี 7 วาระ ในวิปากปัจจัย มี 1 วาระ ในอาหารปัจจัย มี 7 วาระ
ในอินทริยปัจจัย ในฌานปัจจัย ในมัคคปัจจัย แต่ละปัจจัยมี 7 วาระ ในสัมปยุตต-
ปัจจัย มี 3 วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี 5 วาระ ในอัตถิปัจจัย มี 3 วาระ
ในนัตถิปัจจัย มี 5 วาระ ในวิคตปัจจัย มี 5 วาระ ในอวิคตปัจจัย มี 13 วาระ.
พึงนับอย่างนี้.
ปัจจนียานุโลมนัย จบ
มิจฉัตตติกะที่ 15 จบ

อรรถกถามิจฉัตตติกะ

ใน มิจฉัตตติกะ มิจฉัตตนิยตธรรม ย่อมไม่เป็นปัจจัยโดยปัจจัย
ไร ๆ แก่สัมมมัตตนิยตธรรม หรือสัมมมัตตนิยตธรรม ย่อมไม่เป็นปัจจัยโดยปัจจัย
ไร ๆ แก่มิจฉัตตนิยธรรม มิจฉัตตนิยตธรรม หรือสัมมัตตนิยธรรม ชื่อว่า
เว้นสหชาตาธิปติปัจจัย ย่อมไม่มี. ใน สัมมัตตนิยตธรรมย่อมไม่มีอารัม-
มณปุเรชาต¹ ปัจจัยโดยแน่นอน (คือ สัมมัตตนิยตธรรมไม่เป็นอารัมมณ-
ปุเรชาตปัจจัยแน่นอน). ใน มิจฉัตตนิยตธรรม มีอารัมมณปุเรชาตปัจจัย.
นิยตมิจฉาทิฏฐิ พึงปรารภอนิยตจิตเกิดขึ้นได้ นิยตจิตย่อมไม่ปรารภ
นิยตจิตที่เหลือเกิดขึ้น. ธรรมอะไร ๆ ย่อมไม่ทำมิจฉัตตนิยตธรรมให้หนักเกิด
ขึ้น กุศลย่อมไม่เป็นอุปนิสสยปัจจัยแก่มิจฉัตตนิยตธรรม คำที่เหลือในอธิการนี้
พึงทราบตามนัยที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ในบาลี.
อรรถกถามิจฉัตตติกะ จบ
1. ของไทยหน้า 663 บรรทัดที่ 1 เป็น วตฺถุปุเรชาต แต่ผิดสภาวะ จึงแปลตามบาลี
พม่าที่เป็น อารมฺมณปุเรชาต.