เมนู

อนุโลมปัจจนียนัย


การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ


[1625] เพราะเหตุปัจจัย ในนอารัมมณปัจจัย มี 3 วาระ...ใน
นอธิปติปัจจัย มี 3 วาร ในนอนันตรปัจจัย มี 3 วาระ ในนสมนันตร-
ปัจจัยมี 3 วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี 3 วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี 3
วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี 3 วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี 3 วาระ ฯลฯ
ในนมัคคปัจจัย มี 3 วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี 3 วาระ ในโนนัตถิปัจจัย
มี 3 วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี 3 วาระ.
พึงนับอย่างนี้.
อนุโลมปัจจนียนัย จบ

ปัจจนียานุโลมนัย


การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม


[1626] เพราะนเหตุปัจจัย ในอารัมมณปัจจัย มี 7 วาระ... ใน
อธิปติปัจจัย มี 7 วาระ ในอนันตรปัจจัย มี 9 วาระ ในสมนันตรปัจจัย
มี 9 วาระ ในสหชาตปัจจัย มี 3 วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี 3 วาระ
ในนิสสยปัจจัย มี 3 วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี 9 วาระ ในอาเสวนปัจจัย
มี 5 วาระ ในกัมมปัจจัย มี 5 วาระ ในวิปากปัจจัย มี 3 วาระ ฯลฯ ใน
สัมปยุตตปัจจัย มี 3 วาระ ในอัตถิปัจจัย มี 3 วาระ ในนอัตถิปัจจัย มี 9
วาระ ในวิคตปัจจัย มี 9 วาระ ในอวิคตปัจจัย มี 3 วาระ.
พึงนับอย่างนี้.
ปัจจนียานุโลม จบ
ปริตตารัมมณติกะที่ 13 จบ

อรรถกถาปริตตารัมมณติกะ


สองบทว่า อปฺปมาณารมฺมณา เจตนา ใน ปริตตารัมมณติกะ
คือ เจตนาในโคตรภู เป็นปัจจัยแก่เสกขธรรม จะกล่าวว่า ปัจจเวกขณเจตนา
ก็ได้. สองบทว่า วิปากานํ ปริตฺตารมฺมณานํ คือวิบากที่มีกรรมเป็น
อารมณ์เกิดขึ้นในปฏิสนธิกาล มีรูปเป็นต้นเป็นอารมณ์ เกิดขึ้นด้วยอำนาจ
จักขุวิญญาณเป็นต้น มีปริตตารมณ์ที่ชวนะรับมาเกิดขึ้นด้วยอำนาจตทารัมมณะ
ในปวัตติกาล ก็อาจารย์เหล่าใดกล่าวว่า ปฏิสนธิย่อมไม่มี เพราะโคตรภูจิต
เป็นปัจจัย อาจารย์เหล่านั้น พึงถูกคัดค้านด้วยสูตรนี้. คำที่เหลือในอธิการนี้พึง
ทราบตามนัยแห่งบาลีนั่นเอง
หีนติกะเช่นเดียวกับสังกิลิฏฐติกะ
อรรถกถาปริตตารัมมณติกะ จบ