โนอัตถิมูลกนัย

ในนเหตุปัจจัย มี 9 วาระ... ใน
นอารัมมณปัจจัย มี9วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี 9วาระ ในนอนันตร-
ปัจจัย มึ9 วาระ ในนสมนันตรปัจจัย มี 9 วาระ ในนสหชาตปัจจัย
มี 9 วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี 9 วาระ ในนนิสสยปัจจัย มี 9วาระ
ในนอุปนิสสยปัจจัย มี 9 วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี 9 วาระ ใน
นปัจฉาชาตปัจจัย มี9 วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี 9วาระ ในนกัมม-
ปัจจัย มี 9 วาระ ในนวิปากปัจจัย มี 9 วาระ ในนอาหารปัจจัย มี 9
วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี 9วาระ ในนฌานปัจจัย มี 9 วาระ ใน
นมัคคปัจจัย มี 9 วาระ ในนสมัปยตตคปัจจัย มี 9 วาระ ในนวิปปยตต-
ปัจจัย มี 9 วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี 9 วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี 9
วาระ ในโนอวิคตปัจจัย มี 9 วาระ.
[746] เพราะโนอัตถิปัจจัย นเหตุปัจจัย นอารัมมณปัจจัย ใน
นนิสสยปัจจัย มี 9 วาระ... ในนอุปนิสสยปัจจัย มี 2 วาระ.
[747] เพราะโนอัตถิปัจจัย นเหตุปัจจัย นอารัมมณปัจจัย
นอธิปติปัจจัย นอนันตรปัจจัย นสมนันตรปัจจัย นสหชาตปัจจัย
นอัญญมัญญปัจจัย นนิสสยปัจจัย ในนอุปนิสสยปัจจัย มี 2 วาระ...
ในนปุเรชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในโนอวิคตปัจจัย มี 9 วาระ.
[748] เพราะโนอัตถิปัจจัย นเหตุปัจจัย นอารัมมณปัจจัย ฯลฯ
นอุปนิสสยปัจจัย ในนปุเรชาตปัจจัย มี 2 วาระ... ในนปัจฉาชาตปัจจัย

มี 2 วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี 2 วาระ ในนวิปากปัจจัย มี 2 วาระ
ในนอาหารปัจจัย มี2วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี 2 วาระ ในนฌาน-
ปัจจัย มี 2 วาระ ในนมัคคปัจจัย มี 2 วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย
มี2 วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี 2 วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี 2 วาระ
ในโนวิคตปัจจัย มี 2 วาระ ในโนอวิคตปัจจัย มี 2 วาระ.
[749] เพราะโนอัตถิปัจจัย นเหตุปัจจัย นอารัมมณปัจจัย ฯลฯ
นอาเสวนปัจจัย นวิปากปัจจัย นอาหารปัจจัย นอินทริยปัจจัย ใน
โนอวิคตปัจจัย มี 2 วาระ.
[750] เพราะโนอัตถิปัจจัย นเหตุปัจจัย ฯลฯ อุปนิสสยปัจจัย
นปุเรชาตปัจจัย นปัจฉาชาตปัจจัย นอาเสวนปัจจัย นวิปากปัจจัย
นอาหารปัจจัย นอินทริยปัจจัย นวิปปยุตตปัจจัย ในโนนัตถิปัจจัย
มี 2 วาระ... ในโนวิคตปัจจัย มี 2 วาระ ในโนอวิคตปัจจัย มี 2
วาระ.
[751] เพราะโนอัตถิปัจจัย นเหตุปัจจัย โนวิคตปัจจัย ในโน-
อวิคตปัจจัย มี 2 วาระ.
เพราะโนนัตถิปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี 15 วาระ ฯลฯ ใน
โนนัตถิปัจจัย ในโนวิคตปัจจัย เช่นเดียวกันกับ นเหตุปัจจัย.
เพราะนวิคตปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี 15 วาระ ฯลฯ.

เพราะโนอวิคตปัจจัย ในนเหตุปัจจัย มี9 วาระ... ในนอารัมมณ-
ปัจจัย มี 9 วาระ ในนอธิปติปัจจัย มี 9 วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี 9
วาระ.
เพราะโนอวิคตปัจจัย เช่นเดียวกับ เพราะโนอัตถิปัจจัย.
ปัญหาวารปัจจัยนียคณนา จบ

ปัจจนียนัย

วรรณนาเนื้อความแห่งปัจจยุทธาระ

บัดนี้ เป็นปัจจนียนัย. พึงทราบวินิจฉัย ในปัจจนียนัย นั้น ดัง
ต่อไปนี้:-
ปัญหาทั้งหลายอัน ได้อยู่โดยนัยเป็นต้นว่า " อกุศลธรรมอาศัย
อกุศลธรรมเกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย" ในปฏิจจวาระเป็นต้น ขยาย
ออกไปโดยย่อ ด้วยอำนาจปัจจัย ทั้งหลายที่ได้อยู่ ฉันใด เพื่อแสดงปัจจนียะ
โดยสังเขป โดยลักษณะเดียวกันอย่างไม่พิสดาร พระธรรมสังคาหกาจารย์
ทั้งหลายจึงขยายปัจจัยแห่งกุศลเป็นต้น โดยอนุโลม โดยนัยเป็นต้นว่า
กุศลธรรมเป็นปัจจัยแก่กุศลธรรม ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย.
ฉันนั้น. ก็ปัจจัยเหล่านั้นแล พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงแล้วด้วยอำนาจ
แห่งปัจจัยเป็นหมวด ๆ ไม่ได้แสดงด้วยอำนาจปัจจัยแต่ละอย่าง ๆ
บัณฑิตพึงแยกปัจจัยที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงไว้โดยเป็นหมวด แล้ว
พึงทราบในที่นั้น.