คือ ขันธ์ทั้งหลาย ที่เป็นอัพยากตวิบาก และอัพยากตกิริยาที่เกิด
ภายหลัง เป็นปัจจัยแก่กายนี้ที่เกิดก่อน ด้วยอำนาจของปัจฉาชาตปัจจัย.

อรรถกถาปัจฉาชาตปัจจัย

ใน ปัจฉาชาตปัจจัย คำว่า อิมสฺส กายสฺส ได้แก่ กายอัน
ประกอบด้วยมหาภูตรูป 4. คำว่า ปจิฉาชาตปจฺจเยน ปจฺจโย ความว่า
เป็นธรรมที่เกิดภายหลัง และเป็นปัจจัยด้วยอำนาจการค้ำจุน. ปัจฉาชาต-
ปัจจัยนี้มาแล้ว โดยอนุโลมในปัญหาวาระนี้ว่า ความเป็นปัจจัยเพราะ
อรรถว่าค้ำจุนนี้แหละ ชื่อว่า ปัจฉาชาตปัจจัย.
อรรถกถาปัจฉาชาตปัจจัย จบ

12. อาเสวนปัจจัย

คือ 1. กุศลขันธ์ที่เกิดก่อนๆ เป็นปัจจัยแก่กุศลขันธ์ที่เกิดหลังๆ
ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.
2. อนุโลม เป็นปัจจัย แก่โคตรภู ด้วยอำนาจของอาเสวน-
ปัจจัย.
3. อนุโลม เป็นปัจจัยแก่โวทาน ด้วยอำนาจของอาเสวน-
ปัจจัย.

4. โคตรภู เป็นปัจจัยแก่มรรค ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.
5. โวทาน เป็นปัจจัยแก่มรรค ด้วยอำนาจของอาเสวน
ปัจจัย.
[563] 2. อกุศลธรรม เป็นปัจจัยแก่อกุศลธรรม ด้วยอำนาจ
ของอาเสวนปัจจัย
คือ อกุศลขันธ์ที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัยแก่อกุศลขันธ์ที่เกิดหลัง ๆ
ด้วยอำนาจของอาเสวนปัจจัย.
[564] 3. อัพยากตธรรม เป็นปัจจัยแก่อัพยากตธรรม ด้วย
อำนาจของอาเสวนปัจจัย
คือ ขันธ์ทั้งหลาย ที่เป็นอัพยากตกิริยาที่เกิดก่อน ๆ เป็นปัจจัย
แก่ขันธ์ทั้งหลาย ที่เป็นอัพยากตกิริยาที่เกิดหลัง ๆ ด้วยอำนาจของอาเสวน-
ปัจจัย.

อรรถกถาอาเสวนปัจจัย

ในการถือเอาคำเป็นต้นว่า อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส อนุโลมเป็นปัจจัย
แก่โคตรภู ใน อาเสวนปัจจัย แยกออกไปส่วนหนึ่ง พึงทราบเหตุ
แห่งการแยกไปนั้น โดยนัยที่กล่าวไว้ในหนหลังนั่นแหละ.
อรรถกถาอาเสวนปัจจัย จบ