เหล่านั้น นกัมมปัจจัยและนวิปากปัจจัยย่อมไม่ได้ปัจจยุบบันที่เป็นวิบาก.
คำว่า นเหตุปจฺจยา นอธิปติยา เทฺว เพราะนเหตุปัจจัย ในนอธิปติ-
ปัจจัย มี 2 วาระ คือ วิสัชนา 2 ที่ได้ในนเหตุปัจจัย. แม้ในหมวด 2
แห่งวิสัชนาที่เหลือก็นัยนี้เหมือนกัน. สองบทว่า นกมฺเม เอกํ ในนกัมม-
ปัจจัย มี 1 วาระ คือ อัพยากตะกับอัพยากตะ เพราะจัดอเหตุกกิริยา
เจตนาให้เป็นปัจจยุบบัน. สองบทว่า น วิปาเก เทฺว ความว่า วิสัชนา 2
ด้วยอำนาจอเหตุกโมหะและอเหตุกกิริยา. สองบทว่า นฌาเน เอกํ พึง
ทราบว่า เป็นอัพยากตะวิสัชนา ด้วยอำนาจอเหตุกปัญจวิญญาณ. สอง
บทว่า นมคฺเค เอกํ พึงทราบอัพยากตะวิสัชนาด้วยอำนาจอเหตุกวิบาก
และกิริยา. ผู้ศึกษาพึงทราบเนื้อความในการเทียบเคียงปัจจัยทั้งปวงโดย
อุบายนี้แล.
อรรถกถาปัจจนียนัย จบ

อนุโลมปัจจนียนัย

การนับวาระในอนุโลมปัจจนียะแห่งสังสัฏฐวาระ

ในนอธิปติปัจจัย มี 3 วาระ ในนปุเรชาต-
ปัจจัย มี 3 วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี 3 วาระ ในนอาเสวนปัจจัย
มี 3 วาระ ในนกัมมปัจจัย มี 3 วาระ ในนวิปากปัจจัย มี 3 วาระ
ในนวิปปยุตตปัจจัย มี 3 วาระ.