กับกุศล อกุศลกับอกุศล อัพยากตะกับอัพยากตะ. ก็ในติกะหนึ่ง ๆ ย่อม
ได้อัพยากกับอัพยากตะเท่านั้น. ในวาระนี้มีการกำหนด 2 อย่าง คือ
ในปัจจัย 22 มีวิสัชนา 3 วาระ ในวิปากปัจจัยมีวิสัชนา 1 วาร ด้วย
ประการฉะนี้. วิสัชนาที่เป็นอนุโลมย่อมไม่มีในปัจฉาชาตปัจจัย เพราะ-
ฉะนั้น ในการเทียบเคียงในทุกัตติกะเป็นต้น ด้วยอำนาจแห่ง
วิสัชนาเหล่านี้ว่า วิสัชนา 3 และ 1 ดังนี้ วิปากปัจจัยในทุกัตติกะได้
ทุกติกะนั้นมีวิสัชนา 1. พึงทราบการคำนวณอย่างนี้ว่า ตีณิ 3 ในปัจจัย
ที่เหลือ (พึงทราบการคำนวณอย่างนี้ว่าในปัจจัยที่เหลือมีวิสัชนา 3 วาระ).
คำที่เหลือในอนุโลมนัยในสังฏฐวาระนี้มีใจความง่ายทั้งนั้น.
จบอรรถกถาอนุโลมนัย

ปัจจนียนัย

คือ โมหะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา สหรคตด้วยอุทธัจจะ เจือกับขันธ์
ทั้งหลาย ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา สหรคตด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น.
2. อัพยากตธรรม เจือกับอัพยากตธรรมเกิดขึ้น เพราะ
นเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 เจือกันขันธ์ที่เป็นอัพยากตวิบาก และอัพยากต-