16. อัพยากตธรรม อาศัยอกุศลธรรมและอัพยากตธรรม
เกิดขึ้น เพราะวิปปยุตตปัจจัย
คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอกุศลและมหาภูตรูป
ทั้งหลายเกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายเกิดขึ้น เพราะ
วิปปยุตตปัจจัย.
17. อกุศลธรรม และอัพยากตธรรม อาศัยอกุศลธรรม
และอัพยากตธรรมเกิดขึ้น เพราะวิปปยุตตปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นอกุศลและหทยวัตถุเกิดขึ้น ฯลฯ
ขันธ์ 2 อาศัยขันธ์ 2 และหทยวัตถุเกิดขึ้น, จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์
ทั้งหลายที่เป็นอกุศลและมหาภูตรูปทั้งหลายเกิดขึ้น, ขันธ์ทั้งหลายอาศัย
หทยวัตถุเกิดขึ้น เพราะวิปปยุตตปัจจัย, จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์
ทั้งหลายเกิดขึ้น เพราะวิปปยุตตปัจจัย.
[271] กุศลธรรม อาศัยกุศลธรรมเกิดขึ้น เพราะอัตถิปัจจัย ฯลฯ
ในอัตถิปัจจัย พึงจำแนกให้ครบ 17 วาระ เหมือนสหชาตปัจจัย
ในนัตถิปัจจัย และวิคตปัจจัย พึงจำแนกให้ครบ 17 วาระ
เหมือนอารัมมณปัจจัย
ในอวิคตปัจจัย พึงจำแนกวาระให้ครบ 17 วาระ เหมือนสหชาต-
ปัจจัย.

การนับวาระในอนุโลมแห่งปัจจยวาระ

ในเหตุปัจจัย มี 17 วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี 7 วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี 7 วาระ ในอนันตรปัจจัย มี 7 วาระ ใน