เมนู

ในปัจจนียานุโลม มีนัยอันลึกซึ้ง 6 ประการ คือ
ติกปัฏฐานอันประเสริฐ ทุกปัฏฐานอันอุดม ทุกัตติก-
ปัฏฐาน ติกัททุกปัฏฐาน ติกัตติกปัฏฐาน และ
ทุกัททุกปัฏฐาน.

ปัณณัตติวาระ1 จบ

อรรถกถาปัณณัตติวาระ


(ว่าด้วยการตั้งชื่อ)


(บาลีอรรถกถาหน้า 529-552)

คำว่า ติกปัฏฐาน ทุกปัฏฐาน ฯ ล ฯ ทุกทุกปัฏฐาน นี้ พระผู้-
มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ในปัฏฐานมหาปกรณ์ อันเป็นที่รวมแห่งสมันต-
ปัฏฐาน 24 ด้วยอำนาจติกปัฏฐานเป็นฐาน ในบรรดาปัฏฐานทั้งหลาย
มีอนุโลม ปัฏฐานเป็นต้น ดังกล่าวมาแล้ว โดยทรงอาศัยติกปัฏฐานเป็นต้น
เหล่าใด ขยายความ ติกปัฏฐานเป็นต้นเหล่านั้น ทรงจำแนกปัฏฐาน
เหล่านั้นมีติกปัฏฐานเป็นต้น ด้วยอำนาจปัจจัยเหล่าใด ครั้นทรงแสดง
เฉพาะปัจจัยเหล่านั้น ไม่พาดพิงถึงติกปัฏฐานเป็นต้นเหล่านั้น ทั้งโดย
อุทเทสและนิทเทสด้วยวาระ กล่าวคือการจำแนกปัจจัยโดยการตั้งหัวข้อนี้
ก่อนแล้ว เพราะพระองค์ทรงอาศัยติกปัฏฐานเป็นต้นเหล่าใด จึงตรัสคำว่า
ติกปัฏฐาน ทุกปัฏฐาน ฯ ล ฯ ทุกทุกปัฏฐาน บัดนี้ เพื่อจะทรงแสดง
1. คือปฏิจจวารอุทเทส.