นเหตุปัจจัยได้อย่างไร ? ฯ ล ฯ เพราะอวิคตปัจจัย เพราะนอารัมมณปัจจัย
ฯ ล ฯ เพราะอวิคตปัจจัย เพราะโนวิคตปัจจัย.
เพราะอวิคตปัจจัย เพราะเหตุปัจจัย เพราะนอารัมมณปัจจัย ฯ ล ฯ
เพราะอวิคตปัจจัย เพราะเหตุปัจจัย เพราะโนวิคตปัจจัย.
เพราะอวิคตปัจจัย เพราะเหตุปัจจัย เพราะอารัมมณปัจจัย เพราะ
นอธิปติปัจจัย ฯ ล ฯ เพราะอวิคตปัจจัย เพราะเหตุปัจจัย เพราะ
อารัมมณปัจจัย เพราะโนวิคตปัจจัย.
เพราะอวิคตปัจจัย เพราะเหตุปัจจัย เพราะอารัมมณปัจจัย เพราะ
อธิปติปัจจัย เพราะอนันตรปัจจัย เพราะสมนันตรปัจจัย เพราะสหชาต-
ปัจจัย ฯ ล ฯ เพราะโนวิคตปัจจัยได้อย่างไร ?
ในอนุโลมปัจจนียะ มีนัยอันลึกซึ้ง 6 ประการ คือ
ติกปัฏฐานอันประเสริฐ ทุกปัฏฐานอันอุดม ทุกัตติก-
ปัฏฐาน ติกัททุกปัฏฐาน ติกัตติกปัฏฐาน และ
ทุกัททุกปัฏฐาน.

ปัจจนียานุโลมนัย

อาศัยกุศลธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย เพราะ
อารัมมณปัจจัย ได้อย่างไร ?
กุศลธรรม อาศัยกุศลธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย เพราะ
อธิปติปัจจัย ฯ ล ฯ เพราะนเหตุปัจจัย เพราะอวิคตปัจจัยได้อย่างไร ?

[53] กุศลธรรม อาศัยกุศลกรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย เพราะ
นอารัมมณปัจจัย เพราะอธิปติปัจจัย ฯ ล ฯ เพราะนเหตุปัจจัย เพราะ
นอารัมมณปัจจัย เพราะอวิคตปัจจัย. เพราะนเหตุปัจจัย เพราะ
นอารัมมณปัจจัย เพราะนอธิปติปัจจัย ... เพราะนอนันตรปัจจัย เพราะ
นสมนันตรปัจจัย ฯ ล ฯ เพราะโนอัตถิปัจจัย เพราะโนนัตถิปัจจัย เพราะ
โนวิคตปัจจัย เพราะอวิคตปัจจัยได้อย่างไร ?
[54] กุศลธรรม อาศัยกุศลธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย
เพราะเหตุปัจจัยได้อย่างไร ?
[55] กุศลธรรม อาศัยกุศลธรรม เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย
เพราะอธิปติปัจจัย ฯ ล ฯ เพราะนอารัมมณปัจจัย เพราะอวิคตปัจจัย
ฯ ล ฯ.
เพราะโนอวิคตปัจจัย เพราะเหตุปัจจัย, เพราะโนอวิคตปัจจัย
เพราะอารัมมณปัจจัย ฯ ล ฯ เพราะโนอวิคตปัจจัย เพราะวิคตปัจจัย.
เพราะโนอวิคตปัจจัย เพราะนเหตุปัจจัย เพราะอารัมมณปัจจัย
ฯ ล ฯ เพราะโนอวิคตปัจจัย เพราะนเหตุปัจจัย เพราะวิคตปัจจัย.
เพราะโนอวิคตปัจจัย เพราะนเหตุปัจจัย เพราะนอารัมมณปัจจัย
เพราะนอธิปติปัจจัย ฯ ล ฯ เพราะโนอัตถิปัจจัย เพราะโนนัตถิปัจจัย
เพราะวิคตปัจจัยได้อย่างไร ?

ในปัจจนียานุโลม มีนัยอันลึกซึ้ง 6 ประการ คือ
ติกปัฏฐานอันประเสริฐ ทุกปัฏฐานอันอุดม ทุกัตติก-
ปัฏฐาน ติกัททุกปัฏฐาน ติกัตติกปัฏฐาน และ
ทุกัททุกปัฏฐาน.
ปัณณัตติวาระ¹ จบ

อรรถกถาปัณณัตติวาระ

(ว่าด้วยการตั้งชื่อ)

คำว่า ติกปัฏฐาน ทุกปัฏฐาน ฯ ล ฯ ทุกทุกปัฏฐาน นี้ พระผู้-
มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ในปัฏฐานมหาปกรณ์ อันเป็นที่รวมแห่งสมันต-
ปัฏฐาน 24 ด้วยอำนาจติกปัฏฐานเป็นฐาน ในบรรดาปัฏฐานทั้งหลาย
มีอนุโลม ปัฏฐานเป็นต้น ดังกล่าวมาแล้ว โดยทรงอาศัยติกปัฏฐานเป็นต้น
เหล่าใด ขยายความ ติกปัฏฐานเป็นต้นเหล่านั้น ทรงจำแนกปัฏฐาน
เหล่านั้นมีติกปัฏฐานเป็นต้น ด้วยอำนาจปัจจัยเหล่าใด ครั้นทรงแสดง
เฉพาะปัจจัยเหล่านั้น ไม่พาดพิงถึงติกปัฏฐานเป็นต้นเหล่านั้น ทั้งโดย
อุทเทสและนิทเทสด้วยวาระ กล่าวคือการจำแนกปัจจัยโดยการตั้งหัวข้อนี้
ก่อนแล้ว เพราะพระองค์ทรงอาศัยติกปัฏฐานเป็นต้นเหล่าใด จึงตรัสคำว่า
ติกปัฏฐาน ทุกปัฏฐาน ฯ ล ฯ ทุกทุกปัฏฐาน บัดนี้ เพื่อจะทรงแสดง
1. คือปฏิจจวารอุทเทส.