เมนู

[24]

วิคตปัจจัย

ธรรมที่ช่วยอุปการะโดยความเป็นผู้ปราศ-
จากไป กล่าวคือ.
จิตและเจตสิกธรรมทั้งหลายที่ปราศจากไปแล้ว ตามลำดับด้วยดี
เป็นปัจจัยแก่ธรรมทั้งหลาย คือจิตและเจตสิกที่เกิดขึ้นเฉพาะหน้า
ด้วยอำนาจของวิคตปัจจัย.


วรรณนานิทเทสแห่งวิคตปัจจัย


ใน วิคตปัจจัยนิทเทส บทว่า สมนนฺตรวิคตา คือ ปราศจากไปโดย
ลำดับด้วยดี. ด้วยบทนี้พระผู้มีพระภาคเจ้าย่อมทรงแสดงว่า วิคตปัจจัยเป็น
ปัจจัยโดยภาวะที่ตนเองปราศจากไป. นัตถิปัจจัย และวิคตปัจจัยนี้ต่างกัน
เพียงพยัญชนะเท่านั้น เนื้อความไม่ต่างกันเลย.
วรรณนานิทเทสแห่งวิคตปัจจัย จบ

[25]

อวิคตปัจจัย

ธรรมที่ช่วยอุปการะโดยความเป็นผู้ยังไม่
ปราศจากไป กล่าวคือ
1. นามขันธ์ 4 เป็นปัจจัยซึ่งกันและกัน ด้วยอำนาจของ
อิวิคตปัจจัย
2. มหาภูตรูป 4 เป็นปัจจัยซึ่งกันและกัน ด้วยอำนาจของ
อวิคตปัจจัย
3. ในปฏิสนธิขณะ นามธรรมและรูปธรรมทั้งหลาย เป็น
ปัจจัยซึ่งกันและกัน ด้วยอำนาจของอวิคตปัจจัย