ชราติ ยา เตสํ เตสํ สตฺตานํ …เป.… อินฺทฺริยานํ ปริปาโกฯ อยํ วุจฺจติ ชราฯ โส วีตตณฺโห อนีโฆ นิราโส, อตาริ โส ชาติชรนฺติ พฺรูมีติ โย โส วีตตณฺโห อนีโฆ จ นิราโส จ, โส โข ชาติชรามรณํ อตริ อุตฺตริ ปตริ สมติกฺกมิ วีติวตฺตยีติ พฺรูมิ อาจิกฺขามิ เทเสมิ ปญฺญเปมิ ปฏฺฐเปมิ วิวรามิ วิภชามิ อุตฺตานีกโรมิ ปกาเสมีติ – โส วีตตณฺโห อนีโฆ นิราโส, อตาริ โส ชาติชรนฺติ พฺรูมิฯ เตนาห ภควา –

‘‘วิทฺวา จ โย เวทคู นโร อิธ, ภวาภเว สงฺคมิมํ วิสชฺช;

โส วีตตณฺโห อนีโฆ นิราโส, อตาริ โส ชาติชรนฺติ พฺรูมี’’ติฯ

สห คาถาปริโยสานา…เป.… สตฺถา เม, ภนฺเต ภควา, สาวโกหมสฺมีติฯ

เมตฺตคูมาณวปุจฺฉานิทฺเทโส จตุตฺโถฯ

5. โธตกมาณวปุจฺฉานิทฺเทโส

[30]

ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เมตํ, [อิจฺจายสฺมา โธตโก]

วาจาภิกงฺขามิ มเหสิ ตุยฺหํ;

ตว สุตฺวาน นิคฺโฆสํ, สิกฺเข นิพฺพานมตฺตโนฯ

ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เมตนฺติฯ ปุจฺฉามีติ ติสฺโส ปุจฺฉา – อทิฏฺฐโชตนา ปุจฺฉา, ทิฏฺฐสํสนฺทนา ปุจฺฉา, วิมติจฺเฉทนา ปุจฺฉา…เป.… อิมา ติสฺโส ปุจฺฉา…เป.… นิพฺพานปุจฺฉาฯ ปุจฺฉามิ ตนฺติ ปุจฺฉามิ ตํ ยาจามิ ตํ อชฺเฌสามิ ตํ ปสาเทมิ ตํ, กถยสฺสุ เมติ – ปุจฺฉามิ ตํฯ ภควาติ คารวาธิวจนเมตํ…เป.… สจฺฉิกา ปญฺญตฺติ, ยทิทํ ภควาติฯ พฺรูหิ เมตนฺติ พฺรูหิ อาจิกฺขาหิ เทเสหิ ปญฺญเปหิ ปฏฺฐเปหิ วิวราหิ วิภชาหิ อุตฺตานีกโรหิ ปกาเสหีติ – ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เมตํฯ

อิจฺจายสฺมา โธตโกติฯ อิจฺจาติ ปทสนฺธิ…เป.… อายสฺมาติ ปิยวจนํ ครุวจนํ สคารวสปฺปติสฺสาธิวจนเมตํ อายสฺมาติฯ