1. อชิตมาณวปุจฺฉา
[57]
‘‘เกนสฺสุ นิวุโต โลโก, [อิจฺจายสฺมา อชิโต]
เกนสฺสุ นปฺปกาสติ;
กิสฺสาภิเลปนํ พฺรูสิ, กิํสุ ตสฺส มหพฺภยํ’’ฯ
[58]
‘‘อวิชฺชาย นิวุโต โลโก, [อชิตาติ ภควา]
เววิจฺฉา ปมาทา นปฺปกาสติ;
ชปฺปาภิเลปนํ พฺรูมิ, ทุกฺขมสฺส มหพฺภยํ’’ฯ
[59]
‘‘สวนฺติ สพฺพธิ โสตา, [อิจฺจายสฺมา อชิโต]
โสตานํ กิํ นิวารณํ;
โสตานํ สํวรํ พฺรูหิ, เกน โสตา ปิธิยฺยเร’’ฯ
[60]
‘‘ยานิ โสตานิ โลกสฺมิํ, [อชิตาติ ภควา]
สติ เตสํ นิวารณํ;
โสตานํ สํวรํ พฺรูมิ, ปญฺญาเยเต ปิธิยฺยเร’’ฯ
[61]
‘‘ปญฺญา เจว สติ จาปิ [สตี เจว (สี.)], [อิจฺจายสฺมา อชิโต]
นามรูปญฺจ มาริส;
เอตํ เม ปุฏฺโฐ ปพฺรูหิ, กตฺเถตํ อุปรุชฺฌติ’’ฯ
[62]
‘‘ยเมตํ ปญฺหํ อปุจฺฉิ, อชิต ตํ วทามิ เต;
ยตฺถ นามญฺจ รูปญฺจ, อเสสํ อุปรุชฺฌติ;
วิญฺญาณสฺส นิโรเธน, เอตฺเถตํ อุปรุชฺฌติ’’ฯ
[63]
‘‘เย จ สงฺขาตธมฺมาเส, เย จ เสขา [เสกฺขา (ก.)] ปุถู อิธ;
เตสํ เม นิปโก อิริยํ, ปุฏฺโฐ ปพฺรูหิ มาริส’’ฯ
[64]
‘‘กาเมสุ นาภิคิชฺเฌยฺย, มนสานาวิโล สิยา;
กุสโล สพฺพธมฺมานํ, สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเช’’ติฯ
อชิตมาณวปุจฺฉา ปฐมาฯ
2. ติสฺสเมตฺเตยฺยมาณวปุจฺฉา
[65]
‘‘โกธ สนฺตุสิโต โลเก, [อิจฺจายสฺมา ติสฺสเมตฺเตยฺโย]
กสฺส โน สนฺติ อิญฺชิตา;
โก อุภนฺตมภิญฺญาย, มชฺเฌ มนฺตา น ลิปฺปติ [น ปิมฺปติ (พหูสุ)];
กํ พฺรูสิ มหาปุริโสติ, โก อิธ สิพฺพินิมจฺจคา’’ติ [สิพฺพนิมจฺจคา (สี. สฺยา.)]ฯ
[66]
‘‘กาเมสุ พฺรหฺมจริยวา, [เมตฺเตยฺยาติ ภควา]
วีตตณฺโห สทา สโต;
สงฺขาย นิพฺพุโต ภิกฺขุ, ตสฺส โน สนฺติ อิญฺชิตาฯ
[67]
‘‘โส อุภนฺตมภิญฺญาย, มชฺเฌ มนฺตา น ลิปฺปติ;
ตํ พฺรูมิ มหาปุริโสติ, โส อิธ สิพฺพินิมจฺจคา’’ติฯ
ติสฺสเมตฺเตยฺยมาณวปุจฺฉา ทุติยาฯ
3. ปุณฺณกมาณวปุจฺฉา
[68]
‘‘อเนชํ มูลทสฺสาวิํ, [อิจฺจายสฺมา ปุณฺณโก]
อตฺถิ ปญฺเหน อาคมํ;
กิํ นิสฺสิตา อิสโย มนุชา, ขตฺติยา พฺราหฺมณา เทวตานํ;
ยญฺญมกปฺปยิํสุ ปุถูธ โลเก, ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เมตํ’’ฯ
[69]
‘‘เย เกจิเม อิสโย มนุชา, [ปุณฺณกาติ ภควา]
ขตฺติยา พฺราหฺมณา เทวตานํ;
ยญฺญมกปฺปยิํสุ ปุถูธ โลเก, อาสีสมานา ปุณฺณก อิตฺถตฺตํ;
ชรํ สิตา ยญฺญมกปฺปยิํสุ’’ฯ
[70]