เมนู

1. อชิตมาณวปุจฺฉา

[57]

‘‘เกนสฺสุ นิวุโต โลโก, [อิจฺจายสฺมา อชิโต]

เกนสฺสุ นปฺปกาสติ;

กิสฺสาภิเลปนํ พฺรูสิ, กิํสุ ตสฺส มหพฺภยํ’’ฯ

[58]

‘‘อวิชฺชาย นิวุโต โลโก, [อชิตาติ ภควา]

เววิจฺฉา ปมาทา นปฺปกาสติ;

ชปฺปาภิเลปนํ พฺรูมิ, ทุกฺขมสฺส มหพฺภยํ’’ฯ

[59]

‘‘สวนฺติ สพฺพธิ โสตา, [อิจฺจายสฺมา อชิโต]

โสตานํ กิํ นิวารณํ;

โสตานํ สํวรํ พฺรูหิ, เกน โสตา ปิธิยฺยเร’’ฯ

[60]

‘‘ยานิ โสตานิ โลกสฺมิํ, [อชิตาติ ภควา]

สติ เตสํ นิวารณํ;

โสตานํ สํวรํ พฺรูมิ, ปญฺญาเยเต ปิธิยฺยเร’’ฯ

[61]

‘‘ปญฺญา เจว สติ จาปิ [สตี เจว (สี.)], [อิจฺจายสฺมา อชิโต]

นามรูปญฺจ มาริส;

เอตํ เม ปุฏฺโฐ ปพฺรูหิ, กตฺเถตํ อุปรุชฺฌติ’’ฯ

[62]

‘‘ยเมตํ ปญฺหํ อปุจฺฉิ, อชิต ตํ วทามิ เต;

ยตฺถ นามญฺจ รูปญฺจ, อเสสํ อุปรุชฺฌติ;

วิญฺญาณสฺส นิโรเธน, เอตฺเถตํ อุปรุชฺฌติ’’ฯ

[63]

‘‘เย จ สงฺขาตธมฺมาเส, เย จ เสขา [เสกฺขา (ก.)] ปุถู อิธ;

เตสํ เม นิปโก อิริยํ, ปุฏฺโฐ ปพฺรูหิ มาริส’’ฯ

[64]

‘‘กาเมสุ นาภิคิชฺเฌยฺย, มนสานาวิโล สิยา;

กุสโล สพฺพธมฺมานํ, สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเช’’ติฯ

อชิตมาณวปุจฺฉา ปฐมาฯ

2. ติสฺสเมตฺเตยฺยมาณวปุจฺฉา

[65]

‘‘โกธ สนฺตุสิโต โลเก, [อิจฺจายสฺมา ติสฺสเมตฺเตยฺโย]

กสฺส โน สนฺติ อิญฺชิตา;

โก อุภนฺตมภิญฺญาย, มชฺเฌ มนฺตา น ลิปฺปติ [น ปิมฺปติ (พหูสุ)];

กํ พฺรูสิ มหาปุริโสติ, โก อิธ สิพฺพินิมจฺจคา’’ติ [สิพฺพนิมจฺจคา (สี. สฺยา.)]

[66]

‘‘กาเมสุ พฺรหฺมจริยวา, [เมตฺเตยฺยาติ ภควา]

วีตตณฺโห สทา สโต;

สงฺขาย นิพฺพุโต ภิกฺขุ, ตสฺส โน สนฺติ อิญฺชิตาฯ

[67]

‘‘โส อุภนฺตมภิญฺญาย, มชฺเฌ มนฺตา น ลิปฺปติ;

ตํ พฺรูมิ มหาปุริโสติ, โส อิธ สิพฺพินิมจฺจคา’’ติฯ

ติสฺสเมตฺเตยฺยมาณวปุจฺฉา ทุติยาฯ

3. ปุณฺณกมาณวปุจฺฉา

[68]

‘‘อเนชํ มูลทสฺสาวิํ, [อิจฺจายสฺมา ปุณฺณโก]

อตฺถิ ปญฺเหน อาคมํ;

กิํ นิสฺสิตา อิสโย มนุชา, ขตฺติยา พฺราหฺมณา เทวตานํ;

ยญฺญมกปฺปยิํสุ ปุถูธ โลเก, ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เมตํ’’ฯ

[69]

‘‘เย เกจิเม อิสโย มนุชา, [ปุณฺณกาติ ภควา]

ขตฺติยา พฺราหฺมณา เทวตานํ;

ยญฺญมกปฺปยิํสุ ปุถูธ โลเก, อาสีสมานา ปุณฺณก อิตฺถตฺตํ;

ชรํ สิตา ยญฺญมกปฺปยิํสุ’’ฯ

[70]