วิมุตฺตจิตฺตตฺตา ขฺวาหํ, สาริปุตฺต, มหาปุริโสติ วทามิ, อวิมุตฺตจิตฺตตฺตา โน มหาปุริโสติ วทามี’’ติ – ตํ พฺรูมิ มหาปุริโสติฯ

โส อิธ สิพฺพินิมจฺจคาติ สิพฺพินี วุจฺจติ ตณฺหาฯ โย ราโค สาราโค…เป.… อภิชฺฌา โลโภ อกุสลมูลํ, ยสฺเสสา สิพฺพินี ตณฺหา ปหีนา สมุจฺฉินฺนา วูปสนฺตา ปฏิปสฺสทฺธา อภพฺพุปฺปตฺติกา ญาณคฺคินา ทฑฺฒาฯ โส สิพฺพินิํ ตณฺหํ อจฺจคา อุปจฺจคา อติกฺกนฺโต สมติกฺกนฺโต วีติวตฺโตติ – โส อิธ สิพฺพินิมจฺจคาฯ เตนาห ภควา –

‘‘โส อุภนฺตมภิญฺญาย, มชฺเฌ มนฺตา น ลิปฺปติ;

ตํ พฺรูมิ มหาปุริโสติ, โส อิธ สิพฺพินิมจฺจคา’’ติฯ

สห คาถาปริโยสานา เย เต พฺราหฺมเณน สทฺธิํ เอกจฺฉนฺทา เอกปโยคา เอกาธิปฺปายา เอกวาสนวาสิตา, เตสํ อเนกปาณสหสฺสานํ วิรชํ วีตมลํ ธมฺมจกฺขุํ อุทปาทิ – ‘‘ยํ กิญฺจิ สมุทยธมฺมํ สพฺพํ ตํ นิโรธธมฺม’’นฺติฯ ตสฺส พฺราหฺมณสฺส อนุปาทาย อาสเวหิ จิตฺตํ วิมุจฺจิฯ สห อรหตฺตปฺปตฺตา อชินชฏาวากจีรติทณฺฑกมณฺฑลุเกสา จ มสฺสู จ อนฺตรหิตาฯ ภณฺฑุกาสายวตฺถวสโน สงฺฆาฏิปตฺตจีวรธโร อนฺวตฺถปฏิปตฺติยา ปญฺชลิโก ภควนฺตํ นมสฺสมาโน นิสินฺโน โหติ – ‘‘สตฺถา เม ภนฺเต ภควา, สาวโกหมสฺมี’’ติฯ

ติสฺสเมตฺเตยฺยมาณวปุจฺฉานิทฺเทโส ทุติโยฯ

3. ปุณฺณกมาณวปุจฺฉานิทฺเทโส

[12]

อเนชํ มูลทสฺสาวิํ, [อิจฺจายสฺมา ปุณฺณโก]

อตฺถิ ปญฺเหน อาคมํ;

กิํนิสฺสิตา อิสโย มนุชา, ขตฺติยา พฺราหฺมณา เทวตานํ;

ยญฺญมกปฺปยิํสุ ปุถูธ โลเก, ปุจฺฉามิ ตํ ภควา พฺรูหิ เมตํฯ

อเนชํ มูลทสฺสาวินฺติ เอชา วุจฺจติ ตณฺหาฯ