‘‘อุเปกฺขาสติสํสุทฺธํ , ธมฺมตกฺกปุเรชวํ;
อญฺญาวิโมกฺขํ ปพฺรูมิ, อวิชฺชาย ปเภทนํ’’ฯ
[133]
‘‘กิํสุ สํโยชโน โลโก, กิํสุ ตสฺส วิจารณํ;
กิสฺสสฺส วิปฺปหาเนน, นิพฺพานํ อิติ วุจฺจติ’’ฯ
[134]
‘‘นนฺทิสํโยชโน โลโก, วิตกฺกสฺส วิจารณํ;
ตณฺหาย วิปฺปหาเนน, นิพฺพานํ อิติ วุจฺจติ’’ฯ
[135]
‘‘กถํ สตสฺส จรโต, วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌติ;
ภควนฺตํ ปุฏฺฐุมาคมฺม, ตํ สุโณม วโจ ตว’’ฯ
[136]
‘‘อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ, เวทนํ นาภินนฺทโต;
เอวํ สตสฺส จรโต, วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌตี’’ติฯ
อุทยมาณวปุจฺฉา เตรสมาฯ
14. โปสาลมาณวปุจฺฉา
[137]
‘‘โย อตีตํ อาทิสติ, [อิจฺจายสฺมา โปสาโล]
อเนโช ฉินฺนสํสโย;
ปารคุํ สพฺพธมฺมานํ, อตฺถิ ปญฺเหน อาคมํฯ
[138]
‘‘วิภูตรูปสญฺญิสฺส, สพฺพกายปฺปหายิโน;
อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ, นตฺถิ กิญฺจีติ ปสฺสโต;
ญาณํ สกฺกานุปุจฺฉามิ, กถํ เนยฺโย ตถาวิโธ’’ฯ
[139]
‘‘วิญฺญาณฏฺฐิติโย สพฺพา, [โปสาลาติ ภควา]
อภิชานํ ตถาคโต;
ติฏฺฐนฺตเมนํ ชานาติ, วิมุตฺตํ ตปฺปรายณํฯ
[140]
‘‘อากิญฺจญฺญสมฺภวํ ญตฺวา, นนฺที สํโยชนํ อิติ;
เอวเมตํ อภิญฺญาย, ตโต ตตฺถ วิปสฺสติ;
เอตํ [เอวํ (สฺยา. ก.)] ญาณํ ตถํ ตสฺส, พฺราหฺมณสฺส วุสีมโต’’ติฯ
โปสาลมาณวปุจฺฉา จุทฺทสมาฯ
15. โมฆราชมาณวปุจฺฉา
[141]
‘‘ทฺวาหํ สกฺกํ อปุจฺฉิสฺสํ, [อิจฺจายสฺมา โมฆราชา]
น เม พฺยากาสิ จกฺขุมา;
ยาวตติยญฺจ เทวีสิ, พฺยากโรตีติ เม สุตํฯ
[142]
‘‘อยํ โลโก ปโร โลโก, พฺรหฺมโลโก สเทวโก;
ทิฏฺฐิํ เต นาภิชานาติ, โคตมสฺส ยสสฺสิโนฯ
[143]
‘‘เอวํ อภิกฺกนฺตทสฺสาวิํ, อตฺถิ ปญฺเหน อาคมํ;
กถํ โลกํ อเวกฺขนฺตํ, มจฺจุราชา น ปสฺสติ’’ฯ
[144]
‘‘สุญฺญโต โลกํ อเวกฺขสฺสุ, โมฆราช สทา สโต;
อตฺตานุทิฏฺฐิํ อูหจฺจ, เอวํ มจฺจุตโร สิยา;
เอวํ โลกํ อเวกฺขนฺตํ, มจฺจุราชา น ปสฺสตี’’ติฯ
โมฆราชมาณวปุจฺฉา ปนฺนรสมาฯ
16. ปิงฺคิยมาณวปุจฺฉา
[145]
‘‘ชิณฺโณหมสฺมิ อพโล วีตวณฺโณ, [อิจฺจายสฺมา ปิงฺคิโย]
เนตฺตา น สุทฺธา สวนํ น ผาสุ;
มาหํ นสฺสํ โมมุโห อนฺตราว, อาจิกฺข ธมฺมํ ยมหํ วิชญฺญํ;
ชาติชราย อิธ วิปฺปหานํ’’ฯ
[146]
‘‘ทิสฺวาน รูเปสุ วิหญฺญมาเน, [ปิงฺคิยาติ ภควา]
รุปฺปนฺติ รูเปสุ ชนา ปมตฺตา;
ตสฺมา ตุวํ ปิงฺคิย อปฺปมตฺโต, ชหสฺสุ รูปํ อปุนพฺภวาย’’ฯ
[147]