เมนู

‘‘อุเปกฺขาสติสํสุทฺธํ , ธมฺมตกฺกปุเรชวํ;

อญฺญาวิโมกฺขํ ปพฺรูมิ, อวิชฺชาย ปเภทนํ’’ฯ

[133]

‘‘กิํสุ สํโยชโน โลโก, กิํสุ ตสฺส วิจารณํ;

กิสฺสสฺส วิปฺปหาเนน, นิพฺพานํ อิติ วุจฺจติ’’ฯ

[134]

‘‘นนฺทิสํโยชโน โลโก, วิตกฺกสฺส วิจารณํ;

ตณฺหาย วิปฺปหาเนน, นิพฺพานํ อิติ วุจฺจติ’’ฯ

[135]

‘‘กถํ สตสฺส จรโต, วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌติ;

ภควนฺตํ ปุฏฺฐุมาคมฺม, ตํ สุโณม วโจ ตว’’ฯ

[136]

‘‘อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ, เวทนํ นาภินนฺทโต;

เอวํ สตสฺส จรโต, วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌตี’’ติฯ

อุทยมาณวปุจฺฉา เตรสมาฯ

14. โปสาลมาณวปุจฺฉา

[137]

‘‘โย อตีตํ อาทิสติ, [อิจฺจายสฺมา โปสาโล]

อเนโช ฉินฺนสํสโย;

ปารคุํ สพฺพธมฺมานํ, อตฺถิ ปญฺเหน อาคมํฯ

[138]

‘‘วิภูตรูปสญฺญิสฺส, สพฺพกายปฺปหายิโน;

อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ, นตฺถิ กิญฺจีติ ปสฺสโต;

ญาณํ สกฺกานุปุจฺฉามิ, กถํ เนยฺโย ตถาวิโธ’’ฯ

[139]

‘‘วิญฺญาณฏฺฐิติโย สพฺพา, [โปสาลาติ ภควา]

อภิชานํ ตถาคโต;

ติฏฺฐนฺตเมนํ ชานาติ, วิมุตฺตํ ตปฺปรายณํฯ

[140]

‘‘อากิญฺจญฺญสมฺภวํ ญตฺวา, นนฺที สํโยชนํ อิติ;

เอวเมตํ อภิญฺญาย, ตโต ตตฺถ วิปสฺสติ;

เอตํ [เอวํ (สฺยา. ก.)] ญาณํ ตถํ ตสฺส, พฺราหฺมณสฺส วุสีมโต’’ติฯ

โปสาลมาณวปุจฺฉา จุทฺทสมาฯ

15. โมฆราชมาณวปุจฺฉา

[141]

‘‘ทฺวาหํ สกฺกํ อปุจฺฉิสฺสํ, [อิจฺจายสฺมา โมฆราชา]

น เม พฺยากาสิ จกฺขุมา;

ยาวตติยญฺจ เทวีสิ, พฺยากโรตีติ เม สุตํฯ

[142]

‘‘อยํ โลโก ปโร โลโก, พฺรหฺมโลโก สเทวโก;

ทิฏฺฐิํ เต นาภิชานาติ, โคตมสฺส ยสสฺสิโนฯ

[143]

‘‘เอวํ อภิกฺกนฺตทสฺสาวิํ, อตฺถิ ปญฺเหน อาคมํ;

กถํ โลกํ อเวกฺขนฺตํ, มจฺจุราชา น ปสฺสติ’’ฯ

[144]

‘‘สุญฺญโต โลกํ อเวกฺขสฺสุ, โมฆราช สทา สโต;

อตฺตานุทิฏฺฐิํ อูหจฺจ, เอวํ มจฺจุตโร สิยา;

เอวํ โลกํ อเวกฺขนฺตํ, มจฺจุราชา น ปสฺสตี’’ติฯ

โมฆราชมาณวปุจฺฉา ปนฺนรสมาฯ

16. ปิงฺคิยมาณวปุจฺฉา

[145]

‘‘ชิณฺโณหมสฺมิ อพโล วีตวณฺโณ, [อิจฺจายสฺมา ปิงฺคิโย]

เนตฺตา น สุทฺธา สวนํ น ผาสุ;

มาหํ นสฺสํ โมมุโห อนฺตราว, อาจิกฺข ธมฺมํ ยมหํ วิชญฺญํ;

ชาติชราย อิธ วิปฺปหานํ’’ฯ

[146]

‘‘ทิสฺวาน รูเปสุ วิหญฺญมาเน, [ปิงฺคิยาติ ภควา]

รุปฺปนฺติ รูเปสุ ชนา ปมตฺตา;

ตสฺมา ตุวํ ปิงฺคิย อปฺปมตฺโต, ชหสฺสุ รูปํ อปุนพฺภวาย’’ฯ

[147]