เอวํ สตสฺส จรโตติ เอวํ สตสฺส สมฺปชานสฺส จรโต วิหรโต อิริยโต วตฺตยโต ปาลยโต ยปยโต ยาปยโตติ – เอวํ สตสฺส จรโตฯ

วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌตีติ ปุญฺญาภิสงฺขารสหคตํ วิญฺญาณํ อปุญฺญาภิสงฺขารสหคตํ วิญฺญาณํ อาเนญฺชาภิสงฺขารสหคตํ วิญฺญาณํ นิรุชฺฌติ วูปสมฺมติ อตฺถํ คจฺฉติ ปฏิปฺปสฺสมฺภตีติ – วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌตีฯ เตนาห ภควา –

‘‘อชฺฌตฺตญฺจ พหิทฺธา จ, เวทนํ นาภินนฺทโต;

เอวํ สตสฺส จรโต, วิญฺญาณํ อุปรุชฺฌตี’’ติฯ

สห คาถาปริโยสานา…เป.… สตฺถา เม, ภนฺเต ภควา, สาวโกหมสฺมีติฯ

อุทยมาณวปุจฺฉานิทฺเทโส เตรสโมฯ

14. โปสาลมาณวปุจฺฉานิทฺเทโส

[81]

โย อตีตํ อาทิสติ, [อิจฺจายสฺมา โปสาโล]

อเนโช ฉินฺนสํสโย;

ปารคุํ [ปารคู (สฺยา. ก.)] สพฺพธมฺมานํ, อตฺถิ ปญฺเหน อาคมํฯ

โย อตีตํ อาทิสตีติฯ โยติ โย โส ภควา สยมฺภูฯ อนาจริยโก ปุพฺเพ อนนุสฺสุเตสุ ธมฺเมสุ สามํ สจฺจานิ อภิสมฺพุชฺฌิ, ตตฺถ จ สพฺพญฺญุตํ ปตฺโต, พเลสุ จ วสีภาวํฯ อตีตํ อาทิสตีติ ภควา อตฺตโน จ ปเรสญฺจ อตีตมฺปิ อาทิสติ, อนาคตมฺปิ อาทิสติ, ปจฺจุปฺปนฺนมฺปิ อาทิสติฯ