ในอุปปาทขณะแห่งปฏิสนธิจิตของบุคคลผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิ
ก็ดี บุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ 4 มานั้นกำลังเกิดก็ดี
ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี บุคคลที่กำลังเกิดในอสัญญ-
สัตตภูมิก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่เคยเกิด แต่ทุกขสัจจะกำลังเกิดแก่บุคคล
เหล่านั้นในภูมินั้น, ในภังคขณะแห่งปฏิสนธิจิตของบุคคลผู้เกิดอยู่ใน
สุทธาวาสภูมิก็ดี บุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ 4 มานั้น
กำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี บุคคลผู้กำลังตายใน
อสัญญสัตตภูมิก็ดี มัคคสัจจะก็ไม่ใช่เคยเกิด และทุกขสัจจะก็ไม่ใช่กำลัง
เกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.
จบ ทุกขสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี
ทุกขสัจจมูล จบ

สมุทยสัจจมูล

สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี :-

[890] สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลใดในภูมิใด, มัคค-
สัจจะก็ไม่ใช่เคยเกิดแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม ?

ในภังคขณะแห่งตัณหาของบุคคลผู้ที่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริย-
สัจ 4 มาแล้วก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดขึ้นแก่บุคคล
เหล่านั้นก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น แต่
มัคคสัจจะเคยเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, เมื่อจิตดวงที่ 2 คือ
ปฐมภวังค์เกิดขึ้นแก่บุคคลผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิก็ดี ในภังคขณะแห่ง
ตัณหาของบุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ 4 มาแล้วก็ดี
ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดขึ้นแก่บุคคลเหล่านั้นก็ดี บุคคลผู้
เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี สมุทยสัจจะไม่ใช่กำลังเกิด และมัคคสัจจะก็
ไม่ใช่เคยเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น.
ก็หรือว่า มัคคสัจจะไม่ใช่เคยเกิดแก่บุคคลใดในภูมิใด, สมุทย-
สัจจะก็ไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคลนั้นในภูมินั้น ใช่ไหม ?
ในอุปปาทขณะแห่งตัณหาของบุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้
เคยรู้อริยสัจ 4 มานั้น มัคคสัจจะไม่ใช่เคยเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นใน
ภูมินั้น แต่สมุทยสัจจะกำลังเกิดแก่บุคคลเหล่านั้นในภูมินั้น, เมื่อจิต
ดวงที่ 2 คือปฐมภวังค์เกิดขึ้นก็บุคคลผู้เกิดอยู่ในสุทธาวาสภูมิก็ดี ใน
ภังคขณะแห่งตัณหาของบุคคลผู้ที่ยังไม่เข้าถึงความเป็นผู้เคยรู้อริยสัจ 4
มานั้นก็ดี ในขณะที่ตัณหาวิปปยุตตจิตกำลังเกิดขึ้นแก่บุคคลเหล่านั้นก็ดี
บุคคลผู้เกิดอยู่ในอสัญญสัตตภูมิก็ดี มัคคสัจจะไม่ใช่เคยเกิด และสมุทย-

สัจจะก็ไม่ใช่กำลังเกิดแก่บุคคล, เหล่านั้นในภูมินั้น.
จบ สมุทยสัจจมูละ มัคคสัจจมูลี
สมุทยสัจจมูล จบ
ปุคคโลกาสวาระ จบ
ปัจจุปปันนาตีตวาระ ปัจจนิก จบ

ปัจจุปปันนานาคตวาระ อนุโลม

ปุคคลวาระ

ทุกขสัจจมูล

ทุกขสัจจมูละ สมุทยสัจจมูลี :-

[891] ทุกขสัจจะกำลังเกิดแก่บุคคลใด, สมุทยสัจจะก็จัก
เกิดแก่บุคคลนั้น ใช่ไหม ?
ในอุปปาทขณะแห่งอรหัตมัคคจิตก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิต
ของพระอรหันต์ทั้งหลายก็ดี บุคคลเหล่าใดจะได้อรหัตมรรคในลำดับ
แห่งจิตใดในอุปปาทขณะแห่งจิตนั้นก็ดี ทุกขสัจจะกำลังเกิดแก่บุคคล
เหล่านั้น แต่สมุทยสัจจะไม่ใช่จักเกิดแก่บุคคลเหล่านั้น, บุคคลที่นอก
จากบุคคลเหล่านั้นกำลังเกิดก็ดี ในอุปปาทขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี
ทุกขสัจจะกำลังเกิด และสมุทยสัจจะก็จักเกิดแก่บุคคลเหล่านั้น.
ก็หรือว่า สมุทยสัจจะจักเกิดแก่บุคคลใด, ทุกขสัจจะก็กำลังเกิด
แก่บุคคลนั้น ใช่ไหม ?
บุคคลทั้งหมดกำลังตายก็ดี ในภังคขณะแห่งจิตในปวัตติกาลก็ดี
ในอุปปาทขณะแห่งมัคคจิตและผลจิตในอรูปภูมิก็ดี สมุทยสัจจะจักเกิด