อริยธัมมวิปากกถา

[1179] สกวาที วิบากแห่งอริยธรรมไม่มี หรือ ?
ปรวาที ถูกแล้ว.
ส. สามัญญะ¹ มีผลมาก พรหมัญญะ¹ มีผลมาก มิใช่หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. หากว่า สามัญญะมีผลมาก พรหมัญญะ มีผลมากก็
ต้องไม่กล่าวว่าวิบากแห่งอริยธรรมไม่มี.
[1180] ส. วิบากแห่งอริยธรรมไม่มี หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. โสดาปัตติผลมีอยู่ มิใช่หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. หากว่าโสดาปัตติผลมีอยู่ ก็ต้องไม่กล่าวว่า วิบาก
แห่งอริยธรรมไม่มี.
ส. สกทาคามิผล ฯลฯ อนาคามิผล อรหัตผล มีอยู่มิใช่
หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. หากว่า อรหัตผลมีอยู่ ก็ต้องไม่กล่าวว่า วิบากแห่ง
อริยธรรมไม่มี.

1. สามัญญะ - คุณเครื่องความเป็นสมณะ, พรหมัญญะ - คุณเครื่องความเป็นพรหมทั้ง 2 นี้ หมายถึง
อริยมรรค.

[1181] ส. โสดาปัตติผล ไม่เป็นวิบาก หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. ผลแห่งทาน ไม่เป็นวิบาก หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. โสดาปัตติผล ไม่เป็นวิบาก หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. ผลแห่งศีล ฯลฯ ผลแห่งภาวนา ไม่เป็นวิบาก หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. สกทาคามิผล ฯลฯ อนาคามิผล ฯลฯ อรหัตผล ไม่
เป็นวิบาก หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. ผลแห่งทานไม่เป็นวิบาก หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. อรหัตผลไม่เป็นวิบาก หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. ผลแห่งศีล ฯลฯ ผลแห่งภาวนา ไม่เป็นวิบาก หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[1182] ส. ผลแห่งทานเป็นวิบาก หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. โสดาปัตติผลเป็นวิบาก หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. ผลแห่งทานเป็นวิบาก หรือ ?

ป. ถูกแล้ว.
ส. สกทาคามิผล ฯลฯ อนาคามิผล ฯลฯ อรหัตผลเป็น
วิบาก หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. ผลแห่งศีล ฯลฯ ผลแห่งภาวนาเป็นวิบาก หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. โสดาปัตติผลเป็นวิบาก หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. ผลแห่งภาวนาเป็นวิบาก หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. สกทาคามิผล ฯลฯ อานาคามิผล อรหัตผลเป็นวิบาก
หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[1183] ส. กามาวจรกุศลมีวิบาก หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. โลกุตตรกุศลมีวิบาก หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. รูปาวจรกุศล ฯลฯ อรูปาวจรกุศลมีวิบาก หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. โลกุตตรกุศลมีวิบาก หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[1184] ส. โลกุตตรกุศลไม่มีวิบาก หรือ ?

ป. ถูกแล้ว.
ส. กามาวจรกุศลไม่มีวิบาก หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. โลกุตตรกุศลไม่มีวิบาก หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. รูปาวจรกุศล ฯลฯ อรูปาวจรกุศลไม่มีวิบาก หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[1185] ป. กามาวจรกุศลมีวิบาก เป็นอาจยคามี คือก่อวิปากวัฏไป
หรือ ?
ส. ถูกแล้ว.
ป. โลกุตตรกุศล เป็นธรรมมีวิบาก เป็นอาจยคามี หรือ ?
ส. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ป. รูปาวจรกุศล ฯลฯ อรูปาวจรกุศล เป็นธรรมมีวิบาก
เป็นอาจยคามี หรือ ?
ส. ถูกแล้ว.
ป. โลกุตตรกุศล เป็นธรรมมีวิบาก เป็นอาจยคามี หรือ ?
ส. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[1186] ป. โลกุตตรกุศล เป็นธรรมมีวิบาก แต่เป็นอปจยคามี
คือหลีกวิปากวัฏไป หรือ ?
ส. ถูกแล้ว.
ป. กามาวจรกุศล เป็นธรรมมีวิบาก แต่เป็นอปจยคามี
หรือ ?

ส. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ป. โลกุตตรกุศล เป็นธรรมมีวิบาก แต่เป็นอปจยคามี
หรือ ?
ส. ถูกแล้ว.
ป. ปาวจรกุศล ฯลฯ อรูปาวจรกุศล เป็นธรรมมีวิบาก
แต่เป็นอปจยคามี หรือ ?
ส. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
อริยธัมมวิปากกถา จบ

อรรถกถาอริยัมมวิปากกถา

ว่าด้วย วิบากแห่งอริยธรรม

บัดนี้ ชื่อว่าเรื่องวิบากแห่งอริยธรรม. ในปัญหานั้น ชนเหล่าใด
มีความเห็นผิดดุจลัทธิของนิกายอันธกะทั้งหลายว่า สามัญญผล คือ
ผลแห่งความเป็นสมณะ สักว่าการละกิเลสเท่านั้นหาใช่จิตและเจตสิกธรรม
ไม่ ดังนี้ คำถามของสกวาทีว่า วิบากแห่งอริยธรรมไม่มีหรือ โดย
หมายถึงชนเหล่านั้น. บรรดาคำเหล่านั้น คำว่า วิบากแห่งอริยธรรม ได้แก่
ผลของอริยมรรค คำตอบรับรองของปรวาทีโดยลัทธิว่า อริยผล สักว่า
เป็นการสิ้นไปแห่งกิเลส. คำว่า สามัญญะ ได้แก่ คุณเครื่องความ
เป็นสมณะ คำนี้เป็นชื่อของอริยมรรค สมจริง ดังคำที่พระผู้มีพระภาคเจ้า
ตรัสไว้ว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงความเป็นสมณะ และผลแห่ง
ความเป็นสมณะแก่เธอทั้งหลาย ดังนี้. แม้ในคุณเครื่องความเป็นพรหม
คือพรหมัญญะ ก็นัยนี้เหมือนกัน.