เมนู

สัพพทิสากถา


[1846] สกวาที พระพุทธเจ้าสถิตอยู่ในทิศทั้งปวงหรือ ?
ปรวาที ถูกแล้ว.
ส. พระพุทธเจ้าสถิตอยู่ในปุรัตถิมทิศหรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯ ล ฯ
ส. พระพุทธเจ้าสถิตอยู่ในปุรัตถิมทิศหรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น พระนามว่ากระไร ชาติ
อะไร โคตรอะไร พระมารดา พระบิดา ของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์
นั้น มีนามว่ากระไร คู่แห่งพระสาวกของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นมีนาม
ว่ากระไร อุปัฏฐากของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น มีนามว่ากระไร
พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น ทรงจีวรเช่นไร ทรงบาตรเช่นไร เสด็จ
อยู่บ้านไหน หรือในนิคมไหน หรือในนครไหน หรือในรัฐไหน หรือใน
ชนบทไหน ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. พระพุทธเจ้าสถิตอยู่ในทักษิณทิศ ฯลฯ ในปัจฉิมทิศ
ฯลฯ ในอุตตรทิศ ฯลฯ ในเหฏฐิมทิศ หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. พระพุทธเจ้าสถิตอยู่ในเหฏฐิมทิศ หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น พระนามว่ากระไร
ฯลฯ เสด็จอยู่ในชนบทไหน ?

ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. พระพุทธเจ้าสถิตอยู่ในอุปริมทิศ หรือ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯ ล ฯ
ส. พระพุทธเจ้าสถิตอยู่ในอุปริมทิศ หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. สถิตอยู่ในชั้นจาตุมมหาราชหรือ ฯลฯ สถิตอยู่ในชั้น
ดาวดึงส์หรือ ฯลฯ สถิตอยู่ในชั้นยามาหรือ สถิตอยู่ในชั้นดุสิตหรือ สถิต
อยู่ในชั้นนิมานรดีหรือ สถิตอยู่ในชั้นปรนิมมิตวสวัสดีหรือ ฯลฯ สถิต
อยู่ในพรหมโลกหรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
สัพพทิสากถา จบ

อรรถกถาสัพพทิสากถา


ว่าด้วย พระพุทธเจ้าสถิตอยู่ในทิศทั้งปวง


บัดนี้ ชื่อว่าเรื่องพระพุทธเจ้าสถิตอยู่ในทิศทั้งปวง. ในปัญหานั้น
ชนเหล่าใดมีความเห็นผิดดุจลัทธิของนิกายมหาสังฆิกะทั้งหลายว่า
โลกธาตุสันนิวาสโดยรอบ คือในทิศทั้ง 4 ทั้งในทิศเบื้องต่ำ และในทิศ
เบื้องบน พระพุทธเจ้าทั้งหลายมีอยู่ในโลกธาตุทั้งสิ้น พระพุทธเจ้าเหล่านั้น
สำเร็จการศึกษาที่สมควรแก่พระองค์แล้ว ก็ดำรงอยู่ในทิศทั้งปวง
ดังนี้ คำถามของสกวาที หมายถึงชนเหล่านั้น คำตอบรับรองเป็นของ
ปรวาที.
ถูกถามว่า พระพุทธเจ้าสถิตอยู่ในปุรัตถิมทิศหรือ ปรวาทีตอบ
ปฏิเสธ เพราะหมายเอาพระสักยมุนี. ถูกถามซ้ำอีกก็ตอบรับรอง เพราะ
หมายเอาพระพุทธเจ้าผู้ดำรงอยู่ในโลกธาตุอื่นด้วยสามารถแห่งลัทธิ
ของตน. คำว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น ทรงพระนามว่ากระไร
เป็นต้น สกวาทีกล่าวแล้ว เพื่อท้วงว่า ผิว่า ท่านไม่ทราบ ท่านก็ไม่ควร
กล่าวถึงพระพุทธเจ้าพระองค์นั้นด้วยสามารถแห่งพระนามเป็นต้น. บัณฑิต
พึงทราบ เนื้อความในที่ทั้งปวง โดยอุบายนี้.
อรรถกถาสัพพทิสากถา จบ