อุเบกขาสมันนาคตกถา

[933] สกวาที พระอรหันต์ประกอบด้วยอุเบกขา 6 หรือ ?
ปรวาที ถูกแล้ว.
ส. พระอรหันต์ประกอบด้วยผัสสะ 6 ด้วยเวทนา 6
ด้วยสัญญา 6 ฯ ล ฯ ด้วยปัญญา 6 หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[934] ส. พระอรหันต์ประกอบด้วยอุเบกขา 6 หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. พระอรหันต์เห็นรูปด้วยจักษุอยู่ ยังฟังเสียง
ด้วยโสตได้ ยังสูดกลิ่นด้วยฆานะได้ ยังลิ้มรสด้วยชิวหาได้ ยังถูกต้อง
โผฏฐัพพะด้วยกายได้ยังรู้ธรรมารมณ์ด้วยใจได้ ฯ ล ฯ รู้ธรรมารมณ์ด้วย
ใจอยู่ ยังเห็นรูปด้วยจักษุได้ ยังฟังเสียงด้วยโสตได้ ยังสูดกลิ่นด้วย
ฆานะได้ ยังลิ้มรสด้วยชิวหาได้ ยังถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกายได้ หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯ ล ฯ
[935] ส. พระอรหันต์ประกอบด้วยอุเบกขา 6 หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. ประกอบ ตั้งมั่นด้วยอุเบกขา 6 อุเบกขา 6
ปรากฏเนือง ๆ สม่ำเสมอ ไม่ระคนกัน หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ

[936] ป. ไม่พึงกล่าว พระอรหันต์ประกอบด้วยอุเบกขา 6
หรือ ?
ส. ถูกแล้ว.
ป. พระอรหันต์มีอุเบกขา 6 มิใช่หรือ ?
ส. ถูกแล้ว.
ป. หากว่า พระอรหันต์มีอุเบกขา 6 ด้วยเหตุนั้นนะ
ท่านจึงต้องกล่าวว่า พระอรหันต์ประกอบด้วยอุเบกขา 6.
อุเบกขาสมันนาคกถา จบ

อรรถกถาอุเบกขาสมันนาคตกถา

ว่าด้วยผู้ประกอบด้วยอุเบกขา

แม้ในเรื่องว่า "พระอรหันต์ประกอบด้วยอุเบกขา 6"
บัณฑิตพึงทราบเนื้อความโดยนัยนี้ คือนัยที่กล่าวมาแล้ว. จริงอยู่ พระ-
อรหันต์ พระผู้มีพระภาคเจ้าย่อมตรัสเรียกว่า ผู้ประกอบด้วยอุเบกขา
เกิดแก่ท่าน แต่อุเบกขาทั้ง 6 ทวารนั้นมิได้เกิดขึ้นแก่ท่านในขณะเดียว
กันเท่านั้น.
อรรถกถาอุเบกขาสมันนาคตกถา จบ