ทิพพโสตกถา

[809] สกกวาที มังสโสต อันธรรมอุปถัมถ์แล้ว เป็น
ทิพยโสต หรือ ?
ปรวาที ถูกแล้ว.
ส. มังสโสต ก็คือทิพยโสต ทิพยโสต ก็คือ มังสโสต
หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯ ล ฯ
[810] ส. มังสโสต อันธรรมอุปถัมภ์แล้ว เป็นทิพยโสต
หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. มังสโสตเป็นเช่นใด ทิพยโสตก็เป็นเช่นนั้น
ทิพยโสตเป็นเช่นใด มังสโสตก็เป็นเช่นนั้น
หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯ ล ฯ
[811] ส. มังสโสต อันธรรมอุปถัมภ์แล้ว เป็นทิพยโสต
หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. มังสโสตอันนั้น ทิพยโสตก็อันนั้นแหละ ทิพย-
โสตอันนั้น มังสโสตก็อันนั้นแหละ หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯ ล ฯ

[812] ส. มังสโสต อันธรรมอุปถัมภ์แล้ว เป็นทิพยโสต
หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. วิสัย อานุภาพ โคจร แห่งมังสโสต เป็น
เช่นใด วิสัย อานุภาพ โคจร แห่งทิพยโสต
ก็เป็นเช่นนั้น หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯ ล ฯ
[813] ส. มังสโสต อันธรรมอุปถัมภ์แล้ว เป็นทิพยโสต
หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. เป็นอุปาทินนะแล้วเป็นอนุปาทินนะ หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[814] ส. เป็นอุปาทินนะแล้วเป็นอนุปาทินนะ หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. เป็นกามาวจรแล้วเป็นรูปาวจร หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[815] ส. เป็นกามาวจรแล้วเป็นรูปาวจร หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. เป็นรูปาวจรแล้วเป็นอรูปาวจร หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯ ล ฯ

[816] ส. เป็นรูปาวจรแล้วเป็นอรูปาวจร หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. เป็นปริยาปันนะแล้วเป็นอปริยาปันนะ หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯ ล ฯ
[817] ส. มังสโสต อันธรรมอุปถัมภ์แล้ว เป็นทิพยโสต
หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. ทิพยโสต อันธรรมอุปถัมภ์แล้ว ก็เป็นมังสโสต
หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯ ล ฯ
[818] ส. มังสโสต อันธรรมอุปถัมภ์แล้ว เป็นทิพยโสต
หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. โสตมีอย่างเดียวเท่านั้น หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[819] ส. โสตมีอย่างเดียวเท่านั้น หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสโสตว่ามี 2 อย่าง คือ
มังสโสตและทิพยโสต มิใช่หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.

ส. หากว่า พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสโสตว่ามี 2
อย่าง คือ มังสโสต และทิพยโสต ก็ต้องไม่กล่าวว่า โสตมีอย่างเดียว
เท่านั้น.
ทิพพโสตกถา จบ

อรรถกถาทิพพโสตกถา

ว่าด้วยทิพพโสต¹

บัดนี้ ชื่อว่า เรื่องทิพพโสต. ในเรื่องนั้น ปรวาทีถูกสกวาที
ถามว่า โสตมีอย่างเดียวเท่านั้นหรือ ก็ตอบปฏิเสธ เพราะโสต
มีอยู่ 2 คือ มังสโสต ทิพยโสต ถูกถามอีก ก็ตอบรับรอง เพราะว่า
มังสโสตนั้นนั่นแหละ อันธรรมอุปถัมภ์แล้ว ชื่อว่าเป็นทิพพโสต.
คำที่เหลือมีนัยดังกล่าวแล้วในหนหลังนั่นแล.
อรรถกถาทิพพโสตกถา จบ
1. โสต 2 อย่าง คือ 1. มังสโสต ได้แก่ โสตปสาท
2. ทิพพโสต ได้แก่ อภิญญาญาณ
ในคัมภีร์ยมกกล่าว โสต 3 คือ 1. มังสโสต ได้แก่ โสตปสาท
2. ทิพยโสต ได้แก่ อภิญญาจิตตุปสาท
3. ตัณหาโสต ได้แก่ โลกเจตสิก