เมนู

อรรถกถาบุคคลผู้มีราคะเป็นต้น


วินิจฉัยในคำทั้งหลาย มีคำว่า "ผู้มีราคะ" เป็นต้น. บทว่า
"อปฺปหีโน" ความว่า ผู้ประหานราคะยังไม่ได้ ด้วยวิกขัมภนปหาน หรือ
ด้วยตทังคปหาน.
[137] 1. บุคคล ผู้ได้เจโตสมถะในภายใน แต่ไม่ได้ปัญญา
ที่เห็นแจ้งในธรรมกล่าวคือ อธิปัญญา เป็นไฉน ?

บุคคลบางคนในโลกนี้ ได้สมาบัติที่สหรคตด้วยรูป หรือสหรคตด้วย
อรูป แต่ไม่ได้โลกุตตรมรรค หรือโลกุตตรผล บุคคลอย่างนี้ชื่อว่า เป็นผู้ได้
เจโตสมถะในภายใน แต่ไม่ได้ปัญญาที่เห็นแจ้งในธรรม กล่าวคือ
อธิปัญญา.

2. บุคคล ผู้ได้ปัญญาเห็นแจ้งในธรรม กล่าวคือ
อธิปัญญา แต่ไม่ได้เจโตสมถะในภายใน เป็นไฉน ?

บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้ได้โลกุตตรมรรค หรือโลกุตตรผล แต่
ไม่ได้สมาบัติที่สหรคตด้วยรูป หรือสหรคตด้วยอรูป บุคคลอย่างนี้ชื่อว่า เป็น
ผู้ได้ปัญญาที่เห็นแจ้งในธรรม กล่าวคือ อธิปัญญา แต่ไม่ได้เจโต-
สมถะในภายใน.

3. บุคคล ผู้ได้เจโตสมถะในภายใน ด้วย ได้ปัญญา
ที่เห็นแจ้งในธรรม กล่าวคืออธิปัญญาด้วย เป็นไฉน ?