อรรถกถาอันตราปรินิพพายีบุคคล

วินิจฉัยในนิเทศแห่งพระอนาคามี ผู้ชื่อว่า อันตราปรินิพพายี-
บุคคล. คำว่า "อุปฺปนฺนํ วา สมนนฺตรา" ความว่า เป็นกาลติดต่อกัน
กับการเกิดขึ้นบ้าง. คำว่า "อปฺปตฺตํ วา เวมชฺฌํ อายุปฺปมาณํ" ความว่า
ยังไม่ถึงประมาณท่ามกลางอายุบ้าง อธิบายว่า ยังไม่ถึงท่ามกลางอายุ ท่านย่อม
ยังอริยมรรคให้เกิดขึ้นแล้ว แล้วปรินิพพาน. ก็เนื้อความว่า "เวมชฺฌํ ปตฺตํ"
แปลว่า ถึงท่ามกลางบ้าง บัณฑิตพึงทราบโดยการกำหนดด้วย "วา" ศัพท์.
พระอนาคามีผู้อันตรายปรินิพพายี 3 จำพวก เป็นอันสำเร็จแล้วด้วยประการ
ฉะนี้. คำว่า "อุปริฏฺฐิมานํ สญฺโญชนานํ" ได้แก่ อุทฺธัมภาคิยสังโยชน์
5 เบื้องบน หรือได้แก่ กิเลส 8. บทว่า "ปหานาย" ได้แก่ ยังมรรค
ให้เกิดขึ้นเพื่อต้องการละสังโยชน์เหล่านั้น.
สองบทว่า "อยํ วุจฺจติ" ความว่า บุคคลนี้ คือ ผู้เห็นปานนี้ ท่าน
เรียกว่า อันตรายปรินิพพายี เพราะปรินิพพานในระหว่างท่ามกลางแห่งอายุนั่น
เทียว.
จบอรรถกถาอันตราปรินิพพายีบุคคล

[53]

อุปหัจจปรินิพพายีบุคคล

บุคคลบางคนในโลกนี้ เพราะความสิ้นไปรอบแห่งโอรัมภาคิยสัญโญชน์
ทั้ง 5 มีกำเนิดเป็นอุปปาติกะ ปรินิพพานในเทวโลกชั้นสุทธาวาสนั้น มีอัน