[36] เตวิชชบุคคล บุคคลผู้มีวิชชา 3 เป็นไฉน ?
บุคคลผู้ประกอบด้วยวิชชา 3 ชื่อว่า ผู้มีวิชชา 3.
[37] ฉฬภิญญบุคคล บุคคลผู้มีอภิญญา 6 เป็นไฉน ?
บุคคลผู้ประกอบด้วยอภิญญา 6 ชื่อว่า ผู้มีอภิญญา 6.

อรรถกเตวิชชบุคคลและฉฬภิญญบุคคล

วินิจฉัยในนิเทศแห่ง เตวิชชบุคคล. บุคคล ผู้ยังบุพเพนิวาสและ
ทิพยจักขุญาณให้เกิดขึ้นแล้วบรรลุพระอรหัตในภายหลังก็ดี ผู้บรรลุพระอรหัต
ก่อน แล้วยังบุพเพนิวาสและทิพยจักขุญาณให้เกิดขึ้นก็ดี ชื่อว่าผู้มีวิชชา 3 ทั้ง
สิ้น (เติวิชฺโช). ก็ข้อกำหนดในการบรรลุเป็นธุระในที่นี้ว่า "ก็ถ้อยคำที่กล่าว
ไว้ในพระสูตรเป็นการแสดงโดยอ้อม ถ้อยคำที่กล่าวในพระอภิธรรมเป็นการ
แสดงโดยตรง " เพราะฉะนั้น บุคคลผู้ยังวิชชา 2 ให้เกิดขึ้นก่อนแล้วบรรลุ
พระอรหัตในภายหลังนั่นแหละ พระองค์ทรงพระประสงค์เอาใน เตวิชชนิทเทส
นี้. แม้ในบุคคลผู้มีอภิญญา 6 ก็นัยนี้เหมือนกัน.
จบอรรถกถาเตวิชชบุคคลและฉฬภิญญบุคคล

[38]

สัมมาสัมพุทธบุคคล

บุคคลบางคนในโลกนี้ ย่อมตรัสรู้ซึ่งสัจจะทั้งหลายด้วยตนเองในธรรม
ทั้งหลายที่ตนไม่ได้สดับมาแล้วในกาลก่อน บรรลุความเป็นพระสัพพัญญูใน
ธรรมนั้น และถึงความเป็นผู้ชำนาญในธรรมเป็นกำลังทั้งหลาย บุคคลนี้เรียก
ว่า พระสัมมาสัมพุทธะ.