ก็ตามที่ชนชาวอุตตรกุรุทวีปมีคติเที่ยงตามที่พระองค์ตรัสไว้นั้น หาใช่
ตรัสด้วยอำนาจนิยตธรรมไม่ แท้จริง มิจฉัตตธรรมและสัมมัตตธรรมเท่านั้น
ชื่อว่า นิยตะ. ก็บุคคลนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเรียกว่า "ปุคฺคลนิยโม"
ด้วยอำนาจแห่งมิจฉัตตะ และสัมมัตตธรรมเหล่านั้น ด้วยประการฉะนี้.
จบอรรถกถานิยตบุคคล และ อนิยตบุคคล
[31]
ปฏิปันนกบุคคล
บุคคลผู้ปฏิบัติ เป็นไฉน ? บุคคลผู้พร้อมเพรียงด้วยมรรค 4 ชื่อว่า ผู้ปฏิบัติ บุคคลผู้พร้อม
เพรียงด้วยผล 4 ชื่อว่า ผู้ตั้งอยู่แล้วในผล.
อรรถกถาปฏิปันนกบุคคล
วินิจฉัยในนิเทศแห่งปฏิปันนกบุคคล. บทว่า "มคฺคสมงฺคิโน"
แปลว่า ผู้พร้อมเพรียงด้วยมรรค ได้แก่บุคคลผู้ตั้งอยู่ในมรรค ก็บุคคลผู้ตั้งอยู่
ในมรรคเหล่านั้นชื่อว่า ปฏิปันนกบุคคล เพราะเป็นผู้ปฏิบัติเพื่อต้องการ
ผล. บทว่า "ผลสมงฺคิโน" ได้แก่ ผู้พร้อมเพรียงด้วยผล เพราะเป็นผู้
พร้อมเพรียงในการได้ผล. อันที่จริง นับตั้งแต่การได้ผลไปแล้ว ท่านเหล่านั้น
แม้ยังไม่เข้าผลสมาบัติ ก็ชื่อว่า ตั้งอยู่ในผลนั่นเทียว.
จบอรรถกถาปฏิปันนกบุคคล