[451] ธรรมเหล่าใด สงเคราะห์ไม่ได้ด้วย อนุปาทานิยธรรม
อุปาทานสัมปยุตตธรรม อุปาทานสัมปยุตตโนอุปาทานธรรม อุปา-
ทานวิปปยุตตอนุปาทานิยธรรม อสังกิเลสิกธรรม อสังกิลิฏฐธรรม
กิเลสสัมปยุตตตธรรม สังกิลิฏฐโนกิเลสธรรม กิเลสสัมปยุตตโน-
กิเลสธรรม กิเลสวิปปยุตตอสังกิเลสิกธรรม ทัสสนปหาตัพพธรรม
ภาวนาปหาตัพพธรรม ทัสสนปหาตัพพเหตุกธรรม ภาวนาปหา-
ตัพพเหตุกธรรม สวิตักกธรรม สวิจารธรรม สัปปีติกธรรม ปีติ-
สหคตธรรม สุขสหคตธรรม อุเปกขาสหคตธรรม นกามาวจรธรรม
รูปาวจรธรรม อรูปาวจรธรรม อปริยาปันนธรรม นิยยานิกธรรม
นิยตธรรม อนุตตรธรรม สรณธรรม โดยขันธสังคหะ อายตนสังคหะ
ธาตุสังคหะ ธรรมเหล่านั้นประกอบได้ด้วยขันธ์ อายตนะ ธาตุ เท่าไร ?
ไม่มีขันธ์ อายตนะ ธาตุ ที่ประกอบได้. ประกอบไม่ได้ด้วยขันธ์ 4 อายตนะ 1
ธาตุ 7 ประกอบไม่ได้ด้วยอายตนะ 1 ธาตุ 1 บางอย่าง.
จบอสังคหิเตนสัมปยุตตวิปปยุตตปทนิทเทส

อรรถกถาอสังคหิเตนสัมปยุตตวิปปยุตตปทนิทเทส

บัดนี้ เพื่อจำแนก อสังคหิเตน สัมปยุตตะ วิปปยุตตบท พระ-
ผู้มีพระภาคเจ้าจึงทรงเริ่มคำว่า " รูปกฺขนฺเธน " เป็นอาทิ. ในนิทเทสนั้น
ธรรมเหล่าใด มีปัญหาเช่นกับด้วยรูปขันธ์ ในนิทเทสแห่งอสังหิเตน อสังคหิตบท
ที่ 5 และธรรมเหล่าใดเช่นกับด้วยอรูปภพ ธรรมเหล่านั้นนั่นแหละ พระองค์
ทรงยกขึ้นแสดงไว้ ส่วนบททั้งหลายที่เหลือที่มิได้ยกมา (ในที่นี้) ฉะนั้น บท
เหล่านั้นจึงมิได้ยกขึ้นแสดง. เพราะว่า รูปและอรูปธรรมทั้งหลายมิได้นับ