เมนู

อภิธรรมภาชนีย์


[518] อิทธิบาท 4 คือ
1. ภิกษุในศาสนานี้ เจริญอิทธิบาทอันประกอบด้วยฉันท-
สมาธิปธานสังขาร

2. เจริญอิทธิบาทอันประกอบด้วยวิริยสมาธิปธานสังขาร
3. เจริญอิทธิบาทอันประกอบด้วยจิตตสมาธิปธานสังขาร
4. เจริญอิทธิบาทอันประกอบด้วยวิมังสาสมาธิปธานสังขาร

เจริญอิทธิบาทอันประกอบด้วยฉันทสมาธิปธานสังขาร


[519] ก็ภิกษุ เจริญอิทธิบาทอันประกอบด้วยฉันทสมาธิปธาน-
สังขารเป็นอย่างไร ?
ภิกษุในศาสนานี้ เจริญโลกุตตรฌาน อันเป็นเครื่องนำออกไปจาก
โลกให้เข้าสู่นิพพาน เพื่อประหาณทิฏฐิ เพื่อบรรลุปฐมภูมิ สงัดจากกาม สงัด
จากอกุศลธรรมทั้งหลายแล้ว บรรลุปฐมฌาน ประกอบด้วยวิตก วิจาร มีปีติ
และสุขอันเกิดแต่วิเวก เป็นทุกขาปฏิทาทันธาภิญญา อยู่ ในสมัยใด ในสมัยนั้น
ย่อมเจริญอิทธิบาทอันประกอบด้วยฉันทสมาธิปธานสังขาร.
[520] ในบทเหล่านั้น ฉันทะ เป็นไฉน ?
ความพอใจ การทำความพอใจ ความใคร่เพื่อจะทำ ความฉลาด
ความพอใจในธรรม อันใด นี้เรียกว่า ฉันทะ.
สมาธิ เป็นไฉน ?
ความตั้งอยู่แห่งจิต ฯลฯ สัมมาสมาธิ สมาธิสัมโพชฌงค์ อันเป็น
องค์แห่งมรรค นับเนื่องในมรรค อันใด นี้เรียกว่า สมาธิ.