ที่ชื่อว่า รูปขันธ์ ของโอปปาติกสัตว์ที่มีอายตนะบริบูรณ์จึงมี 70 ถ้วนบ้าง
60 ถ้วนบ้าง ธรรมมีเวทนาขันธ์เป็นต้นก็มีประการตามที่กล่าวแล้วนั่นเอง
ขันธ์ 5 ในขณะปฏิสนธิของโอปปาติกย่อมบริบูรณ์แล้วด้วยประการฉะนี้. นี้
ชื่อว่า การเกิดขึ้นครั้งแรกของโอปปาติกสัตว์.
พึงทราบขันธ์ 5 โดยการเกิดขึ้นครั้งแรกอย่างนี้ก่อน.

ว่าโดยการเกิดก่อนและหลัง

คำว่า โดยการเกิดก่อนและหลัง มีคำถามว่า ก็ขันธ์ 5 ของ
คัพภไสยกสัตว์ที่เกิดขึ้นไม่ก่อนและหลังอย่างนี้ รูปย่อมยังรูปให้ตั้งขึ้นก่อนหรือ
หรืออรูปย่อมยังรูปให้ตั้งขึ้นก่อน. ตอบว่า รูปนั่นเองย่อมยังรูปให้ตั้งขึ้น
อรูปหาได้ยังรูปให้เกิดขึ้นไม่ เพราะเหตุไร ? เพราะความที่ปฏิสนธิจิตยังรูป
ให้เกิดขึ้นไม่ได้.
จริงอยู่ จิต 16 ดวง คือ ปฏิสนธิจิตของสัตว์ทั้งหมด 1 จุติจิต
ของพระขีณาสพ 1 ทวีปัญจวิญญาณ 10 อรูปวิปากจิต 4 ยังรูปให้
ตั้งขึ้นไม่ได้.
บรรดาจิต 16 ดวงเหล่านั้น ปฏิสนธิจิตก่อน ย่อมยังรูปให้ตั้งขึ้น
ไม่ได้ เพราะวัตถุทุรพล 1 เพราะความไม่ตั้งมั่น 1 เพราะมีปัจจัยบกพร่อง 1
เพราะเป็นจิตจรมาใหม่ 1. ด้วยว่าบรรดาเหตุ 4 เหล่านั้น วัตถุที่เกิดพร้อมกับ
ปฏิสนธิจิตเป็นสภาพทุรพลในขณะเกิดขึ้น เพราะฉะนั้น ปฏิสนธิจิตนั้น จึง
ชื่อว่า ยังรูปให้ตั้งขึ้นไม่ได้ เพราะความที่วัตถุเป็นของทุรพล.
อนึ่ง บุรุษที่กำลังตกไปในเหวย่อมไม่อาจเป็นที่พึ่งของคนอื่นได้ฉันใด
จิตแม้นี้ก็ฉันนั้น เป็นจิตไม่ตั้งมั่นเป็นเหมือนกำลังตกไปในเหว เพราะถูกกรรม