ติกมาติกาปุจฉา - ทุกมาติกาปุจฉา

บรรดาธาตุ 18 ธาตุไหนเป็นกุศล ธาตุไหนอกุศล ธาตุไหนเป็น
อัพยากฤต ฯลฯ ธาตุไหนเป็นสรณะ ธาตุไหนเป็นอรณะ.

ติกมาติกาวิสัชนา

[132] ธาตุ 16 เป็นอัพยากฤต ธาตุ 2 เป็นกุศลก็มี เป็นอกุศลก็
มี เป็นอัพยากฤตก็มี ธาตุ 10 กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นสุขเวทนาสัปยุต แม้
เป็นทุกขเวทนาสัมปยุต แม้เป็นอทุกขมสุขเวทนาสัมปยุต ธาตุ 5 เป็น
อทุกขมสุขเวทนาสัมปยุต กายวิญญาณธาตุ เป็นสุขเวทนาสัมปยุตก็มี เป็น
ทุกขเวทนาสัมปยุตก็มี มโนวิญญาณธาตุ เป็นสุขเวทนาสัมปยุตก็มี เป็นทุกข-
เวทนาสัมปยุก็มี เป็นอทุกขมสุขเวทนาสัมปยุตก็มี ธรรมธาตุ เป็นสุขเวทนา-
สัมปยุตก็มี เป็นทุกขเวทนาสัมปยุตก็มี เป็นอทุกขมสุขเวทนาสัมปยุตก็มี กล่าว
ไม่ได้ว่า แม้เป็นสุขเวทนาสัมปยุต แม้เป็นทุกขเวทนาสัมปยุต แม้เป็น
อทุกขมสุขเวทนาสัมปยุตก็มี ธาตุ 10 เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรม ธาตุ 5
เป็นวิบากมโนธาตุ เป็นวิบากก็มี เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมก็มี ธาตุ 2
เป็นวิบากก็มี เป็นวิปากธัมมธรรมก็มี เป็นเนววิปากนวิปากธัมมธรรมก็มี
ธาตุ 10 เป็นอุปาทินนุปาทานิยะ สัททธาตุ เป็นอนุปาทินนุปาทานิยะ ธาตุ 5
เป็นอุปาทินนุปาทานิยะก็มี เป็นอนุปาทินนุปาทานิยะก็มี ธาตุ 2 เป็นอุปาทิน-
นุปาทานิยะก็มี เป็นอนุปาทินนุปาทานิยะก็มี เป็นอนุปาทินนานุปาทานิยะก็มี
ธาตุ 16 เป็นอสังกิลิฏฐสังกิเลสิกะ ธาตุ 2 เป็นสังกิลิฏฐสังกิเลสิกะก็มี เป็น
อสังกิลิฏฐสังกิเลสิกะก็มี เป็นอสังกิลิฏฐาสังกิเลสิกะก็มี ธาตุ 15 เป็นอวิตัก-

กาวิจาระ มโนธาตุ เป็นสวิตักกสวิจาระ มโนวิญญาณธาตุ เป็นวิตักกสวิ-
จาระก็มี เป็นอวิตักกวิจารมัตตะก็มี เป็นอวิตักกาวิจาระก็มี ธรรมธาตุ เป็น
สวิตักกสวิจาระก็มี เป็นอวิตักกวิจารมัตตะก็มี เป็นอวิตักกวิจาระก็มี กล่าว
ไม่ได้ว่า แม้เป็นสวิตักกสวิจาระ แม้เป็นอวิตักกวิจารมัตตะ แม้เป็นอวิตักกา-
วิจาระก็มี ธาตุ 10 กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นปีติสหคตะ แม้เป็นสุขสหคตะ แม้
เป็นอุเปกขาสหคตะ ธาตุ 5 เป็นอุเปกขาสหคตะ กายวิญญาณธาตุ เป็นนปีติ-
สหคตะ เป็นสุขสหคตะ เป็นอุเปกขาสหคตะ กล่าวไม่ได้ว่า เป็นสุขสหคตะ
ก็มี ธาตุ 2 เป็นปีติสหคตะก็มี เป็นสุขสหคตะก็มี เป็นอุเปกขาสหคตะก็มี
กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นปีติสหคตะ แม้เป็นสุขสหคตะ แม้เป็นอุเปกขาสหคตะ
ก็มี ธาตุ 16 เป็นเนวทัสสนนภาวนาปหาตัพพะ ธาตุ 2 เป็นทัสสนปหาตัพพะ-
ก็มี เป็นภาวนาปหาตัพพะก็มี เป็นเนวทัสสนนภาวนาปหาตัพพะก็มี ธาตุ 16
เป็นเนวทัสสนนภาวนาปหาตัพพเหตุกะ ธาตุ 2 เป็นทัสสนปหาตัพพเหตุกะก็มี
เป็นภาวนาปหาตัพพเหตุกะก็มี เป็นเนวทัสสนภาวนาปหาตัพพเหตุกะก็มี ธาตุ
16 เป็นเนวาจยคามีนาปจยคามี ธาตุ 2 เป็นอาจยคามีก็มี เป็นอปจยคามีก็มี
เป็นเนวาจยคามีนาปจยคามีก็มี ธาตุ 16 เป็นเนวเสกขนาเสกะ ธาตุ 2 เป็น
เสกขะก็มี เป็นอเสกขะก็มี เป็นเนวเสกขนาเสกขะก็มี ธาตุ 16 เป็นปริตตะ
ธาตุ 2 เป็นปริตตะก็มี เป็นมหัคคตะก็มี เป็นอัปปมาณะก็มี ธาตุ 10 เป็น
อัปปมาณะก็มี ธาตุ 10 เป็นอนารัมมณะ ธาตุ 6 เป็นปริตตารัมมณะ ธาตุ 2
เป็นปริตตารัมมณะก็มี เป็นมหัคคตารัมมณะก็มี เป็นอัปปมาณารัมมณะก็มี
กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นปริตตารัมมณะ แม้เป็นมหัคคตารัมมณะ แม้เป็นอัปป-
มาณารัมมณะก็มี ธาตุ 16 เป็นมัชฌิมะ ธาตุ 2 เป็นหีนะก็มี เป็นมัชฌิมะก็

มี เป็นปณีตะก็มี ธาตุ 16 เป็นอนิยตะ ธาตุ 2 เป็นมิจฉัตตนิยตะก็มี เป็น
สัมมัตตนิยตะก็มี เป็นอนิยตะก็มี ธาตุ 10 เป็นอนารัมมณะ ธาตุ 6 กล่าว
ไม่ได้ว่า แม้เป็นมัคคารัมมณะ แม้เป็นมัคคเหตุกะ แม้เป็นมัคคาธิปติ ธาตุ
2 เป็นมัคคารัมมณะก็มี เป็นมัคคเหตุกะก็มี เป็นมัคคาธิปติก็มี กล่าวไม่ได้ว่า
แม้เป็นมัคคารัมมณะ แม้เป็นมัคคเหตุกะ แม้เป็นมัคคาธิปติก็มี ธาตุ 10
เป็นอุปปันนะก็มี เป็นอุปปาทีก็มี กล่าวไม่ได้ว่า เป็นอนุปปันนะ สัททธาตุ
เป็นอุปปันนะก็มี เป็นอนุปปันนะก็มี กล่าวไม่ได้ว่า เป็นอุปปาที ธาตุ 6 เป็น-
อุปปันนะก็มี เป็นอนุปปันนะก็มี เป็นอุปปาทีก็มี ธรรมธาตุ เป็นอุปปันนะก็มี
เป็นอนุปปันนะก็มี เป็นอุปปาทีก็มี กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นอุปปันนะ แม้เป็น
อนุปปันนะ แม้เป็นอุปปาทีก็มี ธาตุ 17 เป็นอดีตก็มี เป็นอนาคตก็มี เป็น
ปัจจุบันก็มี ธรรมธาตุ เป็นอดีตก็มี เป็นอนาคตก็มี เป็นปัจจุบันก็มี กล่าว
ไม่ได้ว่า แม้เป็นอดีต แม้เป็นอนาคต แม้เป็นปัจจุบันก็มี ธาตุ 10 เป็น
อนารัมมณะ ธาตุ 6 เป็นปัจจุปันนารัมมณะ ธาตุ 2 เป็นอตีตารัมมณะก็มี
เป็นอนาคตารัมมณะก็มี เป็นปัจจุปปันนารัมมณะก็มี กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็น
อตีตารัมมณะ แม้เป็นอนาคตารัมมณะ แม้เป็นปัจจุปปันนารัมมณะก็มี ธาตุ
18 เป็นอัชฌัตตะก็มี เป็นพหิทธาก็มี เป็นอัชฌัตตพหิทธาก็มี ธาตุ 10 เป็น
อนารัมมณะ ธาตุ 6 เป็นพหิทธาก็มี เป็นอัชฌัตตพหิทธารัมมณะก็มี เป็น
อัชฌัตตพหิทธารัมมณะก็มี ธาตุ 2 เป็นอัชฌัตตารัมมณะก็มี เป็นพหิทธา-
รัมมณะก็มี เป็นอัชฌัตตพหิทธารัมมณะก็มี กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นอัชฌัตตา-
รัมมณะ แม้เป็นพหิทธารัมมณะ แม้เป็นอัชฌัตตพหิทธารัมมณะก็มี รูปธาตุ
เป็นสนิทัสสนสัปปฏิฆะ ธาตุ 9 เป็นอนิทัสสนสัปปฏิฆะ ธาตุ 8 เป็น
อนิทัสสนอัปปฏิฆะ.

ทุกมาติกาวิสัชนา

1. เหตุโคจฉกวิสัชนา

[133] ธาตุ 17 เป็นนเหตุ ธรรมธาตุ เป็นเหตุก็มี เป็นนเหตุก็มี
ธาตุ 16 เป็นอเหตุกะ ธาตุ 2 เป็นสเหตุกะก็มี เป็นอเหตุกะก็มี ธาตุ 16
เป็นเหตุวิปปยุต ธาตุ 2 เป็นเหตุสัมปยุตก็มี เป็นเหตุวิปปยุตก็มี ธาตุ 16
กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นเหตุสเหตุกะ แม้เป็นสเหตุกนเหตุ มโนวิญญาณธาตุ
กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นเหตุสเหตุกะ เป็นสเหตุกนเหตุก็มี กล่าวไม่ได้ว่าเป็น
สเหตุกนเหตุก็มี ธรรมธาตุ เป็นเหตุสเหตุกะก็มี เป็นสเหตุกนเหตุก็มี
กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นเหตุสเหตุกะ แม้เป็นสเหตุกนเหตุก็มี ธาตุ 16 กล่าว
ไม่ได้ว่า แม้เป็นเหตุเหตุสัมปยุต แม้เป็นเหตุสัมปยุตตนเหตุ มโนวิญญาณธาตุ
กล่าวไม่ได้ว่า เป็นเหตุเหตุสัมปยุต เป็นเหตุสัมปยุตตนเหตุก็มี กล่าวไม่ได้ว่า
เป็นเหตุสัมปยุตตนเหตุก็มี ธรรมธาตุ เป็นเหตุเหตุสัมปยุตก็มี เป็นเหตุ-
สัมปยุตตนเหตุก็มี กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นเหตุเหตุสัมปยุต แม้เป็นเหตุสัมป-
ยุตตนเหตุก็มี ธาตุ 16 เป็นนเหตุอเหตุกะ มโนวิญญาณธาตุ เป็นนเหตุ-
สเหตุกะก็มี เป็นนเหตุอเหตุกะก็มี ธรรมธาตุ เป็นนเหตุสเหตุกะก็มี เป็น
นเหตุอเหตุกะก็มี กล่าวไม่ได้ว่า แม้เป็นนเหตุสเหตุกะ แม้เป็นนเหตุอเหตุกะ
ก็มี.

2. จูฬันตรทุกวิสัชนา

[134] ธาตุ 17 เป็นสัปปัจจยะ ธรรมธาตุ เป็นสัปปัจจยะก็มี
เป็นอัปปัจจยะก็มี ธาตุ 17 เป็นสังขตะ ธรรมธาตุ เป็นสังขตะก็มี เป็น
อสังขตะก็มี ธาตุ 17 เป็นอหิทสัสนะ รูปธาตุ เป็นสนิทัสสนะ ธาตุ 10