เมนู

3. ยุธัญชยวรรค


การบำเพ็ญเนกขัมมบารมีเป็นต้น


1. ยุธัญชยจริยา


ว่าด้วยจริยาวัตรของยุธัญชยกุมาร


[21] ในกาลเมื่อเราเป็นพระราชโอรส ( ของ
พระเจ้าสัพพทัตตราช ) นามว่ายุธัญชัย มี
บริวารยศหาประมาณมิได้ สลดใจเพราะได้
เห็นหยาดน้ำค้างอันเหือดแห้งเพราะแสง
อาทิตย์ เราทำความเป็นอนิจจังนั้นแลให้เป็น
ปุเรจาริก พอกพูนความสังเวช เราถวายบังคม
พระมารดาและพระบิดาแล้ว ทูลขอบรรพชา
มหาชนพร้อมทั้งชาวนิคมทั้งชาวจังหวัด ประ-
นมอัญชลีอ้อนวอนเรา พระบิดาตรัสว่า วันนี้
เจ้าจงปกครองแผ่นดินอันกว้างใหญ่ไพศาลเถิด
ลูก เมื่อมหาชนพร้อมทั้งพระราชบิดา นาง
สนม ชาวนคม และชาวแว่นแคว้น ร้องไห้
ร่ำไรควรสงสาร เราไม่ห่วงใยสละไปแล้ว เรา
สละราชสมบัติในแผ่นดินหมู่ญาติ บริวารชน

และยศศักดิ์ทั้งสิ้นได้ไม่คิดถึงเลย เพราะเหตุ
แห่งโพธิญาณ เราจะเกลียดพระมารดาพระบิดา
ก็หามิได้ เราจะเกลียดยศศักดิ์อันยิ่งใหญ่ก็หา
มิได้ แต่พระสัพพัญญุตญาณเป็นที่รักของเรา
ฉะนั้น เราจึงสละราชสมบัติ ฉะนี้แล.
จบ ยุธัญชยจริยาที่ 1

อรรถกถายุธัญชยวรรคที่ 3


การบำเพ็ญเนกขัมมบารมี


อรรถกถายุธัญชยจริยาที่ 1


พึงทราบวินิจฉัยในอรรถกถายุธัญชยจริยาที่ 1 แห่งวรรคที่ 3 ดัง
ต่อไปนี้. บทว่า อมิตยโส คือมีบริวารและสมบัติหาประมาณมิได้. บทว่า
รณชปุตฺโต ยุธญฺชโย คือชื่อยุธัญชยเป็นโอรสของพระราชาพระนามว่า
สัพพทัตตะในรัมมนคร.
กรุงพาราณสีนี้ ในอุทยชาดก ชื่อว่า สุรุนธนนคร. ในจูฬสุต-
โสมชาดก ชื่อว่า สุทัศนนคร. . ในโสณนันทชาดก ชื่อว่า พรหมวัฑฒน
นคร. ในขัณฑหาลชาดก ชื่อว่า บุบผวตีนคร. แต่ในยุธัญชยชาดก ชื่อว่า
รัมมนคร. บางครั้งชื่อของนครนี้ก็เปลี่ยนไปอย่างนี้. ดังที่ท่านกล่าวไว้ว่า
.