เมนู

อุกกาสติกเถราปทานที่ 3 (473)



ว่าด้วยผลแห่งการจุดคบเพลิง



[63] ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าพระ-
นามว่าโกสิกะ ประทับอยู่ที่ภูเขาจิตตกูฏ พระองค์
เป็นผู้เพ่งพินิจ ยินดีในฌาน เป็นผู้ตื่นแล้ว อภิ-
รมย์ในวิเวก เป็นมุนี
ข้าพระองค์อันหมู่นารีแวดล้อมเข้าไปใน
ป่าหิมวันต์ ได้เห็นพระพุทธเจ้าพระนามว่าโกสิกะ
ผู้ปานดังพระจันทร์ในวันเพ็ญ
ครั้งนั้น ข้าพระองค์ถือเอาคบเพลิงร้อย
ดวง แวดล้อมพระพุทธเจ้าอยู่ตลอด 7 วัน 7 คืน
ได้ไปโดยวันที่ 8
ข้าพระองค์มีจิตเลื่อมใส ถวายบังคม
พระสยัมภูพุทธเจ้าพระนามว่าโกสิกะ ผู้ไม่ทรง
พ่ายแพ้อะไร ๆ เสด็จออกจากสมาบัติ แล้วได้ถวาย
ภิกษาอย่างหนึ่ง
ข้าแต่พระองค์ผู้เป็นจอมแห่งสัตว์ เชษฐ-
บุรุษของโลก ประเสริฐกว่านรชน เพราะกรรม
นั้น ข้าพระองค์จึงเกิดในหมู่เทพชั้นดุสิต นี้เป็น
ผลแห่งภิกษาอย่างหนึ่ง
แสงสว่างย่อมมีแก่ข้าพระองค์ทุกเมื่อ
ทั้งกลางวันและกลางคืน ข้าพระองค์แผ่รัศมีไป
ได้โดยรอบร้อยโยชน์

ในกัปที่ 55 ข้าพระองค์ได้เป็นพระเจ้า
จักรพรรดิ ผู้เป็นใหญ่ในชมพูทวีป มีมหาสมุทร
4 เป็นขอบเขต ชำนะแล้ว
ครั้งนั้น พระนครของข้าพระองค์ เป็น
เมืองมั่งคั่ง เจริญสร้างสรรอย่างสวยงาม ยาว 30
โยชน์ กว้าง 20 โยชน์
พระนครชื่อโศภน อันวิสสุกรรมเทพบุตร
นิรมิตให้ นครนั้นสงัดจากเสียง 10 อย่าง ประ-
กอบด้วยกังสดาลเสียงไพเราะ
ในพระนครนั้นไม่มีเครือเถา ไม้ และดิน
เลย สำเร็จด้วยทองคำล้วน ๆ ทีเดียว โชติช่วงอยู่
ตลอดกาลเนืองนิตย์
พระนครนั้นล้อมด้วยกำแพง 4 ชั้น 3 ชั้น
สำเร็จด้วยแก้วมณี ส่วนตรงกลางวิสสุกรรมเทพ-
บุตรได้เนรมิตถ่องแถวต้นตาลไว้
สระโบกขรณีตั้งหมื่นปกคลุมไปด้วยปทุม
และอุบล ดารดาษไปด้วยบุณฑริกเป็นต้น หอม
กรุ่นไปด้วยกลิ่นนานาชนิด
ในกัปที่ 94 แต่กัปนี้ ข้าพระองค์ได้
ทรงคบเพลิงใด ด้วยกรรมนั้น ข้าพระองค์ไม่รู้จัก
ทุคติเลย นี้เป็นผลแห่งการทรงคบเพลิงไว้

ข้าพระองค์เผากิเลสทั้งหลายแล้ว. . . คำ
สอนของพระพุทธเจ้า ข้าพระองค์ได้ทำเสร็จแล้ว
ดังนี้.
ทราบว่า ท่านพระอุกกาสติเถระได้ภาษิตคาถาเหล่านี้ ด้วยประการ
ฉะนี้แล.
จบอุกกาสติกเถราปทาน


473. อรรถกถาอุกกาสติกเถราปทาน



พึงทราบเรื่องราวในอปทานที่ 3 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า โกสิโย นาม ภควา ความว่า พระปัจเจกพุทธเจ้าชื่อว่า
โกสิยะเพราะเกิดในโกสิยโครต. บทว่า จิตฺตกูเฏ ความว่า ในบรรดายอดภูเขา
ที่ตั้งเรียงรายอยู่ ปกคลุมสระอโนดาต เช่น ภูเขาจิตตกูฏ ภูเขาเกลาสกูฏ และ
ภูเขาสานุกูฏเป็นต้น พระปัจเจกพุทธเจ้าองค์นั้น อยู่ที่ภูเขาจิตตกูฏอันงดงาม
วิจิตรไปด้วยรัตนะและโอสถเป็นต้นนานาชนิดที่เกิดบนยอดภูเขาทั้งหลาย.
จบอรรถกถาอุกกาสติกเถราปทาน

สุมนวีชนิยเถราปทานที่ 5 (474)



ว่าด้วยผลแห่งการพัดไม้โพธิ์



[64] เราเป็นผู้มีใจโสมนัส จับพัดวีชนี
พัดไม้โพธิ์อันอุดม ที่ไม้โพธิ์ของพระผู้มีพระภาค-
เจ้าพระนามว่าวิปัสสี ซึ่งเป็นไม้สูงสุด