เมนู

พระสุตตันตปิฎก



ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค



เล่มที่ 7 ภาคที่ 1



ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์นั้น



มาติกา


ว่าด้วย ปัญญาญาณ 73


1. ปัญญาในการทรงจำธรรมที่ได้ฟังมาแล้ว เป็นสุตมย-
ญาณ,
2. ปัญญาในการฟังธรรมแล้วสังวรไว้ เป็นสีลมยญาณ,
3. ปัญญาในการสำรวมแล้วตั้งไว้ดี เป็นภาวนามยญาณ,
4. ปัญญาในการกำหนดปัจจัย เป็นธรรมฐิติญาณ,
5. ปัญญาในการย่อธรรมทั้งหลาย ทั้งอดีต, อนาคต
และปัจจุบันแล้วกำหนดไว้ เป็นสัมมสนญาณ,

6. ปัญญาในการพิจารณาเห็นความแปรปรวนแห่งธรรม
ส่วนปัจจุบัน เป็นอุทยัพพยญาณ,
7. ปัญญาในการพิจารณาอารมณ์แล้วพิจารณาเห็นความ
แตกไป เป็นวิปัสสนาญาณ,
8. ปัญญาในการปรากฏโดยความเป็นภัย เป็นอาทีนว-
ญาณ,
9. ปัญญาในความปรารถนาจะพ้นไปทั้งพิจารณา และ
วางเฉยอยู่ เป็นสังขารุเปกขาญาณ,
10. ปัญญาในการออกและหลีกไปจากสังขารนิมิตภาย
นอก เป็นโคตรภูญาณ,
11. ปัญญาในการออกและหลีกไปจากกิเลส ขันธ์ และ
สังขารนิมิตภายนอกทั้งสอง เป็นมรรคญาณ,
12. ปัญญาในการระงับปโยคะ เป็นผลญาณ,
13. ปัญญาในการพิจารณาเห็นอุปกิเลสนั้น ๆ อันอริย-
มรรคนั้น ๆ ตัดเสียแล้ว เป็นวิมุตติญาณ,
14. ปัญญาในการพิจารณาเห็นธรรมที่เข้ามาประชุมใน
ขณะนั้น เป็นปัจจเวกขณญาณ,
15. ปัญญาในการกำหนดธรรมภายใน เป็นวัตถุนานัตต-
ญาณ,