2. มหาหังสชาดก

ว่าด้วยหงส์ชื่อสุมุขะ ไม่ละทิ้งพญาหงส์ติดบ่วง

[199] หงส์เหล่านั้นถูกภัยคุกคามแล้ว ย่อม
บินหนีไป ดูก่อนสุมขะ ผู้มีขนเหลือง มีผิวพรรณ
ดังทอง ท่านจงบินหนีไปตามความปรารถนาเถิด
หมู่ญาติละทิ้งเราซึ่งตกอยู่ในอำนาจบ่วงตัวเดียว บิน
หนีไปไม่เหลียวหลังเลย ท่านจะอยู่ผู้เดียวทำไม ดูก่อน
สุมุขะผู้ประเสริฐกว่าหงส์ทั้งหลาย ท่านจงกลับไป
เสียเถิด ความเป็นสหายในเราผู้ติดบ่วงย่อมไม่มี ท่าน
อย่าคลายความเพียรเพื่อความไม่มีทุกข์ จงหนีไปเสีย
ตามความปรารถนาเถิด.
[200] ข้าแต่พญาหงส์ธตรฐ ก็ข้าพระองค์แม้
มีความทุกข์เป็นเบื้องหน้า ก็จะไม่ละทิ้งพระองค์เลย
ความเป็นอยู่หรือความตายของข้าพระองค์ จักมีพร้อม
กับพระองค์ ข้าแต่พญาหงส์ธตรฐ ก็ข้าพระองค์
แม่มีความทุกข์เป็นเบื้องหน้าก็จะไม่ละทิ้งพระองค์เลย
พระองค์ไม่ควรจะชักชวนข้าพระองค์ให้ประกอบ ใน
กรรมอันประกอบด้วยความไม่ประเสริฐเลย ข้าแต่
พระองค์ผู้ประเสริฐสุดกว่าหงส์ทั้งหลาย ข้าพระ-
องค์เป็นสหายสหชาติของพระองค์ เป็นผู้ดำรงอยู่