จองจำด้วยขื่อคาและลาดด้วยโคมัยแล้ว ให้ขับไล่ออกไปจากแว่นแคว้น. แม้
พระโพธิสัตว์พักอยู่ในที่นั้นสองสามวันแล้ว ถวายโอวาทแด่พระราชาว่า
ขอพระองค์ จงเป็นผู้ไม่ประมาทเถิด ดังนี้แล้ว ก็กลับไปยังหิมวันต์ตามเดิม
ทำฌานและอภิญญาให้เกิดแล้ว เจริญพรหมวิหารอยู่จนตลอดชีวิต พอสิ้นชีพ
ก็ได้เข้าถึงพรหมโลก.
พระศาสดา ครั้นทรงนำพระธรรมเทศนานี้มาแล้วจึงตรัสว่า ดูก่อน
ภิกษุทั้งหลาย มิใช่แต่ในบัดนี้เท่านั้น แม้ในปางก่อน ตถาคตก็เป็นผู้มีปัญญา
ย่ำยีเสียซึ่งถ้อยคำข่มขี่ของผู้อื่นเสียได้เหมือนกัน ดังนี้แล้ว ทรงประชุมชาดกว่า
อำมาตย์เจ้าความเห็นทั้ง 5 คน ในกาลนั้น ได้เป็นปูรณกัสสปะ มักขลิโคสาละ
ปกุธกัจจานะ อชิตเกสกัมพล และนิครนถ์นาฏบุตรในกาลนี้ สุนัขสีเหลือง
ได้เป็นพระอานนท์, ส่วนพระมหาโพธิปริพาชก ก็คือเราตถาคตนั้นเอง
ฉะนี้แล.
จบอรรถกถามหาโพธิชาดก
จบอรรถกถาปัญญาสนิบาต ด้วยประการฉะนี้

รวมชาดกในปัญญาสนิบาตนั้นมี 3 ชาดก คือ

สัฏฐินิบาตชาดก

1. โสณกชาดก

ว่าด้วยพระราชาจะพระราชทานรางวัลแก่ผู้พบโสณกกุมาร

[66] เราจะให้ทรัพย์ร้อยหนึ่งแก่ใคร ๆ ผู้ได้
ยินข่าวแล้วมาบอกแก่เรา ไตรพบโสณกะผู้สหายเคย
เล่นมาด้วยกันแล้วบอกแก่เรา เราจะให้ทรัพย์พันหนึ่ง
แก่ผู้ที่พบโสณกะนั้น ลำดับนั้น มาณพน้อยมีผม
ห้าแหยมได้กราบทูลพระราชาว่า พระองค์จงทรง
ประทานทรัพย์ร้อยหนึ่ง แก่ข้าพระองค์ผู้ได้ยินข่าว
แล้วมากราบทูล ข้าพระองค์พบโสณกะพระสหายเคย
เล่นมาด้วยกันแล้ว จึงกราบทูลแด่พระองค์ ขอ
พระองค์จงทรงประทานทรัพย์พันหนึ่งแก่ข้าพระองค์
ผู้พบโสณกะ.
[67] โสณกกุมารนั้นอยู่ในชนบท แว่นแคว้น
หรือนิคมไหนท่านได้พบโสณกกุมาร ณ ที่ไหน เรา
ถามแล้ว ขอท่านจงบอกเนื้อความนั้นแก่เรา.
[68] ขอเดชะ ต้นรังใหญ่หลายต้นมีลำต้นตรง
มีสีเขียวเหมือนเมฆ เป็นที่ชอบใจน่ารื่นรมย์ อันอาศัย
กันและกัน ตั้งอยู่ในภาคพื้นพระราชอุทยานใน
แว่นแคว้นของพระองค์นั้นเอง พระโสณกะเมื่อ