เมนู

ทั้งหลายผู้รู้ความลับที่ปรึกษากันของคน ๆ หนึ่ง
เพียงใด ความสะดุ้งความหวาดกลัวของคนนั้น ย่อม
เกิดขึ้นเพียงนั้น เพราะเหตุนั้น จึงไม่ควรเปิดเผย
ความลับเลย บุคคลจะพูดความลับในเวลากลางวัน
ควรหาโอกาสที่เงียบสงัด เมื่อจะพูดความลับในเวลา
ค่ำคืน อย่าปล่อยเสียงให้เกินขอบเขต เพราะว่า คน
แอบฟังจะได้ยินความลับที่ปรึกษากัน เพราะฉะนั้น
ความลับที่ปรึกษากัน ก็จะพลันถึงความแพร่งพราย
ทันที.

จบปัญจบัณฑิตชาดกที่ 12

อรรถกถาปัญจบัณฑิตชาดก


ปัญจบัณฑิตชาดก จักมีพิสดารในมหาอุมมังคชาดก.

จบอรรถกถาปัญจบัณฑิตชาดก

13. หัตถิปาลชาดก



ว่าด้วยกาลเวลาไม่คอยใคร



[2245] นานทีเดียวข้าพเจ้าเพิ่งได้พบเห็นผู้มี-
ผิวพรรณดังเทพเจ้า มุ่นชฎาใหญ่ ทรงไว้ซึ่งหาบคอน
ผู้ทรมานกิเลสดังเปลือกตมแล้ว ผู้ย้อมเศียรเกล้า.
นานนักหนา ข้าพเจ้าเพิ่งได้เห็น พระฤาษีผู้ยินดี
ในธรรมคุณ นุ่งห่มผ้าย้อมฝาด ครองผ้าคากรอง
ปกปิดโดยรอบ.
ขอท่านผู้เจริญจงรับอาสนะ น้ำ ผ้าเช็ดหน้า
และน้ำมันทาเท้าของข้าพเจ้า ข้าพเจ้าขอต้อนรับท่าน
ด้วยสิ่งของมีค่ามาก ได้กรุณารับของมีค่ามากของ
ข้าพเจ้าเถิด.

[2246]

(ปุโรหิต กล่าวว่า) หัตถิปาละลูกรัก
เจ้าจงเรียนวิชา และจงแสวงหาทรัพย์ จงปลูกฝังบุตร
และธิดา ให้ดำรงอยู่ในเรือนเสียก่อน แล้วจึงบริโภค
กลิ่น รส และวัตถุกามทั้งปวงเถิด กิจที่จะอยู่ป่า
เมื่อเวลาแก่สำเร็จประโยชน์ดี มุนีใด บวชในกาล
เช่นนี้ได้ มุนีนั้น พระอริยเจ้าสรรเสริญ.

[2247] (หัตถิปาลกุมารกล่าวว่า) วิชาเป็นของ
ไม่จริงและลาภคือทรัพย์ก็ไม่จริง ใคร ๆ จะห้ามความ
ชราด้วยลาภคือบุตรไม่ได้เลย สัตบุรุษทั้งหลายสอน