5. ทูตชาดก

ว่าด้วยการบอกความทุกข์แก่ผู้ที่ควรบอก

[1777] ดูก่อนพราหมณ์ เราส่งทูตทั้งหลายมา
เพื่อท่านผู้เพ่งอยู่ ณ ฝั่งแม่น้ำคงคา ทูตเหล่านั้นถาม
ท่าน ท่านก็มิได้บอกให้แจ่มแจ้ง ความทุกข์ที่เกิดขึ้น
แก่ท่านนั้น เป็นความตายของท่านมิใช่หรือ.
[1778] ข้าแต่พระองค์ผู้ทรงบำรุงรัฐกาสีให้
เจริญ ถ้าความทุกข์เกิดขึ้นแก่พระองค์ ผู้ใดไม่พึง
เปลื้องพระองค์จากทุกข์ได้ พระองค์อย่าได้ตรัสบอก
ความทุกข์นั้นแก่ผู้นั้น.
[1779] ผู้ใดพึงเปลื้องทุกข์ของบุคคลผู้เกิด-
ทุกข์ได้ส่วนเดียวโดยธรรม พึงบอกเล่าแก่ผู้นั้นได้
โดยแท้.
[ 1780] ข้าแต่พระราชา เสียงของสุนัขจิ้งจอก
ก็ดี ของนกก็ดี รู้ได้ง่าย เสียงของมนุษย์รู้ได้ยากยิ่ง
กว่านั้น.
[1781] อนึ่ง ผู้ใดเมื่อก่อนเป็นผู้ใจดี คนทั้ง-
หลายนับถือว่าเป็นญาติ เป็นมิตรหรือเป็นสหาย ภาย
หลังผู้นั้นกลับกลายเป็นศัตรูไปก็ได้ ใจของมนุษย์รู้ได้
ยากอย่างนี้.