7. นิโครธชาดก

ว่าด้วยการคบหากับคนดี

[1394] ท่านเป็นคนทำเพื่อนให้มีชีวิตอยู่สบายดี
ท่านเป็นคนให้อิสริยยศ คือความเป็นใหญ่ใน
หมู่มนุษย์แก่เรา และแก่สาขะเสนาบดีทั้งสอง
คน เราได้รับความสำเร็จเพราะท่าน ในข้อนี้
เราไม่มีความสงสัยเลย.
[1395] กรรมที่บุคคลทำในอสัตบุรุษ ย่อม
ฉิบหายไม่งอกงามเหมือนพืชที่บุคคลหว่านลง
ในไฟย่อมถูกไฟไหม้ไม่งอกงาม ฉะนั้น.
[1396] ส่วนกรรมที่บุคคลทำในคนกตัญญู มีศีล
มีความประพฤติประเสริฐ ย่อมไม่ฉิบหายไป
เหมือนพืชที่บุคคลหว่านลงในนาดี ฉะนั้น.
[1397] ราชบุรุษทั้งหลาย จงฆ่าสาขะเสนาบดี ผู้
ชั่วช้ามักหลอกลวง มีความคิดอย่างอสัตบุรุษ
คนนี้เสียด้วยหอกทั้งหลาย เราไม่อยากให้มัน
มีชีวิตอยู่เลย.
[1398] ข้าแต่พระมหาราชา ขอพระองค์ได้โปรด
อดโทษให้แก่เขาเถิด ชีวิตของคนตายแล้วไม่

อาจจะนำกลับคืนมาได้ ขอได้ทรงโปรดอดโทษ
แก่อสัตบุรุษเถิดพระพุทธเจ้าข้า ข้าพระองค์ไม่
อยากให้ฆ่าเขา.
[1399] ควรคบแต่ท่านนิโครธเท่านั้น ไม่ควร
เข้าไปคบเจ้าสาขะอยู่ ตายเสียในสำนักท่าน
นิโครธประเสริฐ ว่า เป็นอยู่ในสำนักเจ้าสาขะ
จะประเสริฐอะไร.
จบ นิโครธชาดกที่ 7

อรรถกถานิโครธชาดกที่ 7

พระศาสดาเมื่อประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน ทรงปรารภ
พระเทวทัต ตรัสพระธรรมเทศนาเรื่องนี้ มีคำเริ่มต้นว่า น จาหเมตํ
ชานามิ ดังนี้.
ได้ยินว่า วันหนึ่งภิกษุทั้งหลายสนทนากันในธรรมสภาถึงเรื่อง
พระเทวทัต ที่ภิกษุทั้งหลายตักเตือนว่า ดูก่อนท่านเทวทัต พระศาสดา
ทรงมีพระอุปการะแก่เธอมา เพราะเธอได้อาศัยพระองค์ จึงได้
บรรพชาอุปสมบท ได้เรียนพระพุทธพจน์คือพระไตรปิฎก และได้ฌาน
แม้ลาภสักการะของเธอก็เกิดแต่พระทศพลทั้งนั้น พระเทวทัตยังยก