เมนู

4. อัพภัณตรวรรค


1. อัพภันตรชาดก


ว่าด้วยผลไม้ทิพย์


[442] ผลของต้นไม้ชื่ออัพภันตระ เป็นผลไม้
ทิพย์ นารีที่แพ้ท่องบริโภคแล้ว จะประสูติ
พระราชโอรสเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ.
[443] ดูก่อนนางผู้เจริญ แม้ท่านก็เป็นพระ-
มเหสีผู้เลอโฉม และเป็นที่รักของพระราช-
สวามี พระราชาจักทรงนำเอาผลไม้ชื่ออัพภัน-
ตระนี้มาให้แก่ท่าน
[444] บุคคลผู้กล้าหาญ ยอมเสียสละตน
กระทำความพากเพียร ในประโยชน์ของท่าน
ที่ได้เลี้ยงคนมา ย่อมถือฐานะอันใด ข้าพเจ้า
เป็นผู้จะได้ฐานะอันนั้น.

จบ อัพภันตรชาดกที่ 1

อรรถกถาอัพภันตรวรรคที่ 4


อรรถกถาอัพภันตรชาดกที่ 1


พระศาสดาเมื่อประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน ทรงปรารภการ
ที่พระสารีบุตรเถระถวายรสมะม่วงแก่พระพิมพาเถรีจึงตรัสเรื่องนี้ มี
คำเริ่มต้นว่า อพฺภนฺตโร นาม ทุโม ดังนี้.
ได้ยินว่า เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประกาศพระธรรม-
จักรอันควรแล้วประทับอยู่ ณ กูฏาคารศาลาในเมืองเวสาลี พระนาง
มหาปชาบดีโคตมีพานางสากิยานีจำนวน 500 นางไปขอบรรพชา
แล้วได้บรรพชาและอุปสมบท. ในกาลต่อมา ภิกษุณี 500 รูปเหล่า
นั้น ได้ฟังโอวาทของพระนันทกะได้บรรลุพระอรหัต. อนึ่งเมื่อพระ-
ศาสดาเสด็จเข้าไปอาศัยประทับอยู่ในเมืองสาวัตถี พระเทวีชนนีของ
พระราหุลทรงดำริว่า พระสวามีของเราบวชได้บรรลุพระสัพพัญญุต-
ญาณแล้ว แม้โอรสของเราก็บวชอยู่ในสำนักของพระสวามีแห่งเรานั้น
เราจักกระทำอะไรอยู่ในท่ามกลางเรือน แม้เราบวชแล้วไปอยู่ในเมือง
สาวัตถี จักเห็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าและพระโอรสอยู่เป็นเนืองนิตย์
จึงเสด็จเข้าไปยังสำนักของนางภิกษุณี บวชแล้วได้ไปยังเมืองสาวัตถี
พร้อมกับอุปัชฌาย์อาจารย์. เห็นพระศาสดาและบุตรผู้เป็นที่รักสำเร็จ
การอยู่ในสำนักภิกษุณีแห่งหนึ่ง. ราหุลสามเณรได้มาเยี่ยมพระชนนี.