เมนู

ยถา มาณวโก ปนฺเถ, สิงฺคาลิํ วนโคจริํ;

อตฺถกามํ ปเวเทนฺติํ [ปวทนฺติํ (ปี.)], อนตฺถกามาติ มญฺญติ;

อนตฺถกามํ สตปตฺตํ, อตฺถกาโมติ มญฺญติฯ

[86]

เอวเมว อิเธกจฺโจ, ปุคฺคโล โหติ ตาทิโส;

หิเตหิ วจนํ วุตฺโต, ปฏิคณฺหาติ วามโตฯ

[87]

เย จ โข นํ ปสํสนฺติ, ภยา อุกฺกํสยนฺติ วา [จ (สี. ปี.)];

ตญฺหิ โส มญฺญเต มิตฺตํ, สตปตฺตํว มาณโวติฯ

สตปตฺตชาตกํ นวมํฯ

280. ปุฏทูสกชาตกํ (3-3-10)

[88]

อทฺธา หิ นูน มิคราชา, ปุฏกมฺมสฺส โกวิโท;

ตถา หิ ปุฏํ ทูเสติ, อญฺญํ นูน กริสฺสติฯ

[89]

น เม มาตา วา ปิตา วา, ปุฏกมฺมสฺส โกวิโท;

กตํ กตํ โข ทูเสม, เอวํ ธมฺมมิทํ กุลํฯ

[90]

เยสํ โว เอทิโส ธมฺโม, อธมฺโม ปน กีทิโส;

มา โว ธมฺมํ อธมฺมํ วา, อทฺทสาม กุทาจนนฺติฯ

ปุฏทูสกชาตกํ ทสมํฯ

อุทปานวคฺโค [อรญฺญวคฺโค (สี. ปี. ก.)] ตติโยฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

อุทปานวรํ วนพฺยคฺฆ กปิ, สิขินี จ พลาก รุจิรวโร;

สุชนาธิปโรมกทูส ปุน, สตปตฺตวโร ปุฏกมฺม ทสาติฯ

4. อพฺภนฺตรวคฺโค

281. อพฺภนฺตรชาตกํ (3-4-1)

[91]

อพฺภนฺตโร นาม ทุโม, ยสฺส ทิพฺยมิทํ ผลํ;

ภุตฺวา โทหฬินี นารี, จกฺกวตฺติํ วิชายติฯ

[92]

ตฺวมฺปิ [ตฺวญฺจ (สี. ปี.), ตฺวํ หิ (ก.)] ภทฺเท มเหสีสิ, สา จาปิ [จาสิ (สี. ปี.)] ปติโน ปิยา;

อาหริสฺสติ เต ราชา, อิทํ อพฺภนฺตรํ ผลํฯ

[93]

ภตฺตุรตฺเถ ปรกฺกนฺโต, ยํ ฐานมธิคจฺฉติ;

สูโร อตฺตปริจฺจาคี, ลภมาโน ภวามหนฺติฯ

อพฺภนฺตรชาตกํ ปฐมํฯ

282. เสยฺยชาตกํ (3-4-2)

[94]

เสยฺยํโส เสยฺยโส โหติ, โย เสยฺยมุปเสวติ;

เอเกน สนฺธิํ กตฺวาน, สตํ วชฺเฌ [มจฺเจ (ก.), พชฺเฌ (ก. อฏฺฐ.)] อโมจยิํฯ

[95]

[กสฺมา…เป.… สคฺคํ น คจฺเฉยฺย (กตฺถจิ)] ตสฺมา สพฺเพน โลเกน, สนฺธิํ กตฺวาน เอกโต [เอกโก (สี. สฺยา. ปี.)];

เปจฺจ สคฺคํ นิคจฺเฉยฺย [กสฺมา…เป.… สคฺคํ น คจฺเฉยฺย (กตฺถจิ)], อิทํ สุณาถ กาสิยา [กาสโย (สี. ปี.)]

[96]

อิทํ วตฺวา มหาราชา, กํโส พาราณสิคฺคโห;

ธนุํ กณฺฑญฺจ [ตูณิญฺจ (สี. ปี.)] นิกฺขิปฺป, สํยมํ อชฺฌุปาคมีติฯ

เสยฺยชาตกํ ทุติยํฯ

283. วฑฺฒกีสูกรชาตกํ (3-4-3)

[97]

วรํ วรํ ตฺวํ นิหนํ ปุเร จริ, อสฺมิํ ปเทเส อภิภุยฺย สูกเร;

โส ทานิ เอโก พฺยปคมฺม ฌายสิ, พลํ นุ เต พฺยคฺฆ น จชฺช วิชฺชติฯ

[98]

อิเม สุทํ [อิมสฺสุ ตา (สฺยา. ก.)] ยนฺติ ทิโสทิสํ ปุเร, ภยฏฺฏิตา เลณคเวสิโน ปุถุ;

เต ทานิ สงฺคมฺม วสนฺติ เอกโต, ยตฺถฏฺฐิตา ทุปฺปสหชฺชเม [ทุปฺปสหชฺชิเม (สฺยา.)] มยาฯ

[99]

นมตฺถุ สงฺฆาน สมาคตานํ, ทิสฺวา สยํ สขฺย วทามิ อพฺภุตํ;

พฺยคฺฆํ มิคา ยตฺถ ชินิํสุ ทาฐิโน, สามคฺคิยา ทาฐพเลสุ มุจฺจเรติฯ

วฑฺฒกีสูกรชาตกํ ตติยํฯ

284. สิริชาตกํ (3-4-4)

[100]

ยํ อุสฺสุกา สงฺฆรนฺติ, อลกฺขิกา พหุํ ธนํ;

สิปฺปวนฺโต อสิปฺปา จ, ลกฺขิวา ตานิ ภุญฺชติฯ

[101]

สพฺพตฺถ กตปุญฺญสฺส, อติจฺจญฺเญว ปาณิโน;

อุปฺปชฺชนฺติ พหู โภคา, อปฺปนายตเนสุปิฯ

[102]

กุกฺกุโฏ [กุกฺกุฏ (สี. ปี.), กุกฺกุฏา (สี. นิสฺสย, สทฺทนีติ)] มณโย ทณฺโฑ, ถิโย จ ปุญฺญลกฺขณา;

อุปฺปชฺชนฺติ อปาปสฺส, กตปุญฺญสฺส ชนฺตุโนติฯ

สิริชาตกํ จตุตฺถํฯ

285. มณิสูกรชาตกํ (3-4-5)

[103]

ทริยา สตฺต วสฺสานิ, ติํสมตฺตา วสามเส;

หญฺญาม [หญฺเฉม (สี. ปี.), หญฺฉาม (?)] มณิโน อาภํ, อิติ โน มนฺตนํ อหุฯ

[104]

ยาวตา มณิํ ฆํสาม [ยาว ยาว นิฆํสาม (สี. ปี.)], ภิยฺโย โวทายเต มณิ;

อิทญฺจ ทานิ ปุจฺฉาม, กิํ กิจฺจํ อิธ มญฺญสิฯ

[105]

อยํ มณิ เวฬูริโย, อกาโจ วิมโล [วิปุโล (ก.)] สุโภ;

นาสฺส สกฺกา สิริํ หนฺตุํ, อปกฺกมถ สูกราติฯ

มณิสูกร [มณิฆํส (ก.)] ชาตกํ ปญฺจมํฯ

286. สาลูกชาตกํ (3-4-6)

[106]

มา สาลูกสฺส ปิหยิ, อาตุรนฺนานิ ภุญฺชติ;

อปฺโปสฺสุกฺโก ภุสํ ขาท, เอตํ ทีฆายุลกฺขณํฯ

[107]

อิทานิ โส อิธาคนฺตฺวา, อติถี ยุตฺตเสวโก;

อถ ทกฺขสิ สาลูกํ, สยนฺตํ มุสลุตฺตรํฯ

[108]

วิกนฺตํ [วิกตฺตํ (สี.), วิกนฺติยมานํ ฉินฺทิยมานํติ อตฺโถ] สูกรํ ทิสฺวา, สยนฺตํ มุสลุตฺตรํ;

ชรคฺควา วิจินฺเตสุํ, วรมฺหากํ ภุสามิวาติฯ

สาลูกชาตกํ ฉฏฺฐํฯ

287. ลาภครหชาตกํ (3-4-7)

[109]

นานุมฺมตฺโต นาปิสุโณ, นานโฏ นากุตูหโล;

มูฬฺเหสุ ลภเต ลาภํ, เอสา เต อนุสาสนีฯ

[110]

ธิรตฺถุ ตํ ยสลาภํ, ธนลาภญฺจ พฺราหฺมณ;

ยา วุตฺติ วินิปาเตน, อธมฺมจรเณน [อธมฺมจริยาย (สี. สฺยา.)] วาฯ

[111]

อปิ เจ ปตฺตมาทาย, อนคาโร ปริพฺพเช;

เอสาว ชีวิกา เสยฺโย [เสยฺยา (สี. สฺยา. ปี.)], ยา จาธมฺเมน เอสนาติฯ

ลาภครหชาตกํ สตฺตมํฯ

288. มจฺฉุทฺทานชาตกํ (3-4-8)

[112]

อคฺฆนฺติ มจฺฉา อธิกํ สหสฺสํ, น โส อตฺถิ โย อิมํ สทฺทเหยฺย;

มยฺหญฺจ อสฺสุ อิธ สตฺต มาสา, อหมฺปิ ตํ มจฺฉุทฺทานํ กิเณยฺยํฯ

[113]

มจฺฉานํ โภชนํ ทตฺวา, มม ทกฺขิณมาทิสิ;

ตํ ทกฺขิณํ สรนฺติยา, กตํ อปจิติํ ตยาฯ

[114]

ปทุฏฺฐจิตฺตสฺส น ผาติ โหติ, น จาปิ ตํ [นํ (สี. สฺยา.)] เทวตา ปูชยนฺติ;

โย ภาตรํ เปตฺติกํ สาปเตยฺยํ, อวญฺจยี ทุกฺกฏกมฺมการีติฯ

มจฺฉุทฺทานชาตกํ อฏฺฐมํฯ

289. นานาฉนฺทชาตกํ (3-4-9)

[115]

นานาฉนฺทา มหาราช, เอกาคาเร วสามเส;

อหํ คามวรํ อิจฺเฉ, พฺราหฺมณี จ ควํ สตํฯ

[116]

ปุตฺโต จ อาชญฺญรถํ, กญฺญา จ มณิกุณฺฑลํ;

ยา เจสา ปุณฺณิกา ชมฺมี, อุทุกฺขลํภิกงฺขติฯ

[117]

พฺราหฺมณสฺส คามวรํ, พฺราหฺมณิยา ควํ สตํ;

ปุตฺตสฺส อาชญฺญรถํ, กญฺญาย มณิกุณฺฑลํ;

ยญฺเจตํ ปุณฺณิกํ ชมฺมิํ, ปฏิปาเทถุทุกฺขลนฺติฯ

นานาฉนฺทชาตกํ นวมํฯ

290. สีลวีมํสกชาตกํ (3-4-10)

[118]

สีลํ กิเรว กลฺยาณํ, สีลํ โลเก อนุตฺตรํ;

ปสฺส โฆรวิโส นาโค, สีลวาติ น หญฺญติฯ

[119]

โสหํ สีลํ สมาทิสฺสํ, โลเก อนุมตํ สิวํ;

อริยวุตฺติสมาจาโร , เยน วุจฺจติ สีลวาฯ

[120]

ญาตีนญฺจ ปิโย โหติ, มิตฺเตสุ จ วิโรจติ;

กายสฺส เภทา สุคติํ, อุปปชฺชติ สีลวาติฯ

สีลวีมํสกชาตกํ ทสมํฯ

อพฺภนฺตรวคฺโค จตุตฺโถฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

ทุม กํสวรุตฺตมพฺยคฺฆมิคา, มณโย มณิ สาลุกมวฺหยโน;

อนุสาสนิโยปิ จ มจฺฉวโร, มณิกุณฺฑลเกน กิเรน ทสาติฯ

5. กุมฺภวคฺโค

291. สุราฆฏชาตกํ (2-5-1)

[121]

สพฺพกามททํ กุมฺภํ, กุฏํ ลทฺธาน ธุตฺตโก;

ยาว นํ อนุปาเลติ, ตาว โส สุขเมธติฯ

[122]

ยทา มตฺโต จ ทิตฺโต จ, ปมาทา กุมฺภมพฺภิทา;

ตทา นคฺโค จ โปตฺโถ จ, ปจฺฉา พาโล วิหญฺญติฯ

[123]

เอวเมว โย ธนํ ลทฺธา, ปมตฺโต [อมตฺตา (สี.), อมตฺโต (ปี.)] ปริภุญฺชติ;

ปจฺฉา ตปฺปติ ทุมฺเมโธ, กุฏํ ภิตฺวาว [กุฏํ ภินฺโนว (สี. ปี.), กุฏภินฺโนว (?)] ธุตฺตโกติฯ

สุราฆฏ [ภทฺรฆฏ (สี. ปี.), ภทฺรฆฏเภทก (สฺยา.)] ชาตกํ ปฐมํฯ

292. สุปตฺตชาตกํ (3-5-2)

[124]

พาราณสฺยํ [พาราณสฺสํ (สี. ปี.)] มหาราช, กากราชา นิวาสโก [นิวาสิโก (สี. ปี.)];

อสีติยา สหสฺเสหิ, สุปตฺโต ปริวาริโตฯ

[125]

ตสฺส โทหฬินี ภริยา, สุผสฺสา ภกฺขิตุมิจฺฉติ [มจฺฉมิจฺฉติ (สี. ปี.)];

รญฺโญ มหานเส ปกฺกํ, ปจฺจคฺฆํ ราชโภชนํฯ

[126]

เตสาหํ ปหิโต ทูโต, รญฺโญ จมฺหิ อิธาคโต;

ภตฺตุ อปจิติํ กุมฺมิ, นาสายมกรํ [มกริํ (สี. นิสฺสย)] วณนฺติฯ

สุปตฺตชาตกํ ทุติยํฯ

293. กายนิพฺพินฺทชาตกํ (3-5-3)

[127]