เมนู

[อภิธาวถา จ ปตถา จ, วิวิธวินทิตา จ ทนฺติภิ; วตฺตตชฺช ตุมุโล โฆโส, ยถา วิชฺชุตา ชลธรสฺส คชฺชโตติ; (สี. ปี. ก.)] อภิธาวถ จูปธาวถ จ [อภิธาวถา จุปฺปตถา จ (สฺยา.)], วิวิธา วินาทิตา [วินาทิตตฺถ (ก.)] วทนฺติภิ;

วตฺตตชฺช ตุมุโล โฆโส ยถา, วิชฺชุลตา ชลธรสฺส คชฺชโตติ [อภิธาวถา จ ปตถา จ, วิวิธวินทิตา จ ทนฺติภิ; วตฺตตชฺช ตุมุโล โฆโส, ยถา วิชฺชุตา ชลธรสฺส คชฺชโตติ; (สี. ปี. ก.)]

ปลายิตชาตกํ นวมํฯ

230. ทุติยปลายิตชาตกํ (2-8-10)

[159]

ธชมปริมิตํ อนนฺตปารํ, ทุปฺปสหํธงฺเกหิ สาครํว [สาครมิว (สี. สฺยา. ปี.)];

คิริมิวอนิเลน ทุปฺปสยฺโห [ทุปฺปสโห (สี. ปี. ก.)], ทุปฺปสโห อหมชฺชตาทิเสนฯ

[160]

มา พาลิยํ วิลปิ [วิปฺปลปิ (พหูสุ)] น หิสฺส ตาทิสํ, วิฑยฺหเส [วิฬยฺหเส (สี. ปี.)] น หิ ลภเส นิเสธกํ;

อาสชฺชสิ คชมิว เอกจารินํ, โย ตํ ปทา นฬมิว โปถยิสฺสตีติฯ

ทุติยปลายิตชาตกํ ทสมํฯ

กาสาววคฺโค อฏฺฐโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

วรวตฺถวโจ ทุมขีณผลํ, จตุโรธมฺมวรํ ปุริสุตฺตม;

ธงฺกมคธา จ ตโยคิรินาม, คชคฺควโร ธชวเรน ทสาติฯ

9. อุปาหนวคฺโค

231. อุปาหนชาตกํ (2-9-1)

[161]

ยถาปิ กีตา ปุริสสฺสุปาหนา, สุขสฺส อตฺถาย ทุขํ อุทพฺพเห;

ฆมฺมาภิตตฺตา ถลสา ปปีฬิตา, ตสฺเสว ปาเท ปุริสสฺส ขาทเรฯ

[162]

เอวเมว โย ทุกฺกุลีโน อนริโย, ตมฺมาก [ตมฺหาก (สี.), ตุมฺหาก (สฺยา. ปี.)] วิชฺชญฺจ สุตญฺจ อาทิย;

ตเมว โส ตตฺถ สุเตน ขาทติ, อนริโย วุจฺจติ ทุปาหนูปโมติ [ปานทูปโมติ (สี. ปี.)]

อุปาหนชาตกํ ปฐมํฯ

232. วีณาคุณชาตกํ (2-9-2)

[163]

เอกจินฺติโต ยมตฺโถ, พาโล อปริณายโก;

น หิ ขุชฺเชน วาเมน, โภติ สงฺคนฺตุมรหสิฯ

[164]

ปุริสูสภํ มญฺญมานา, อหํ ขุชฺชมกามยิํ;

โสยํ สํกุฏิโต เสติ, ฉินฺนตนฺติ ยถา วิณาติ [ถุณาติ (สี.)]

วีณาคุณชาตกํ ทุติยํฯ

233. วิกณฺณชาตกํ (2-9-3)

[165]

กามํ ยหิํ อิจฺฉสิ เตน คจฺฉ, วิทฺโธสิ มมฺมมฺหิ [มมสฺมิ (ก.)] วิกณฺณเกน;

หโตสิ ภตฺเตน สุวาทิเตน [สวาทิเตน (สี. สฺยา. ปี.)], โลโล จ มจฺเฉ อนุพนฺธมาโนฯ

[166]

เอวมฺปิ โลกามิสํ โอปตนฺโต, วิหญฺญตี จิตฺตวสานุวตฺตี;

โส หญฺญติ ญาติสขาน มชฺเฌ, มจฺฉานุโค โสริว สุํสุมาโรติ [สุสุมาโร (ก.)]

วิกณฺณชาตกํ ตติยํฯ

234. อสิตาภูชาตกํ (2-9-4)

[167]

ตฺวเมว ทานิมกร [มกริ (สฺยา.), มกรา (ก. สี.)], ยํ กาโม พฺยคมา ตยิ;

โสยํ อปฺปฏิสนฺธิโก, ขรฉินฺนํว เรนุกํ [เรรุกํ (สี. ปี.)]

[168]

อตฺริจฺฉํ [อตฺริจฺฉา (สี. สฺยา. ปี.)] อติโลเภน, อติโลภมเทน จ;

เอวํ หายติ อตฺถมฺหา, อหํว อสิตาภุยาติฯ

อสิตาภูชาตกํ จตุตฺถํฯ

235. วจฺฉนขชาตกํ (2-9-5)

[169]

สุขา ฆรา วจฺฉนข, สหิรญฺญา สโภชนา;

ยตฺถ ภุตฺวา ปิวิตฺวา จ, สเยยฺยาถ อนุสฺสุโกฯ

[170]

ฆรา นานีหมานสฺส, ฆรา นาภณโต มุสา;

ฆรา นาทินฺนทณฺฑสฺส, ปเรสํ อนิกุพฺพโต [อนิกฺรุพฺพโต (ก.)];

เอวํ ฉิทฺทํ ทุรภิสมฺภวํ [ทุรภิภวํ (สี. ปี.)], โก ฆรํ ปฏิปชฺชตีติฯ

วจฺฉนขชาตกํ ปญฺจมํฯ

236. พกชาตกํ (2-9-6)

[171]

ภทฺทโก วตยํ ปกฺขี, ทิโช กุมุทสนฺนิโภ;

วูปสนฺเตหิ ปกฺเขหิ, มนฺทมนฺโทว ฌายติฯ

[172]

นาสฺส สีลํ วิชานาถ, อนญฺญาย ปสํสถ;

อมฺเห ทิโช น ปาเลติ, เตน ปกฺขี น ผนฺทตีติฯ

พกชาตกํ ฉฏฺฐํฯ

237. สาเกตชาตกํ (2-9-7)

[173]

โก นุ โข ภควา เหตุ, เอกจฺเจ อิธ ปุคฺคเล;

อตีว หทยํ นิพฺพาติ, จิตฺตญฺจาปิ ปสีทติฯ

[174]

ปุพฺเพว สนฺนิวาเสน, ปจฺจุปฺปนฺนหิเตน วา;

เอวํ ตํ ชายเต เปมํ, อุปฺปลํว ยโถทเกติฯ

สาเกตชาตกํ สตฺตมํฯ

238. เอกปทชาตกํ (2-9-8)

[175]

อิงฺฆ เอกปทํ ตาต, อเนกตฺถปทสฺสิตํ [ปทนิสฺสิตํ (สี. ปี.)];

กิญฺจิ สงฺคาหิกํ พฺรูสิ, เยนตฺเถ สาธเยมเสฯ

[176]

ทกฺเขยฺเยกปทํ ตาต, อเนกตฺถปทสฺสิตํ;

ตญฺจ สีเลน สญฺญุตฺตํ, ขนฺติยา อุปปาทิตํ;

อลํ มิตฺเต สุขาเปตุํ, อมิตฺตานํ ทุขาย จาติฯ

เอกปทชาตกํ อฏฺฐมํฯ

239. หริตมณฺฑูกชาตกํ (2-9-9)

[177]

อาสีวิสมฺปิ มํ [อาสีวิสํ มมํ (สี. ปี.)] สนฺตํ, ปวิฏฺฐํ กุมินามุขํ;

รุจฺจเต หริตามาตา, ยํ มํ ขาทนฺติ มจฺฉกาฯ

[178]

วิลุมฺปเตว ปุริโส, ยาวสฺส อุปกปฺปติ;

ยทา จญฺเญ วิลุมฺปนฺติ, โส วิลุตฺโต วิลุมฺปตีติ [วิลุปฺปตีติ (?)]

หริตมณฺฑูกชาตกํ นวมํฯ

240. มหาปิงฺคลชาตกํ (2-9-10)

[179]

สพฺโพ ชโน หิํสิโต ปิงฺคเลน, ตสฺมิํ มเต ปจฺจยา [ปจฺจยํ (สี. สฺยา. ปี.)] เวทยนฺติ;

ปิโย นุ เต อาสิ อกณฺหเนตฺโต, กสฺมา นุ ตฺวํ โรทสิ ทฺวารปาลฯ

[180]

เม ปิโย อาสิ อกณฺหเนตฺโต, ภายามิ ปจฺจาคมนาย ตสฺส;

อิโต คโต หิํเสยฺย มจฺจุราชํ, โส หิํสิโต อาเนยฺย ปุน อิธฯ

[181]

ทฑฺโฒ วาหสหสฺเสหิ, สิตฺโต ฆฏสเตหิ โส;

ปริกฺขตา จ สา ภูมิ, มา ภายิ นาคมิสฺสตีติฯ

มหาปิงฺคลชาตกํ ทสมํฯ

อุปาหนวคฺโค นวโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

วรุปาหน ขุชฺช วิกณฺณกโก, อสิตาภุย ปญฺจมวจฺฉนโข;

ทิช เปมวรุตฺตมเอกปทํ, กุมินามุข ปิงฺคลเกน ทสาติฯ

10. สิงฺคาลวคฺโค

241. สพฺพทาฐิชาตกํ (2-10-1)

[182]

สิงฺคาโล มานถทฺโธ จ, ปริวาเรน อตฺถิโก;

ปาปุณิ มหติํ ภูมิํ, ราชาสิ สพฺพทาฐินํฯ

[183]

เอวเมว มนุสฺเสสุ, โย โหติ ปริวารวา;

โส หิ ตตฺถ มหา โหติ, สิงฺคาโล วิย ทาฐินนฺติฯ

สพฺพทาฐิชาตกํ ปฐมํฯ

242. สุนขชาตกํ (2-10-2)

[184]

พาโล วตายํ สุนโข, โย วรตฺตํ [โย จ โยตฺตํ (ก.)] น ขาทติ;

พนฺธนา จ ปมุญฺเจยฺย, อสิโต จ ฆรํ วเชฯ

[185]