ตสฺสาหํ โอทหิํ ปสฺสํ, ขุรปฺปานิสฺส ราชิโน;

ตทาหํ สุขิโต มุตฺโต, มาตรํ ทฏฺฐุมาคโตติฯ

นนฺทิยมิคราชชาตกํ ทสมํฯ

อวาริยวคฺโค ปฐโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

อถ กุชฺฌรเถสภ เกตุวโร, สทรีมุข เนรุ ลตา จ ปุน;

อปนนฺท สิรี จ สุจิตฺตวโร, อถ ธมฺมิก นนฺทิมิเคน ทสาติฯ

2. ขรปุตฺตวคฺโค

386. ขรปุตฺตชาตกํ (6-2-1)

[76]

สจฺจํ กิเรวมาหํสุ, วสฺตํ [ภสฺตํ (สี. ปี.), กลกํ (สฺยา.), ครํ (ก.)] พาโลติ ปณฺฑิตา;

ปสฺส พาโล รโหกมฺมํ, อาวิกุพฺพํ น พุชฺฌติฯ

[77]

ตฺวํ โขปิ [ตฺวํ นุ โข (สี. สฺยา.), ตฺวญฺจ โข (ปี.)] สมฺม พาโลสิ, ขรปุตฺต วิชานหิ;

รชฺชุยา หิ [รชฺชุยาสิ (ปี.)] ปริกฺขิตฺโต, วงฺโกฏฺโฐ โอหิโตมุโขฯ

[78]

อปรมฺปิ สมฺม เต พาลฺยํ [อยมฺปิ สมฺม เต พาโล (ก.)], โย มุตฺโต น ปลายสิ;

โส จ พาลตโร สมฺม, ยํ ตฺวํ วหสิ เสนกํฯ

[79]

ยํ นุ สมฺม อหํ พาโล, อชราช วิชานหิ;

อถ เกน เสนโก พาโล, ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโตฯ

[80]

อุตฺตมตฺถํ ลภิตฺวาน, ภริยาย โย ปทสฺสติ [ภยิยา โย ปทสฺสติ (ปี.), ภยิยา น ภวิสฺสติ (ก.)];

เตน ชหิสฺสตตฺตานํ, สา เจวสฺส น เหสฺสติฯ

[81]

น เว ปิยมฺเมติ [น ปิยเมติ (ก.), น ปิยเมทนฺติ (กตฺถจิ)] ชนินฺท ตาทิโส, อตฺตํ นิรํกตฺวา ปิยานิ เสวติ [เสวเย (?)];

อตฺตาว เสยฺโย ปรมา จ เสยฺโย, ลพฺภา ปิยา โอจิตตฺเถน ปจฺฉาติฯ

ขรปุตฺตชาตกํ ปฐมํฯ

387. สูจิชาตกํ (6-2-2)

[82]

อกกฺกสํ อผรุสํ, ขรโธตํ สุปาสิยํ;

สุขุมํ ติขิณคฺคญฺจ, โก สูจิํ เกตุมิจฺฉติฯ

[83]

สุมชฺชญฺจ สุปาสญฺจ, อนุปุพฺพํ [อนุปุพฺพ (สี. สฺยา.)] สุวฏฺฏิตํ;

ฆนฆาติมํ ปฏิถทฺธํ, โก สูจิํ เกตุมิจฺฉติฯ

[84]

อิโต ทานิ ปตายนฺติ, สูจิโย พฬิสานิ จ;

โกยํ กมฺมารคามสฺมิํ, สูจิํ วิกฺเกตุมิจฺฉติฯ

[85]

อิโต สตฺถานิ คจฺฉนฺติ, กมฺมนฺตา วิวิธา ปุถู;

โกยํ กมฺมารคามสฺมิํ, สูจิํ วิกฺเกตุมิจฺฉติ [มรหติ (สี. สฺยา. ปี.)]ฯ

[86]

สูจิํ กมฺมารคามสฺมิํ, วิกฺเกตพฺพา ปชานตา;

อาจริยาว ชานนฺติ [อาจริยา สญฺชานนฺติ (ก.), อาจริยา ปชานนฺติ (สฺยา.), อาจริยาว สญฺชานนฺติ (ปี.)], กมฺมํ สุกตทุกฺกฏํ [ทุกฺกตํ (สี. ปี.)]ฯ

[87]

อิมํ เจ [อิมญฺจ (สี. สฺยา. ปี.)] เต ปิตา ภทฺเท, สูจิํ ชญฺญา มยา กตํ;

ตยา จ มํ นิมนฺเตยฺย, ยญฺจตฺถญฺญํ ฆเร ธนนฺติฯ

สูจิชาตกํ ทุติยํฯ

388. ตุณฺฑิลชาตกํ (6-2-3)

[88]

นวฉนฺนเก [นวฉนฺทเก (สี. ปี.), นวจฺฉทฺทเก (สฺยา.)] ทานิ [โทณิ (ก.), ทานํ, ทาเน (กตฺถจิ)] ทิยฺยติ, ปุณฺณายํ โทณิ สุวามินี ฐิตา;

พหุเก ชเน ปาสปาณิเก, โน จ โข เม ปฏิภาติ ภุญฺชิตุํฯ

[89]

ตสสิ ภมสิ เลณมิจฺฉสิ, อตฺตาโณสิ กุหิํ คมิสฺสสิ;

อปฺโปสฺสุกฺโก ภุญฺช ตุณฺฑิล, มํสตฺถาย หิ โปสิตามฺหเส [โปสิยามเส (สี. สฺยา. ปี.)]ฯ

[90]

โอคห รหทํ อกทฺทมํ, สพฺพํ เสทมลํ ปวาหย;

คณฺหาหิ นวํ วิเลปนํ, ยสฺส คนฺโธ น กทาจิ ฉิชฺชติฯ

[91]

กตโม รหโท อกทฺทโม, กิํสุ เสทมลนฺติ วุจฺจติ;

กตมญฺจ นวํ วิเลปนํ, ยสฺส คนฺโธ น กทาจิ ฉิชฺชติฯ

[92]

ธมฺโม รหโท อกทฺทโม, ปาปํ เสทมลนฺติ วุจฺจติ;

สีลญฺจ นวํ วิเลปนํ, ตสฺส คนฺโธ น กทาจิ ฉิชฺชติฯ

[93]

นนฺทนฺติ สรีรฆาติโน, น จ นนฺทนฺติ สรีรธาริโน;

ปุณฺณาย จ ปุณฺณมาสิยา, รมมานาว ชหนฺติ ชีวิตนฺติฯ

ตุณฺฑิลชาตกํ ตติยํฯ

389. สุวณฺณกกฺกฏชาตกํ (6-2-4)

[94]

สิงฺคีมิโค อายตจกฺขุเนตฺโต, อฏฺฐิตฺตโจ วาริสโย อโลโม;

เตนาภิภูโต กปณํ รุทามิ, หเร สขา กิสฺส นุ มํ ชหาสิฯ

[95]

โส ปสฺสสนฺโต มหตา ผเณน, ภุชงฺคโม กกฺกฏมชฺฌปตฺโต;

สขา สขารํ ปริตายมาโน, ภุชงฺคมํ กกฺกฏโก คเหสิฯ

[96]

น วายสํ โน ปน กณฺหสปฺปํ, ฆาสตฺถิโก กกฺกฏโก อเทยฺย;

ปุจฺฉามิ ตํ อายตจกฺขุเนตฺต, อถ กิสฺส เหตุมฺห อุโภ คหีตาฯ

[97]

อยํ ปุริโส มม อตฺถกาโม, โย มํ คเหตฺวาน ทกาย เนติ;

ตสฺมิํ มเต ทุกฺขมนปฺปกํ เม, อหญฺจ เอโส จ อุโภ น โหมฯ

[98]

มมญฺจ ทิสฺวาน ปวทฺธกายํ, สพฺโพ ชโน หิํสิตุเมว มิจฺเฉ;

สาทุญฺจ ถูลญฺจ มุทุญฺจ มํสํ, กากาปิ มํ ทิสฺวาน [ทิสฺว (สี. ปี.)] วิเหฐเยยฺยุํฯ

[99]

สเจตสฺส เหตุมฺห อุโภ คหีตา, อุฏฺฐาตุ โปโส วิสมาวมามิ [วิสมาจมามิ (สี. ปี. ก.)];

มมญฺจ กากญฺจ ปมุญฺจ ขิปฺปํ, ปุเร วิสํ คาฬฺหมุเปติ มจฺจํฯ

[100]

สปฺปํ ปโมกฺขามิ น ตาว กากํ, ปฏิพนฺธโก [ปฏิพทฺธโก (สี. ปี.)] โหหิติ [โหติ หิ (สฺยา.)] ตาว กาโก;

ปุริสญฺจ ทิสฺวาน สุขิํ อโรคํ, กากํ ปโมกฺขามิ ยเถว สปฺปํฯ

[101]

กาโก ตทา เทวทตฺโต อโหสิ, มาโร ปน กณฺหสปฺโป อโหสิ;

อานนฺทภทฺโท กกฺกฏโก อโหสิ, อหํ ตทา พฺราหฺมโณ โหมิ สตฺถาติ [ตตฺถาติ (สี. ปี.)]ฯ

สุวณฺณกกฺกฏชาตกํ จตุตฺถํฯ

390. มยฺหกชาตกํ (6-2-5)

[102]

สกุโณ มยฺหโก นาม, คิริสานุทรีจโร;

ปกฺกํ ปิปฺผลิมารุยฺห, มยฺหํ มยฺหนฺติ กนฺทติฯ

[103]

ตสฺเสวํ วิลปนฺตสฺส, ทิชสงฺฆา สมาคตา;

ภุตฺวาน ปิปฺผลิํ ยนฺติ, วิลปตฺเวว โส ทิโชฯ

[104]

เอวเมว อิเธกจฺโจ, สงฺฆริตฺวา พหุํ ธนํ;

เนวตฺตโน น ญาตีนํ, ยโถธิํ ปฏิปชฺชติฯ

[105]

น โส อจฺฉาทนํ ภตฺตํ, น มาลํ น วิเลปนํ;

อนุโภติ [นานุโภติ (สฺยา. ก.)] สกิํ กิญฺจิ, น สงฺคณฺหาติ ญาตเกฯ

[106]

ตสฺเสวํ วิลปนฺตสฺส, มยฺหํ มยฺหนฺติ รกฺขโต;

ราชาโน อถ วา โจรา, ทายทา เย ว [เย จ (สฺยา. ก.)] อปฺปิยา;

ธนมาทาย คจฺฉนฺติ, วิลปตฺเวว โส นโรฯ

[107]

ธีโร [ธีโร จ (สี.)] โภเค อธิคมฺม, สงฺคณฺหาติ จ ญาตเก;

เตน โส กิตฺติํ ปปฺโปติ, เปจฺจ สคฺเค ปโมทตีติ [สคฺเค จ โมทตีติ (สี. ปี.)]ฯ

มยฺหกชาตกํ ปญฺจมํฯ

391. วิชฺชาธรชาตกํ (6-2-6)

[108]

ทุพฺพณฺณรูปํ ตุวมริยวณฺณี, ปุรกฺขตฺวา [ปุรกฺขิตฺวา (สฺยา. ก.)] ปญฺชลิโก นมสฺสสิ;

เสยฺโย นุ เต โส อุทวา [อุทาหุ (สฺยา. ก.)] สริกฺโข, นามํ ปรสฺสตฺตโน จาปิ พฺรูหิฯ

[109]

น นามโคตฺตํ คณฺหนฺติ ราช, สมฺมคฺคตานุชฺชุคตาน [สมคฺคตานุชฺชุคตาน (สฺยา.), สมุคฺคตานุชฺชุคตาน (ก.)] เทวา;

อหญฺจ เต นามเธยฺยํ วทามิ, สกฺโกหมสฺมี ติทสานมินฺโทฯ

[110]

โย ทิสฺวา ภิกฺขุํ จรณูปปนฺนํ, ปุรกฺขตฺวา ปญฺชลิโก นมสฺสติ;

ปุจฺฉามิ ตํ เทวราเชตมตฺถํ, อิโต จุโต กิํ ลภเต สุขํ โสฯ

[111]

โย ทิสฺวา ภิกฺขุํ จรณูปปนฺนํ, ปุรกฺขตฺวา ปญฺชลิโก นมสฺสติ;

ทิฏฺเฐว ธมฺเม ลภเต ปสํสํ, สคฺคญฺจ โส ยาติ สรีรเภทาฯ

[112]

ลกฺขี วต เม อุทปาทิ อชฺช, ยํ วาสวํ ภูตปติทฺทสาม;

ภิกฺขุญฺจ ทิสฺวาน ตุวญฺจ สกฺก, กาหามิ ปุญฺญานิ อนปฺปกานิฯ

[113]

อทฺธา หเว เสวิตพฺพา สปญฺญา, พหุสฺสุตา เย พหุฐานจินฺติโน;

ภิกฺขุญฺจ ทิสฺวาน มมญฺจ ราช, กโรหิ ปุญฺญานิ อนปฺปกานิฯ

[114]

อกฺโกธโน นิจฺจปสนฺนจิตฺโต, สพฺพาติถียาจโยโค ภวิตฺวา;

นิหจฺจ มานํ อภิวาทยิสฺสํ, สุตฺวาน เทวินฺท สุภาสิตานีติฯ

วิชฺชาธร [ธชวิเหฐก (สี. ปี.), ปพฺพชิตวิเหฐก (สฺยา.)] ชาตกํ ฉฏฺฐํฯ

392. สิงฺฆปุปฺผชาตกํ (6-2-7)

[115]

ยเมตํ [ยเมกํ (ปี.)] วาริชํ ปุปฺผํ, อทินฺนํ อุปสิงฺฆสิ;

เอกงฺคเมตํ เถยฺยานํ, คนฺธเถโนสิ มาริสฯ

[116]

น หรามิ น ภญฺชามิ, อารา สิงฺฆามิ วาริชํ;

อถ เกน นุ วณฺเณน, คนฺธเถโนติ วุจฺจติฯ

[117]

โยยํ ภิสานิ ขณติ, ปุณฺฑรีกานิ ภญฺชติ;

เอวํ อากิณฺณกมฺมนฺโต, กสฺมา เอโส น วุจฺจติฯ

[118]

อากิณฺณลุทฺโท ปุริโส, ธาติเจลํว มกฺขิโต;

ตสฺมิํ เม วจนํ นตฺถิ, ตญฺจารหามิ วตฺตเวฯ

[119]

อนงฺคณสฺส โปสสฺส, นิจฺจํ สุจิคเวสิโน;

วาลคฺคมตฺตํ ปาปสฺส, อพฺภามตฺตํว ขายติฯ

[120]

อทฺธา มํ ยกฺข ชานาสิ, อโถ มํ อนุกมฺปสิ;

ปุนปิ ยกฺข วชฺชาสิ, ยทา ปสฺสสิ เอทิสํฯ

[121]

เนว ตํ อุปชีวามิ, นปิ เต ภตกามฺหเส [ภตกมฺหเส (สี. ปี.), ภติกมฺหเส (สฺยา.)];

ตฺวเมว ภิกฺขุ ชาเนยฺย, เยน คจฺเฉยฺย สุคฺคตินฺติฯ

สิงฺฆปุปฺผ [ภิสปุปฺผ (สี. ปี.), อุปสิงฺฆปุปฺผ (สฺยา.)] ชาตกํ สตฺตมํฯ

393. วิฆาสาทชาตกํ (6-2-8)

[122]

สุสุขํ วต ชีวนฺติ, เย ชนา วิฆาสาทิโน;

ทิฏฺเฐว ธมฺเม ปาสํสา, สมฺปราเย จ สุคฺคตีฯ

[123]

สุกสฺส [สุวสฺส (สี. สฺยา. ปี.)] ภาสมานสฺส, น นิสาเมถ ปณฺฑิตา;

อิทํ สุณาถ โสทริยา, อมฺเหวายํ ปสํสติฯ

[124]

นาหํ ตุมฺเห ปสํสามิ, กุณปาทา สุณาถ เม;

อุจฺฉิฏฺฐโภชิโน [โภชนา (ก.)] ตุมฺเห, น ตุมฺเห วิฆาสาทิโนฯ

[125]

สตฺตวสฺสา ปพฺพชิตา, เมชฺฌารญฺเญ [มชฺเฌรญฺเญ (ก.)] สิขณฺฑิโน;

วิฆาเสเนว ยาเปนฺตา, มยํ เจ โภโต คารยฺหา;

เก นุ โภโต ปสํสิยาฯ

[126]

ตุมฺเห สีหานํ พฺยคฺฆานํ, วาฬานญฺจาวสิฏฺฐกํ;

อุจฺฉิฏฺเฐเนว ยาเปนฺตา, มญฺญิวฺโห วิฆาสาทิโนฯ

[127]

เย พฺราหฺมณสฺส สมณสฺส, อญฺญสฺส วา [อญฺญสฺส จ (สี. สฺยา.), อญฺญสฺเสว (ปี.)] วนิพฺพิโน [วณิพฺพิโน (สี. สฺยา.)];

ทตฺวาว [ทตฺวาน (ปี. ก.)] เสสํ ภุญฺชนฺติ, เต ชนา วิฆาสาทิโนติฯ

วิฆาสาทชาตกํ อฏฺฐมํฯ

394. วฏฺฏกชาตกํ (6-2-9)

[128]

ปณีตํ ภุญฺชเส ภตฺตํ, สปฺปิเตลญฺจ มาตุล;

อถ เกน นุ วณฺเณน, กิโส ตฺวมสิ วายสฯ

[129]

อมิตฺตมชฺเฌ วสโต, เตสุ อามิสเมสโต;

นิจฺจํ อุพฺพิคฺคหทยสฺส, กุโต กากสฺส ทฬฺหิยํฯ

[130]

นิจฺจํ อุพฺเพคิโน [อุพฺพิคฺคิโน (สฺยา. ก.), อุพฺเพธิโน (สี.)] กากา, ธงฺกา ปาเปน กมฺมุนา;

ลทฺโธ ปิณฺโฑ น ปีเณติ, กิโส เตนสฺมิ วฏฺฏกฯ

[131]

ลูขานิ ติณพีชานิ, อปฺปสฺเนหานิ ภุญฺชสิ;

อถ เกน นุ วณฺเณน, ถูโล ตฺวมสิ วฏฺฏกฯ

[132]

อปฺปิจฺฉา อปฺปจินฺตาย, อทูรคมเนน จ;

ลทฺธาลทฺเธน ยาเปนฺโต, ถูโล เตนสฺมิ วายสฯ

[133]

อปฺปิจฺฉสฺส หิ โปสสฺส, อปฺปจินฺตสุขสฺส [อปฺปจินฺติสุขสฺส (สี. สฺยา. ปี.)] จ;

สุสงฺคหิตมานสฺส [สุสงฺคหิตปมาณสฺส (สี. สฺยา. ปี.)], วุตฺตี สุสมุทานยาติฯ

วฏฺฏกชาตกํ นวมํฯ

395. ปาราวตชาตกํ (6-2-10)

[134]

จิรสฺสํ วต ปสฺสามิ, สหายํ มณิธารินํ;

สุกตา [สุกตาย (สี. ปี.)] มสฺสุกุตฺติยา, โสภเต วต เม สขาฯ

[135]

ปรูฬฺหกจฺฉนขโลโม , อหํ กมฺเมสุ พฺยาวโฏ;

จิรสฺสํ นฺหาปิตํ ลทฺธา, โลมํ ตํ อชฺชํ หารยิํ [อปหารยิํ (สี. ปี.)]ฯ

[136]

ยํ นุ โลมํ อหาเรสิ, ทุลฺลภํ ลทฺธ กปฺปกํ;

อถ กิญฺจรหิ เต สมฺม, กณฺเฐ กิณิกิณายติ [อิทํ กณฺเฐ กิณายติ (ก.), กณฺเฐ กิํนิกิลายติ (สฺยา.)]ฯ

[137]

มนุสฺสสุขุมาลานํ, มณิ กณฺเฐสุ ลมฺพติ;

เตสาหํ อนุสิกฺขามิ, มา ตฺวํ มญฺญิ ทวา กตํฯ

[138]

สเจปิมํ ปิหยสิ, มสฺสุกุตฺติํ สุการิตํ;

การยิสฺสามิ เต สมฺม, มณิญฺจาปิ ททามิ เตฯ

[139]

ตฺวญฺเญว มณินา ฉนฺโน, สุกตาย จ มสฺสุยา;

อามนฺต โข ตํ คจฺฉามิ, ปิยํ เม ตว ทสฺสนนฺติฯ

ปาราวตชาตกํ [กากชาตกํ (สี. ปี.), มณิชาตกํ (สฺยา.)] ทสมํฯ

ขรปุตฺตวคฺโค [เสนกวคฺโค (สี. ปี.), ขุรปุตฺตวคฺโค (สฺยา.), สูจิวคฺโค (ก.)] ทุติโยฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

อถ ปสฺส สสูจิ จ ตุณฺฑิลโก, มิค มยฺหกปญฺจมปกฺขิวโร;

อถ ปญฺชลิ วาริช เมชฺฌ ปุน, อถ วฏฺฏ กโปตวเรน ทสาติฯ

อถ วคฺคุทฺทานํ –

อถ วคฺคํ ปกิตฺติสฺสํ, ฉนิปาตํ วรุตฺตเม;

อวาริยา จ ขโร จ [เสนก (สี.), สูจิ จ (สฺยา. ก.)], ทฺเว จ วุตฺตา สุพฺยญฺชนาติฯ

ฉกฺกนิปาตํ นิฏฺฐิตํฯ

7. สตฺตกนิปาโต

1. กุกฺกุวคฺโค

396. กุกฺกุชาตกํ (7-1-1)

[1]