กายํ พลากา สิขิโน, โจรี ลงฺฆิปิตามหา;
โอรํ พลาเก อาคจฺฉ, จณฺโฑ เม วายโส สขาฯ
[137]
อลญฺหิ เต ชคฺฆิตาเย, มมํ ทิสฺวาน เอทิสํ;
วิลูนํ สูทปุตฺเตน, ปิฏฺฐมณฺเฑน [ปิฏฺฐมทฺเทน (สี. สฺยา. ปี.)] มกฺขิตํฯ
[138]
สุนฺหาโต สุวิลิตฺโตสิ, อนฺนปาเนน ตปฺปิโต;
กณฺเฐ จ เต เวฬุริโย, อคมา นุ กชงฺคลํฯ
[139]
มา เต มิตฺโต อมิตฺโต วา, อคมาสิ กชงฺคลํ;
ปิญฺฉานิ ตตฺถ ลายิตฺวา, กณฺเฐ พนฺธนฺติ วฏฺฏนํฯ
[140]
ปุนปาปชฺชสี สมฺม, สีลญฺหิ ตว ตาทิสํ;
น หิ มานุสกา โภคา, สุภุญฺชา โหนฺติ ปกฺขินาติฯ
กโปตชาตกํ ปญฺจมํฯ
อฑฺฒวคฺโค ตติโยฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
อถ วณฺณ สสีล หิริ ลภเต, สุมุขา วิส สาฬิยมิตฺตวโร;
อถ จกฺก ปลาส สราช สโต, ยว พาล กโปตก ปนฺนรสาติฯ
อถ วคฺคุทฺทานํ –
ชีนญฺจ วณฺณํ อสมํวคุปฺปริ, สุเทสิตา ชาตกนฺติ สนฺติ วีสติ [ชาตก ปญฺจวีสติ (?)];
มเหสิโน พฺรหฺมจริตฺตมุตฺต-มโวจ คาถา อตฺถวตี สุพฺยญฺชนาติฯ
ปญฺจกนิปาตํ นิฏฺฐิตํฯ
6. ฉกฺกนิปาโต
1. อวาริยวคฺโค
376. อวาริยชาตกํ (6-1-1)
[1]
มาสุ กุชฺฌ ภูมิปติ, มาสุ กุชฺฌ รเถสภ;
กุทฺธํ อปฺปฏิกุชฺฌนฺโต, ราชา รฏฺฐสฺส ปูชิโตฯ
[2]
คาเม วา ยทิ วารญฺเญ, นินฺเน วา ยทิ วา ถเล;
สพฺพตฺถ อนุสาสามิ, มาสุ กุชฺฌ [มาสฺสุ กุชฺฌิ (สี. ปี.)] รเถสภฯ
[3]
อวาริยปิตา นาม, อหุ คงฺคาย นาวิโก;
ปุพฺเพ ชนํ ตาเรตฺวาน, ปจฺฉา ยาจติ เวตนํ;
เตนสฺส ภณฺฑนํ โหติ, น จ โภเคหิ วฑฺฒติฯ
[4]
อติณฺณํเยว ยาจสฺสุ, อปารํ ตาต นาวิก;
อญฺโญ หิ ติณฺณสฺส มโน, อญฺโญ โหติ ปาเรสิโน [ตเรสิโน (สี. ปี.), ติเรสิโน (สฺยา.)]ฯ
[5]
คาเม วา ยทิ วารญฺเญ, นินฺเน วา ยทิ วา ถเล;
สพฺพตฺถ อนุสาสามิ, มาสุ กุชฺฌิตฺถ นาวิกฯ
[6]
ยาเยวานุสาสนิยา, ราชา คามวรํ อทา;
ตาเยวานุสาสนิยา, นาวิโก ปหรี มุขํฯ
[7]
ภตฺตํ ภินฺนํ หตา ภริยา, คพฺโภ จ ปติโต ฉมา;
มิโคว ชาตรูเปน, น เตนตฺถํ อพนฺธิ สูติ [อวฑฺฒิตุนฺติ (สี. สฺยา.), อวฑฺฒิ สูติ (?)]ฯ
อวาริยชาตกํ ปฐมํฯ
377. เสตเกตุชาตกํ (6-1-2)
[8]
มา ตาต กุชฺฌิ น หิ สาธุ โกโธ, พหุมฺปิ เต อทิฏฺฐมสฺสุตญฺจ;
มาตา ปิตา ทิสตา [ทิสา ตาต (สฺยา.), ทิสา ตา (ปี.)] เสตเกตุ, อาจริยมาหุ ทิสตํ ปสตฺถาฯ
[9]
อคาริโน อนฺนทปานวตฺถทา [อนฺนปานวตฺถทา (สฺยา. ก.)], อวฺหายิกา ตมฺปิ ทิสํ วทนฺติ;
เอสา ทิสา ปรมา เสตเกตุ, ยํ ปตฺวา ทุกฺขี สุขิโน ภวนฺติฯ
[10]
ขราชินา ชฏิลา ปงฺกทนฺตา, ทุมฺมกฺขรูปา [ทุมุกฺขรูปา (สี. สฺยา.), ทุมฺมุกฺขรูปา (ปี. ก.)] เยเม ชปฺปนฺติ มนฺเต;
กจฺจิ นุ เต มานุสเก ปโยเค, อิทํ วิทู ปริมุตฺตา อปายาฯ
[11]
ปาปานิ กมฺมานิ กตฺวาน ราช, พหุสฺสุโต เจ น [พหุสฺสุโต เนว (สี. สฺยา.)] จเรยฺย ธมฺมํ;
สหสฺสเวโทปิ น ตํ ปฏิจฺจ, ทุกฺขา ปมุญฺเจ จรณํ อปตฺวาฯ
[12]
สหสฺสเวโทปิ น ตํ ปฏิจฺจ, ทุกฺขา ปมุญฺเจ จรณํ อปตฺวา;
มญฺญามิ เวทา อผลา ภวนฺติ, สสํยมํ จรณเมว [จรณญฺเญว (สี. สฺยา. ปี.)] สจฺจํฯ
[13]
น เหว เวทา อผลา ภวนฺติ, สสํยมํ จรณเมว สจฺจํ;
กิตฺติญฺหิ ปปฺโปติ อธิจฺจ เวเท, สนฺติํ ปุเณติ [สนฺตํ ปุเน’ติ (สี. ปี.)] จรเณน ทนฺโตติฯ
เสตเกตุชาตกํ ทุติยํฯ
378. ทรีมุขชาตกํ (6-1-3)
[14]
ปงฺโก จ กามา ปลิโป จ กามา, ภยญฺจ เมตํ ติมูลํ ปวุตฺตํ;
รโช จ ธูโม จ มยา ปกาสิตา, หิตฺวา ตุวํ ปพฺพช พฺรหฺมทตฺตฯ
[15]
คธิโต [คถิโต (สี.)] จ รตฺโต จ อธิมุจฺฉิโต จ, กาเมสฺวหํ พฺราหฺมณ ภิํสรูปํ;
ตํ นุสฺสเห ชีวิกตฺโถ ปหาตุํ, กาหามิ ปุญฺญานิ อนปฺปกานิฯ
[16]
โย อตฺถกามสฺส หิตานุกมฺปิโน, โอวชฺชมาโน น กโรติ สาสนํ;
อิทเมว เสยฺโย อิติ มญฺญมาโน, ปุนปฺปุนํ คพฺภมุเปติ มนฺโทฯ
[17]
โส โฆรรูปํ นิรยํ อุเปติ, สุภาสุภํ มุตฺตกรีสปูรํ;
สตฺตา สกาเย น ชหนฺติ คิทฺธา, เย โหนฺติ กาเมสุ อวีตราคาฯ
[18]
มีฬฺเหน ลิตฺตา รุหิเรน มกฺขิตา, เสมฺเหน ลิตฺตา อุปนิกฺขมนฺติ;
ยํ ยญฺหิ กาเยน ผุสนฺติ ตาวเท, สพฺพํ อสาตํ ทุขเมว เกวลํฯ
[19]
ทิสฺวา วทามิ น หิ อญฺญโต สวํ, ปุพฺเพนิวาสํ พหุกํ สรามิ;
จิตฺราหิ คาถาหิ สุภาสิตาหิ, ทรีมุโข นิชฺฌาปยิ สุเมธนฺติฯ
ทรีมุขชาตกํ ตติยํฯ
379. เนรุชาตกํ (6-1-4)
[20]
กาโกลา กากสงฺฆา จ, มยญฺจ ปตตํ วรา [วร (ก.) มยนฺติปทสฺส หิ วิเสสนํ];
สพฺเพว สทิสา โหม, อิมํ อาคมฺม ปพฺพตํฯ
[21]
อิธ สีหา จ พฺยคฺฆา จ, สิงฺคาลา จ มิคาธมา;
สพฺเพว สทิสา โหนฺติ, อยํ โก นาม ปพฺพโตฯ
[22]
อิมํ เนรูติ [เนรุนฺติ (สี. สฺยา.)] ชานนฺติ, มนุสฺสา ปพฺพตุตฺตมํ;
อิธ วณฺเณน สมฺปนฺนา, วสนฺติ สพฺพปาณิโนฯ
[23]
อมานนา ยตฺถ สิยา, สนฺตานํ วา วิมานนา;
หีนสมฺมานนา วาปิ, น ตตฺถ วสติํ วเส [วสตี วเส (สฺยา.), วส ทิวเส (ปี.)]ฯ
[24]
ยตฺถาลโส จ ทกฺโข จ, สูโร ภีรุ จ ปูชิยา;
น ตตฺถ สนฺโต วสนฺติ, อวิเสสกเร นเร [นเค (สี. สฺยา. ปี.)]ฯ
[25]
นายํ เนรุ วิภชติ, หีนอุกฺกฏฺฐมชฺฌิเม;
อวิเสสกโร เนรุ, หนฺท เนรุํ ชหามเสติฯ
เนรุชาตกํ จตุตฺถํฯ
380. อาสงฺกชาตกํ (6-1-5)
[26]
อาสาวตี นาม ลตา, ชาตา จิตฺตลตาวเน;
ตสฺสา วสฺสสหสฺเสน, เอกํ นิพฺพตฺตเต ผลํฯ
[27]
ตํ เทวา ปยิรุปาสนฺติ, ตาว ทูรผลํ สติํ;
อาสีเสว [อาสิํเสว (สี. สฺยา. ปี.)] ตุวํ ราช, อาสา ผลวตี สุขาฯ
[28]
อาสีสเตว [อาสิํเสเถว (สี. สฺยา. ปี.)] โส ปกฺขี, อาสีสเตว [อาสิํเสเถว (สี. สฺยา. ปี.)] โส ทิโช;
ตสฺส จาสา [ตสฺเสวาสา (สฺยา.)] สมิชฺฌติ, ตาว ทูรคตา สตี;
อาสีเสว ตุวํ ราช, อาสา ผลวตี สุขาฯ
[29]
สมฺเปสิ โข มํ วาจาย, น จ สมฺเปสิ [สํเสสิ (ก.)] กมฺมุนา;
มาลา เสเรยฺยกสฺเสว, วณฺณวนฺตา อคนฺธิกาฯ
[30]
อผลํ มธุรํ วาจํ, โย มิตฺเตสุ ปกุพฺพติ;
อททํ อวิสฺสชํ โภคํ, สนฺธิ เตนสฺส ชีรติฯ
[31]
ยญฺหิ กยิรา ตญฺหิ วเท, ยํ น กยิรา น ตํ วเท;
อกโรนฺตํ ภาสมานํ, ปริชานนฺติ ปณฺฑิตาฯ
[32]
พลญฺจ วต เม ขีณํ, ปาเถยฺยญฺจ น วิชฺชติ;
สงฺเก ปาณูปโรธาย, หนฺท ทานิ วชามหํฯ
[33]
เอตเทว หิ เม นามํ, ยํ นามสฺมิ รเถสภ;
อาคเมหิ มหาราช, ปิตรํ อามนฺตยามหนฺติฯ
อาสงฺกชาตกํ ปญฺจมํฯ
381. มิคาโลปชาตกํ (6-1-6)
[34]
น เม รุจฺจิ มิคาโลป, ยสฺส เต ตาทิสี คตี;
อตุจฺจํ ตาต ปตสิ, อภูมิํ ตาต เสวสิฯ
[35]
จตุกฺกณฺณํว เกทารํ, ยทา เต ปถวี สิยา;
ตโต ตาต นิวตฺตสฺสุ, มาสฺสุ เอตฺโต ปรํ คมิฯ
[36]
สนฺติ อญฺเญปิ สกุณา, ปตฺตยานา วิหงฺคมา;
อกฺขิตฺตา วาตเวเคน, นฏฺฐา เต สสฺสตีสมาฯ
[37]
อกตฺวา อปนนฺทสฺส [อปรณฺณสฺส (สี. สฺยา. ปี.)], ปิตุ วุทฺธสฺส สาสนํ;
กาลวาเต อติกฺกมฺม, เวรมฺภานํ วสํ อคา [คโต (สี.)]ฯ
[38]
ตสฺส ปุตฺตา จ ทารา จ, เย จญฺเญ อนุชีวิโน;
สพฺเพ พฺยสนมาปาทุํ, อโนวาทกเร ทิเชฯ
[39]
เอวมฺปิ อิธ วุทฺธานํ, โย วากฺยํ นาวพุชฺฌติ;
อติสีมจโร [อติสีมํ จโร (สี. สฺยา. ก.)] ทิตฺโต, คิชฺโฌวาตีตสาสโน;
สพฺเพ พฺยสนํ ปปฺโปนฺติ, อกตฺวา พุทฺธสาสนนฺติฯ
มิคาโลปชาตกํ ฉฏฺฐํฯ
382. สิริกาฬกณฺณิชาตกํ (6-1-7)
[40]
กา นุ กาเฬน วณฺเณน, น จาปิ [น จาสิ (สี.)] ปิยทสฺสนา;
กา วา ตฺวํ กสฺส วา ธีตา, กถํ ชาเนมุ ตํ มยํฯ
[41]
มหาราชสฺสหํ ธีตา, วิรูปกฺขสฺส จณฺฑิยา;
อหํ กาฬี อลกฺขิกา, กาฬกณฺณีติ มํ วิทู;
โอกาสํ ยาจิโต เทหิ, วเสมุ ตว สนฺติเกฯ
[42]
กิํสีเล กิํสมาจาเร, ปุริเส นิวิสเส ตุวํ;
ปุฏฺฐา เม กาฬิ อกฺขาหิ, กถํ [ยถา (สี. ปี.)] ชาเนมุ ตํ มยํฯ
[43]
มกฺขี ปฬาสี สารมฺภี, อิสฺสุกี มจฺฉรี สโฐ;
โส มยฺหํ ปุริโส กนฺโต, ลทฺธํ ยสฺส วินสฺสติฯ
[44]
โกธโน อุปนาหี จ, ปิสุโณ จ วิเภทโก;
กณฺฑกวาโจ [อณฺฑกวาโจ (ก. สี. ปี.)] ผรุโส, โส เม กนฺตตโร ตโตฯ
[45]
อชฺช สุเวติ ปุริโส, สทตฺถํ นาวพุชฺฌติ;
โอวชฺชมาโน กุปฺปติ, เสยฺยํ โส อติมญฺญติฯ
[46]
ทวปฺปลุทฺโธ [เทวปฺปลุทฺโธ (ก.), ทวปฺปลทฺโธ (ปี.)] ปุริโส, สพฺพมิตฺเตหิ ธํสติ;
โส มยฺหํ ปุริโส กนฺโต, ตสฺมิํ โหมิ อนามยาฯ
[47]
อเปหิ เอตฺโต ตฺวํ กาฬิ, เนตํ อมฺเหสุ วิชฺชติ;
อญฺญํ ชนปทํ คจฺฉ, นิคเม ราชธานิโยฯ
[48]
อหมฺปิ โข ตํ [เจตํ (สี.)] ชานามิ, เนตํ ตุมฺเหสุ วิชฺชติ;
สนฺติ โลเก อลกฺขิกา, สงฺฆรนฺติ พหุํ ธนํ;
อหํ เทโว จ เม ภาตา, อุโภ นํ วิธมามเสฯ
[49]
กา นุ ทิพฺเพน วณฺเณน, ปถพฺยา สุปติฏฺฐิตา;
กา วา ตฺวํ กสฺส วา ธีตา, กถํ ชาเนมุ ตํ มยํฯ
[50]
มหาราชสฺสหํ ธีตา, ธตรฏฺฐสฺส สิรีมโต [ธตรฏฺฐสิรีมโต (สฺยา. ก.)];
อหํ สิรี จ ลกฺขี จ, ภูริปญฺญาติ มํ วิทู;
โอกาสํ ยาจิโต เทหิ, วเสมุ ตว สนฺติเกฯ
[51]
กิํสีเล กิํสมาจาเร, ปุริเส นิวิสเส ตุวํ;
ปุฏฺฐา เม ลกฺขิ อกฺขาหิ, กถํ [ยถา (สี. ปี.)] ชาเนมุ ตํ มยํฯ
[52]
โย จาปิ สีเต อถวาปิ อุณฺเห, วาตาตเป ฑํสสรีสเป จ;
ขุธํ [ขุทฺทํ (สฺยา. ก.), ขุทํ (ปี.)] ปิปาสํ อภิภุยฺย สพฺพํ, รตฺตินฺติวํ โย สตตํ นิยุตฺโต;
กาลาคตญฺจ น หาเปติ อตฺถํ, โส เม มนาโป นิวิเส จ ตมฺหิฯ
[53]
อกฺโกธโน มิตฺตวา จาควา จ, สีลูปปนฺโน อสโฐชุภูโต [อสโฐ อุชฺชุภูโต (ปี.)];
สงฺคาหโก สขิโล สณฺหวาโจ, มหตฺตปตฺโตปิ นิวาตวุตฺติ;
ตสฺมิํหํ [ตสฺมาหํ (สี. ปี.)] โปเส วิปุลา ภวามิ, อูมิ สมุทฺทสฺส ยถาปิ วณฺณํฯ
[54]
โย จาปิ มิตฺเต อถวา อมิตฺเต, เสฏฺเฐ สริกฺเข อถ วาปิ หีเน;
อตฺถํ จรนฺตํ อถวา อนตฺถํ, อาวี รโห สงฺคหเมว วตฺเต [วตฺโต (สฺยา. ก.)]ฯ
วาจํ น วชฺชา ผรุสํ กทาจิ, มตสฺส ชีวสฺส จ ตสฺส โหมิฯ
[55]
เอเตสํ โย อญฺญตรํ ลภิตฺวา, กนฺตา สิรี [กนฺตสิริํ (กตฺถจิ), กนฺตํ สิริํ (สฺยา.) อฏฺฐกถายํ ทุติยตติยปาฐนฺตรานิ] มชฺชติ อปฺปปญฺโญ;
ตํ ทิตฺตรูปํ วิสมํ จรนฺตํ, กรีสฐานํว [กรีสชาตํ ว (สี. สฺยา.)] วิวชฺชยามิฯ
[56]
อตฺตนา กุรุเต ลกฺขิํ, อลกฺขิํ กุรุตตฺตนา;
น หิ ลกฺขิํ อลกฺขิํ วา, อญฺโญ อญฺญสฺส การโกติฯ
สิริกาฬกณฺณิชาตกํ สตฺตมํฯ
383. กุกฺกุฏชาตกํ (6-1-8)
[57]
สุจิตฺตปตฺตฉทน , ตมฺพจูฬ วิหงฺคม;
โอโรห ทุมสาขาย, มุธา ภริยา ภวามิ เตฯ
[58]
จตุปฺปที ตฺวํ กลฺยาณิ, ทฺวิปทาหํ มโนรเม;
มิคี ปกฺขี อสญฺญุตฺตา, อญฺญํ ปริเยส สามิกํฯ
[59]
โกมาริกา เต เหสฺสามิ, มญฺชุกา ปิยภาณินี;
วินฺท มํ อริเยน เวเทน, สาวย มํ ยทิจฺฉสิฯ
[60]
กุณปาทินิ โลหิตเป, โจริ กุกฺกุฏโปถินิ;
น ตฺวํ อริเยน เวเทน, มมํ ภตฺตารมิจฺฉสิฯ
[61]
เอวมฺปิ จตุรา [จาตุรา (สฺยา. ก.)] นารี, ทิสฺวาน สธนํ [ปวรํ (สี. สฺยา. ปี.)] นรํ;
เนนฺติ สณฺหาหิ วาจาหิ, พิฬารี วิย กุกฺกุฏํฯ
[62]
โย จ อุปฺปติตํ อตฺถํ, น ขิปฺปมนุพุชฺฌติ;
อมิตฺตวสมนฺเวติ, ปจฺฉา จ อนุตปฺปติฯ
[63]
โย จ อุปฺปติตํ อตฺถํ, ขิปฺปเมว นิโพธติ;
มุจฺจเต สตฺตุสมฺพาธา, กุกฺกุโฏว พิฬาริยาติฯ
กุกฺกุฏชาตกํ อฏฺฐมํฯ
384. ธมฺมธชชาตกํ (6-1-9)
[64]
ธมฺมํ จรถ ญาตโย, ธมฺมํ จรถ ภทฺทํ โว [ภทฺท โว (ก.)];
ธมฺมจารี สุขํ เสติ, อสฺมิํ โลเก ปรมฺหิ จฯ
[65]
ภทฺทโก วตยํ ปกฺขี, ทิโช ปรมธมฺมิโก;
เอกปาเทน ติฏฺฐนฺโต, ธมฺมเมวานุสาสติฯ
[66]
นาสฺส สีลํ วิชานาถ, อนญฺญาย ปสํสถ;
ภุตฺวา อณฺฑญฺจ โปตญฺจ [ฉาเป จ (สี. ปี.)], ธมฺโม ธมฺโมติ ภาสติฯ
[67]
อญฺญํ ภณติ วาจาย, อญฺญํ กาเยน กุพฺพติ;
วาจาย โน จ กาเยน, น ตํ ธมฺมํ อธิฏฺฐิโตฯ
[68]
วาจาย สขิโล มโนวิทุคฺโค, ฉนฺโน กูปสโยว กณฺหสปฺโป;
ธมฺมธโช คามนิคมาสุสาธุ [คามนิคมาสุ สาธุสมฺมโต (สี.), คามนิคมสาธุ (ปี.)], ทุชฺชาโน ปุริเสน พาลิเสนฯ
[69]
อิมํ ตุณฺเฑหิ ปกฺเขหิ, ปาทา จิมํ วิเหฐถ [วิโปถถ (ปี.)];
ฉวญฺหิมํ วินาเสถ, นายํ สํวาสนารโหติฯ
ธมฺมธชชาตกํ นวมํฯ
385. นนฺทิยมิคราชชาตกํ (6-1-10)
[70]
สเจ พฺราหฺมณ คจฺเฉสิ, สาเกเต [สาเกตํ (สี. สฺยา.)] อชฺชุนํ [อญฺฌนํ (สี. สฺยา. ปี.)] วนํ;
วชฺชาสิ นนฺทิยํ นาม, ปุตฺตํ อสฺมากโมรสํ;
มาตา ปิตา จ เต วุทฺธา, เต ตํ อิจฺฉนฺติ ปสฺสิตุํฯ
[71]
ภุตฺตา มยา นิวาปานิ, ราชิโน ปานโภชนํ;
ตํ ราชปิณฺฑํ อวโภตฺตุํ [อวโภตฺตํ (ก.)], นาหํ พฺราหฺมณ มุสฺสเหฯ
[72]
โอทหิสฺสามหํ ปสฺสํ, ขุรปฺปานิสฺส [ขุรปฺปาณิสฺส (สี.), ขุรปาณิสฺส (ปี.), ขุรปฺปปาณิสฺส (?)] ราชิโน;
ตทาหํ สุขิโต มุตฺโต, อปิ ปสฺเสยฺย มาตรํฯ
[73]
มิคราชา ปุเร อาสิํ, โกสลสฺส นิเกตเน [นิเกตเว (สี. สฺยา. ปี.)];
นนฺทิโย นาม นาเมน, อภิรูโป จตุปฺปโทฯ
[74]
ตํ มํ วธิตุมาคจฺฉิ, ทายสฺมิํ อชฺชุเน วเน;
ธนุํ อารชฺชํ [อารชฺชุํ (นิยฺย), อเทชฺฌํ (สี. ปี.) อทฺเวธาภาวํ เอกีภาวนฺติ อตฺโถ] กตฺวาน, อุสุํ สนฺนยฺห [สนฺธาย (สี. ปี.)] โกสโลฯ
[75]
ตสฺสาหํ โอทหิํ ปสฺสํ, ขุรปฺปานิสฺส ราชิโน;
ตทาหํ สุขิโต มุตฺโต, มาตรํ ทฏฺฐุมาคโตติฯ
นนฺทิยมิคราชชาตกํ ทสมํฯ
อวาริยวคฺโค ปฐโมฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
อถ กุชฺฌรเถสภ เกตุวโร, สทรีมุข เนรุ ลตา จ ปุน;
อปนนฺท สิรี จ สุจิตฺตวโร, อถ ธมฺมิก นนฺทิมิเคน ทสาติฯ
2. ขรปุตฺตวคฺโค
386. ขรปุตฺตชาตกํ (6-2-1)
[76]
สจฺจํ กิเรวมาหํสุ, วสฺตํ [ภสฺตํ (สี. ปี.), กลกํ (สฺยา.), ครํ (ก.)] พาโลติ ปณฺฑิตา;
ปสฺส พาโล รโหกมฺมํ, อาวิกุพฺพํ น พุชฺฌติฯ
[77]
ตฺวํ โขปิ [ตฺวํ นุ โข (สี. สฺยา.), ตฺวญฺจ โข (ปี.)] สมฺม พาโลสิ, ขรปุตฺต วิชานหิ;
รชฺชุยา หิ [รชฺชุยาสิ (ปี.)] ปริกฺขิตฺโต, วงฺโกฏฺโฐ โอหิโตมุโขฯ
[78]
อปรมฺปิ สมฺม เต พาลฺยํ [อยมฺปิ สมฺม เต พาโล (ก.)], โย มุตฺโต น ปลายสิ;
โส จ พาลตโร สมฺม, ยํ ตฺวํ วหสิ เสนกํฯ
[79]
ยํ นุ สมฺม อหํ พาโล, อชราช วิชานหิ;
อถ เกน เสนโก พาโล, ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโตฯ
[80]
อุตฺตมตฺถํ ลภิตฺวาน, ภริยาย โย ปทสฺสติ [ภยิยา โย ปทสฺสติ (ปี.), ภยิยา น ภวิสฺสติ (ก.)];
เตน ชหิสฺสตตฺตานํ, สา เจวสฺส น เหสฺสติฯ
[81]