อติเวลปภาสติ ชีตวโร, วนมชฺฌ รเถสภ ชิมฺหคโม;

อถ ชมฺพุ ติณาสนปีฐวรํ, อถ ตณฺฑุล โมร วิสยฺห ทสาติฯ

5. จูฬกุณาลวคฺโค

341. กณฺฑรีชาตกํ (4-5-1)

[161]

นรานมารามกราสุ นาริสุ, อเนกจิตฺตาสุ อนิคฺคหาสุ จ;

สพฺพตฺถ นาปีติกราปิ [สพฺพ’ตฺตนา’ปีติกราปิ (สี. สฺยา.)] เจ สิยา [สิยุํ (สฺยา.)], น วิสฺสเส ติตฺถสมา หิ นาริโยฯ

[162]

ยํ เว [ยญฺจ (สฺยา. ก.)] ทิสฺวา กณฺฑรีกินฺนรานํ [กินฺนรกินฺนรีนํ (สฺยา.), กินฺนรีกินฺนรานํ (ก.)], สพฺพิตฺถิโย น รมนฺติ อคาเร;

ตํ ตาทิสํ มจฺจํ จชิตฺวา ภริยา, อญฺญํ ทิสฺวา ปุริสํ ปีฐสปฺปิํฯ

[163]

พกสฺส จ พาวริกสฺส [ปาวาริกสฺส (สี.)] รญฺโญ, อจฺจนฺตกามานุคตสฺส ภริยา;

อวาจรี [อจฺจาจริ (สฺยา.), อนาจริ (ก.)] ปฏฺฐวสานุคสฺส [พทฺธวสานุคสฺส (สี. สฺยา.), ปตฺตวสานุคตสฺส (ก.)], กํ วาปิ อิตฺถี นาติจเร ตทญฺญํฯ

[164]

ปิงฺคิยานี สพฺพโลกิสฺสรสฺส, รญฺโญ ปิยา พฺรหฺมทตฺตสฺส ภริยา;

อวาจรี ปฏฺฐวสานุคสฺส, ตํ วาปิ สา นาชฺฌคา กามกามินีติฯ

กณฺฑรีชาตกํ [กินฺนรีชาตกํ (ก. สี. ก.), กุณฺฑลิกชาตกํ (สฺยา.)] ปฐมํฯ

342. วานรชาตกํ (4-5-2)

[165]

อสกฺขิํ วต อตฺตานํ, อุทฺธาตุํ อุทกา ถลํ;

น ทานาหํ ปุน ตุยฺหํ, วสํ คจฺฉามิ วาริชฯ

[166]

อลเมเตหิ อมฺเพหิ, ชมฺพูหิ ปนเสหิ จ;

ยานิ ปารํ สมุทฺทสฺส, วรํ มยฺหํ อุทุมฺพโรฯ

[167]

โย จ อุปฺปติตํ อตฺถํ, น ขิปฺปมนุพุชฺฌติ;

อมิตฺตวสมนฺเวติ , ปจฺฉา จ อนุตปฺปติฯ

[168]

โย จ อุปฺปติตํ อตฺถํ, ขิปฺปเมว นิโพธติ;

มุจฺจเต สตฺตุสมฺพาธา, น จ ปจฺฉานุตปฺปตีติฯ

วานรชาตกํ ทุติยํฯ

343. กุนฺตินีชาตกํ (4-5-3)

[169]

อวสิมฺห ตวาคาเร, นิจฺจํ สกฺกตปูชิตา;

ตฺวเมว ทานิมกริ, หนฺท ราช วชามหํฯ

[170]

โย เว กเต ปฏิกเต, กิพฺพิเส ปฏิกิพฺพิเส;

เอวํ ตํ สมฺมตี เวรํ, วส กุนฺตินิ มาคมาฯ

[171]

น กตสฺส จ กตฺตา จ, เมตฺติ [เมตฺตี (ปี.), มิตฺตี (ก.)] สนฺธียเต ปุน;

หทยํ นานุชานาติ, คจฺฉญฺเญว รเถสภฯ

[172]

กตสฺส เจว กตฺตา จ, เมตฺติ สนฺธียเต ปุน;

ธีรานํ โน จ พาลานํ, วส กุนฺตินิ มาคมาติฯ

กุนฺตินีชาตกํ ตติยํฯ

344. อมฺพชาตกํ (4-5-4)

[173]

โย นีลิยํ มณฺฑยติ, สณฺฑาเสน วิหญฺญติ;

ตสฺส สา วสมนฺเวตุ, ยา เต อมฺเพ อวาหริฯ

[174]

วีสํ วา ปญฺจวีสํ [ปณฺณุวีสํ (ก. สี. ปี.)] วา, อูนติํสํ ว ชาติยา;

ตาทิสา ปติ มา ลทฺธา [ปติํ มา ลทฺธา (ปี.), ปติ มา’ลตฺถ (?)], ยา เต อมฺเพ อวาหริฯ

[175]

ทีฆํ คจฺฉตุ อทฺธานํ, เอกิกา อภิสาริกา;

สงฺเกเต ปติ มา อทฺท [มา อทฺทส (สี. ปี.)], ยา เต อมฺเพ อวาหริฯ

[176]

อลงฺกตา สุวสนา, มาลินี จนฺทนุสฺสทา;

เอกิกา สยเน เสตุ, ยา เต อมฺเพ อวาหรีติฯ

อมฺพชาตกํ [อมฺพโจรชาตกํ (ก. สี. ปี.)] จตุตฺถํฯ

345. คชกุมฺภชาตกํ (4-5-5)

[177]

วนํ ยทคฺคิ ทหติ, ปาวโก กณฺหวตฺตนี;

กถํ กโรสิ ปจลก, เอวํ ทนฺธปรกฺกโมฯ

[178]

พหูนิ รุกฺขฉิทฺทานิ, ปถพฺยา วิวรานิ จ;

ตานิ เจ นาภิสมฺโภม, โหติ โน กาลปริยาโยฯ

[179]

โย ทนฺธกาเล ตรติ, ตรณีเย จ ทนฺธติ;

สุกฺขปณฺณํว อกฺกมฺม, อตฺถํ ภญฺชติ อตฺตโนฯ

[180]

โย ทนฺธกาเล ทนฺเธติ, ตรณีเย จ ตารยิ;

สสีว รตฺติํ วิภชํ, ตสฺสตฺโถ ปริปูรตีติฯ

คชกุมฺภชาตกํ ปญฺจมํฯ

346. เกสวชาตกํ (4-5-6)

[181]

มนุสฺสินฺทํ ชหิตฺวาน, สพฺพกามสมิทฺธินํ;

กถํ นุ ภควา เกสี, กปฺปสฺส รมติ อสฺสเม [รมตสฺสเม (ก.)]ฯ

[182]

สาทูนี [สาธูนิ (ก. สี. สฺยา. ก.)] รมณียานิ, สนฺติ วกฺขา มโนรมา;

สุภาสิตานิ กปฺปสฺส, นารท รมยนฺติ มํฯ

[183]

สาลีนํ โอทนํ ภุญฺเช, สุจิํ มํสูปเสจนํ;

กถํ สามากนีวารํ, อโลณํ ฉาทยนฺติ ตํฯ

[184]

สาทุํ วา [อสาทุํ (ปี.)] ยทิ วาสาทุํ, อปฺปํ วา ยทิ วา พหุํ;

วิสฺสตฺโถ ยตฺถ ภุญฺเชยฺย, วิสฺสาสปรมา รสาติฯ

เกสวชาตกํ [เกสีชาตกํ (ก.)] ฉฏฺฐํฯ

347. อยกูฏชาตกํ (4-5-7)

[185]

สพฺพายสํ กูฏมติปฺปมาณํ, ปคฺคยฺห โย [โส (ปี.)] ติฏฺฐสิ อนฺตลิกฺเข;

รกฺขาย เม [มํ (สี.)] ตฺวํ วิหิโต นุสชฺช, อุทาหุ เม เจตยเส [วายมเส (สี. สฺยา.)] วธายฯ

[186]

ทูโต อหํ ราชิธ รกฺขสานํ, วธาย ตุยฺหํ ปหิโตหมสฺมิ;

อินฺโท จ ตํ รกฺขติ เทวราชา, เตนุตฺตมงฺคํ น เต [น หิ (ก. สี. ปี.), เต น (ก.)] ผาลยามิฯ

[187]

สเจ จ มํ รกฺขติ เทวราชา, เทวานมินฺโท มฆวา สุชมฺปติ;

กามํ ปิสาจา วินทนฺตุ สพฺเพ, น สนฺตเส รกฺขสิยา ปชายฯ

[188]

กามํ กนฺทนฺตุ [กนฺตนฺตุ (ก.), กณฺฑนฺตุ (สฺยา.)] กุมฺภณฺฑา, สพฺเพ ปํสุปิสาจกา;

นาลํ ปิสาจา ยุทฺธาย, มหตี สา วิภิํสิกาติ [วิเภสิกาติ (สฺยา.), วิเหสิกาติ (ปี.)]ฯ

อยกูฏชาตกํ สตฺตมํฯ

348. อรญฺญชาตกํ (4-5-8)

[189]

อรญฺญา คามมาคมฺม, กิํสีลํ กิํวตํ อหํ;

ปุริสํ ตาต เสเวยฺยํ, ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโตฯ

[190]

โย ตํ วิสฺสาสเย ตาต, วิสฺสาสญฺจ ขเมยฺย เต;

สุสฺสูสี จ ติติกฺขี จ, ตํ ภเชหิ อิโต [ตํ ภเชยฺยาสิโต (ก.)] คโตฯ

[191]

ยสฺส กาเยน วาจาย, มนสา นตฺถิ ทุกฺกฏํ;

อุรสีว ปติฏฺฐาย, ตํ ภเชหิ อิโต คโตฯ

[192]

หลิทฺทิราคํ กปิจิตฺตํ, ปุริสํ ราควิราคินํ;

ตาทิสํ ตาต มา เสวิ, นิมฺมนุสฺสมฺปิ เจ สิยาติฯ

อรญฺญชาตกํ อฏฺฐมํฯ

349. สนฺธิเภทชาตกํ (4-5-9)

[193]

เนว อิตฺถีสุ สามญฺญํ, นาปิ ภกฺเขสุ สารถิ;

อถสฺส สนฺธิเภทสฺส, ปสฺส ยาว สุจินฺติตํฯ

[194]

อสิ ติกฺโขว มํสมฺหิ, เปสุญฺญํ ปริวตฺตติ;

ยตฺถูสภญฺจ สีหญฺจ, ภกฺขยนฺติ มิคาธมาฯ

[195]

อิมํ โส สยนํ เสติ, ยมิมํ [ยยิมํ (สี. ปี.), ยิมํ (ก.)] ปสฺสสิ สารถิ;

โย วาจํ สนฺธิเภทสฺส, ปิสุณสฺส นิโพธติฯ

[196]

เต ชนา สุขเมธนฺติ, นรา สคฺคคตาริว;

เย วาจํ สนฺธิเภทสฺส, นาวโพธนฺติ สารถีติฯ

สนฺธิเภทชาตกํ นวมํฯ

350. เทวตาปญฺหชาตกํ (4-5-10)

[197]

หนฺติ หตฺเถหิ ปาเทหิ, มุขญฺจ ปริสุมฺภติ;

ส เว ราช ปิโย โหติ, กํ เตน ตฺวาภิปสฺสสิ [มภิปสฺสสิ (สี.)]ฯ

[198]

อกฺโกสติ ยถากามํ, อาคมญฺจสฺส อิจฺฉติ;

ส เว ราช ปิโย โหติ, กํ เตน ตฺวาภิปสฺสสิฯ

[199]

อพฺภกฺขาติ อภูเตน, อลิเกนาภิสารเย;

ส เว ราช ปิโย โหติ, กํ เตน ตฺวาภิปสฺสสิฯ

[200]

หรํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ, วตฺถเสนาสนานิ จ;

อญฺญทตฺถุหรา สนฺตา, เต เว ราช ปิยา โหนฺติ;

กํ เตน ตฺวาภิปสฺสสีติฯ

เทวตาปญฺหชาตกํ ทสมํฯ

จูฬกุณาลวคฺโค ปญฺจโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

นรานํ อสกฺขิวสิมฺหวโร, นีลิยมคฺคิวรญฺจ ปุน;

ปุน รสายสกูฏวโร, ตถารญฺญ สารถิ หนฺติ ทสาติฯ

อถ วคฺคุทฺทานํ –

กาลิงฺคํ [วิวรํ (พหูสุ)] ปุจิมนฺทญฺจ, กุฏิทูสก โกกิลา [กุฏิทูสํ พหุภาณกํ (พหูสุ)];

จูฬกุณาลวคฺโค โส, ปญฺจโม สุปฺปกาสิโตติฯ

จตุกฺกนิปาตํ นิฏฺฐิตํฯ

5. ปญฺจกนิปาโต

1. มณิกุณฺฑลวคฺโค

351. มณิกุณฺฑลชาตกํ (5-1-1)

[1]