เมนู

เถรคาถา ทวาทสกนิบาต



1. สีลวเถรคาถา



ว่าด้วยคาถาของพระสีลวเถระ


[378] ท่านทั้งหลายพึงศึกษาศีลในศาสนานี้ ด้วยว่าศีลอัน
บุคคลศึกษาดีแล้ว สั่งสมดีแล้ว ย่อมนำสมบัติทั้งปวง
มาให้ในโลกนี้ นักปราชญ์เมื่อปรารถนาความสุข 3
ประการ คือความสรรเสริญ 1 การได้ความปลื้มใจ 1
ความบันเทิงในสวรรค์เมื่อละไปแล้ว 1 พึงรักษาศีล ด้วย
ว่าผู้มีศีล มีความสำรวม ย่อมได้มิตรมาก ส่วนผู้ทุศีล
ประพฤติแต่กรรมอันลามก ย่อมแตกจากมิตร นรชน
ผู้ทุศีล ย่อมได้รับการติเตียนและความเสียชื่อเสียง ส่วน
ผู้มีศีล ย่อมได้รับการสรรเสริญและชื่อเสียงทุกเมื่อ
ศีลเป็นเบื้องต้น เป็นที่ตั้ง เป็นบ่อเกิดแห่งคุณความดี
ทั้งหลาย และเป็นประธานแห่งธรรมทั้งปวง เพราะ
ฉะนั้น พึงชำระศีลให้บริสุทธิ์ สังวรศีลเป็นเครื่องกั้น
ความทุจริต ทำจิตให้ร่าเริง เป็นท่าที่หยั่งลงมหาสมุทร
คือนิพพานของพระพุทธเจ้าทั้งปวง เพราะฉะนั้น พึงชำระ
ศีลให้บริสุทธิ์ ศีลเป็นกำลังหาที่เปรียบมิได้ เป็นอาวุธ
อย่างสูงสุด เป็นอาภรณ์อันประเสริฐ เป็นเกราะอันน่า
อัศจรรย์ ศีลเป็นสะพาน เป็นมหาอำนาจ เป็นกลิ่นหอม

อย่างยอดเยี่ยม เป็นเครื่องลูบไล้อันประเสริฐ บุคคลผู้
สมบูรณ์ด้วยศีล ย่อมหอมฟุ้งไปทั่วทุกทิศ ศีลเป็นเสบียง
อันเลิศ เป็นเสบียงเดินทางชั้นเยี่ยม เป็นพาหนะอัน
ประเสริฐยิ่งนัก เป็นเครื่องหอมฟุ้งไปทั่วทิศานุทิศ คน
พาลผู้มีจิตไม่ตั้งมั่นในศีล ย่อมได้รับการนินทาในเวลา
ที่มีชีวิตอยู่ในโลกนี้ เมื่อตายไปแล้ว ย่อมได้รับทุกข์
โทมนัสในอบายภูมิ ย่อมได้รับทุกข์โทมนัสในที่ทั่วไป
ธีรชนผู้มีจิตตั้งมั่นด้วยดีในศีล ย่อมได้รับการสรรเสริญ
ในเวลาที่มีชีวิตอยู่ในโลกนี้ ครั้นตายไปแล้ว ก็ได้รับ
ความสุขโสมนัสในสวรรค์ ย่อมรื่นเริงใจในที่ทุกสถาน
ในโลกนี้ ศีลเท่านั้นเป็นยอด และผู้มีปัญญาเป็นผู้สูงสุด
ในโลกนี้ ความชนะในมนุษยโลกและเทวโลก ย่อมมีได้
เพราะศีลและปัญญา.

จบสีลวเถรคาถา

อรรถกถาทวาทสกนิบาต


อรรถกถาสีลวเถรคาถาที่ 1


ในทวาทสกนิบาต คาถาของท่านพระสีลวเถระ มีคำเริ่มต้นว่า
สีลเมว ดังนี้. เรื่องนี้มีเหตุเกิดขึ้นอย่างไร ?
พระเถระแม้นี้ ได้กระทำบุญญาธิการไว้ในพระพุทธเจ้าในปางก่อน