เมนู

14. สัพพกามเถรคาถา



ว่าด้วยคาถาของพระสัพพกามเถระ


[360] สัตว์สองเท้านี้เป็นสัตว์ไม่สะอาด มีกลิ่นเหม็น เต็ม
ไปด้วยซากศพต่าง ๆ มีของโสโครกไหลออกทั่วกาย
ของบริหารอยู่เป็นนิตย์ เบญจกามคุณอันน่ารื่นรมย์ใจ
เหล่านี้ คือ รูป เสียง กลิ่น รส และโผฏฐัพพะ ที่มี
ปรากฏอยู่ในรูปร่างหญิง ย่อมล่อลวงปุถุชนให้ลำบาก
เหมือนพรานเนื้อแอบดักเนื้อด้วยเครื่องดัก พรานเบ็ดจับ
ปลาด้วยเบ็ด บุคคลจับวานรด้วยตังฉะนั้น ปุถุชน
เหล่าใด มีจิตกำหนัดเข้าไปซ่องเสพหญิงเหล่านั้น ปุถุชน
เหล่านั้นย่อมยังสงสารอันน่ากลัวให้เจริญ ย่อมก่อภพใหม่
ขึ้นอีก. ส่วนผู้ใดงดเว้นหญิงเหล่านั้น เหมือนบุคคลสลัด
หัวงูด้วยเท้า ผู้นั้นเป็นผู้มีสติ ระงับตัณหาอันซ่านไปใน
โลกเสียได้ เราเห็นโทษในกามทั้งหลาย เห็นการออก
บรรพชาโดยความเกษม สลัดตนจากกามทั้งปวง เราได้
บรรลุความสิ้นอาสวะแล้ว.

จบสัพพกามเถรคาถา

ในวรรคนี้รวมคาถาได้ 84 คาถา พระเถระที่ภาษิตคาถา 14
รูป คือ

1. พระอุรุเวลกสัสปเถระ 2. พระเตกิจฉกานิเถระ 3. พระมหา-
นาคเถระ 4. พระกุลลเถระ 5. พระมาลุงกยปุตตเถระ 6. พระสัปป-
ทาสเถระ 7. พระกาติยานเถระ 8. พระมิคชาลเถระ 9. พระเชนต-
ปุโรหิตปุตตเถระ 10. พระสุมนเถระ 11. พระนหาตกมุนิเถระ
12. พระพรหมทัตตเถระ 13. พระสิริมัณฑกเถระ 14. พระสัพพ-
กามเถระ.
จบฉักกนิบาต

อรรถกถาสัพพกามีเถรคาถา1ที่ 14



คาถาของท่านพระสัพพกามีเถระ มีคำเริ่มต้นว่า ทฺวิปาทโก ดังนี้.
เรื่องนั้นมีเหตุเกิดขึ้นอย่างไร ?
ได้ยินว่า พระเถระนี้ได้เห็นพระเถระรูปหนึ่งชำระความแตกความ
สามัคคี อันเกิดขึ้นในพระศาสนาของพระผู้มีพระภาคเจ้าปทุมุตตระ แล้วจัด
ตั้งให้เป็นปกติตามเดิม จึงตั้งความปรารถนาว่า แม้เราก็พึงเป็นผู้สามารถ
ชำระความแตกความสามัคคี ในพระศาสนาของพระพุทธเจ้าพระองค์หนึ่ง
ในอนาคต แล้วปรารถนาจัดตั้งให้เป็นปกติตามเดิม ดังนี้ แล้วกระทำบุญ
ทั้งหลายอันสมควรแก่กรรมนั้น ท่องเที่ยวไปในเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย
ในพุทธุปบาทกาลนี้ เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้ายังไม่เสด็จปรินิพพาน บังเกิด
ในตระกูลกษัตริย์ ในนครเวสาลี ได้นามว่า สัพพกามะ พอเจริญวัยพวก
ญาติก็จัดให้มีเหย้าเรือน แต่เพราะเป็นผู้มีอัธยาศัยในการออกจากทุกข์

1. บาลีเป็น สัพพากามเถรคาถา.