เมนู

8. มิคชาลเถรคาถา



ว่าด้วยคาถาของพระมิคชาลเถระ


[354] ธรรมอันก้าวล่วงสังโยชน์ทั้งปวง เป็นธรรมยังวัฏฏะ
ให้พินาศหมดสิ้น เป็นเครื่องนำออกไปจากสงสาร เป็น
เครื่องข้ามพ้นสงสาร ทำรากตัณหาให้เหี่ยวแห้ง อันพระ-
พุทธเจ้าผู้เป็นเผ่าพันธุ์แห่งพระอาทิตย์ ผู้มีพระจักษุ ทรง
แสดงดีแล้ว ทำลายกรรมกิเลสเครื่องก่อภพก่อชาติ อันมี
รากเป็นพิษแล้ว ทำให้เราถึงความดับสนิท ธรรมอันเป็น
เครื่องกำจัดกรรมให้สิ้นสุด อันพระพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว
เพื่อทำลายรากเหง้าแห่งอวิชชา ญาณเพียงดังแก้ววิเชียร
ตกไป ในเมื่อกำหนดถือวิญญาณทั้งหลายปรากฏขึ้น
ธรรมเครื่องประกาศเวทนา ปลดเปลื้องอุปาทาน เป็น
เครื่องพิจารณาเห็นภพดุจหลุมถ่านเพลิงด้วยญาณ มีรส
มาก ลึกซึ้ง เป็นธรรมห้ามความแก่ความตาย อริยมรรค
อันประกอบด้วยองค์ 8 เป็นทางสงบสุข ปลอดโปร่ง
พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงแล้ว ธรรมอันเป็นเครื่อง
เห็นแสงสว่างตามความเป็นจริง ถึงความปลอดโปร่งเป็น
อันมาก สงบระงับ เจริญในที่สุด พระพุทธเจ้าผู้มี-
พระจักษุ ทรงแสดงดีแล้ว เพราะทรงรู้กรรมว่าเป็นธรรม

ทรงรู้จักวิบากโดยความเป็นวิบากแห่งธรรมอันอาศัยกันและ
กันเกิดขึ้น.

จบมิคชาลเถรคาถา

อรรถกถามิคชาลเถรคาถาที่ 8



คาถาของท่านพระมิคชาลเถระ มีค่าเริ่มต้นว่า สุเทสิโต ดังนี้.
เรื่องนี้มีเหตุเกิดขึ้นอย่างไร ?
แม้พระเถระนี้ก็ได้บำเพ็ญบุญญาธิการไว้ในพระพุทธเจ้าแต่ปางก่อน
ทั้งหลาย สั่งสมบุญอยู่ในภพนั้น ในพุทธุปบาทกาลนี้บังเกิดเป็นบุตรของ
นางวิสาขามหาอุบาสิกา ในนครสาวัตถี ได้มีนามว่า มิคชาละ.
มิคชาละนั้นไปวิหาร เพราะได้ฟังธรรมเนือง ๆ จึงเกิดศรัทธาบวช
แล้วเจริญวิปัสสนา ได้บรรลุพระอรหัต เมื่อจะพยากรณ์พระอรหัตผล
จึงได้กล่าวคาถา1เหล่านี้ ความว่า
ธรรมอันล่วงพ้นจากสังโยชน์ทั้งปวง เป็นธรรมยัง
วัฏฏะให้พินาศหมดสิ้น เป็นเครื่องนำออกจากสงสาร
เป็นเครื่องข้ามพ้นสงสาร ทำรากตัณหาให้เหี่ยวแห้ง อัน
พระพุทธเจ้าผู้เป็นเผ่าพันธุ์แห่งพระอาทิตย์ ผู้มีพระจักษุ
ทรงแสดงดีแล้ว ทำลายธรรมและกิเลสเครื่องก่อภพ
ก่อชาติอันมีรากเป็นพิษ ทำให้เราถึงความดับสนิท ธรรม
อันเป็นเครื่องกำจัดกรรมให้สิ้นสุด อันพระพุทธเจ้าทรง


1. ขุ. เถร. 26/ข้อ 354.