นั้น มัฏฐกุณฑลีเทพบุตรมาปรากฏองค์พร้อมกับวิมาน ลงจากวิมาน
ถวายบังคมพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว ยืนประคองอัญชลีอยู่ ณ ที่สมควร
แห่งหนึ่ง.
ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึงสุจริตที่เทพบุตรนั้นกระทำ
แล้ว ในที่ประชุมนั้น ทรงทราบว่าที่ประชุมมีความสบายใจ จึงทรง
แสดงสามุกกังสิกเทศนา ธรรมแบบยกขึ้นแสดงเอง.¹
จบเทศนา เทพบุตร พราหมณ์ และบริษัทที่ประชุมกัน รวมเป็น
สัตว์แปดหมื่นสี่พันได้ตรัสรู้ธรรมแล.
จบอรรถกถามัฏฐกุณฑลีวิมาน

10. เสริสสกวิมาน

ว่าด้วยเสริสสกวิมาน

กล่าวว่า
[84] ขอท่านทั้งหลายจงฟังคำของเทวดา
และของพวกพ่อค้าในทางทะเลทราย ที่ได้มาพบกัน
ในเวลานั้น และฟังถ้อยคำที่เทวดาและพวกพ่อค้า
โต้ตอบกันโดยประการใด ขอท่านทั้งปวงจงฟังคำนั้น
1. สามุกฺกํสิกํ แปลตามอรรถกถาว่า พระธรรมเทศนาที่พระพุทธเจ้าทรงยกขึ้นถือเอาเอง คือ
ทรงเห็นด้วยพระสยัมภูญาณ (ตรัสรู้เอง) ได้แก่อริยสัจจเทศนา , ตามแบบเรียน แปลว่า
ธรรมเทศนาที่พระพุทธเจ้าทรงยกขึ้นแสดงเอง คือ ไม่ต้องปรารภคำถามเป็นต้นของผู้ฟัง ได้แก่
เทศนาเรื่องอริยสัจ.