เมนู

อรรถกถาโสณทินนาวิมาน


โสณทินนาวิมานมีคาถาว่า อภิกฺกนฺเตน วณฺเณน ดังนี้เป็นต้น.
โสณทินนาวิมานนั้นเกิดขึ้นอย่างไร ?
พระผู้มีพระภาคเจ้า ประทับอยู่ ณ พระเชตวัน กรุงสาวัตถี. ก็สมัย
นั้น อุบาสิกาคนหนึ่งชื่อโสณทินนาในเมืองนาลันทามีศรัทธาเลื่อมใส บำรุง
ภิกษุทั้งหลายด้วยปัจจัย 4 โดยเคารพ มีนิจศีลอันบริสุทธิ์ดี เข้ารักษา
แม้อุโบสถประกอบด้วยองค์ 8 ประการ. นางโสณทินนานั้น ได้ความ
สบายในการฟังธรรม เมื่อเพิ่มพูนกัมมัฏฐานในสัจจะ ก็ได้เป็นโสดาบัน
เพราะถึงพร้อมด้วยอุปนิสัย ต่อมา นางเป็นโรคชนิดหนึ่งแล้วก็ตายไป
เกิดในชั้นดาวดึงส์. ท่านพระมหาโมคคัลลานเถระได้สอบถามเทพธิดานั้น
ด้วยคาถาสามคาถาเหล่านั้นว่า
ดูก่อนเทพธิดา ท่านมีวรรณะงาม มีรัศมี
ส่องสว่างไสวไปทุกทิศ เหมือนดาวประกายพรึก
เพราะบุญอะไร ท่านจึงมีวรรณะเช่นนี้ เพราะบุญ
อะไร อิฐผลนี้จึงสำเร็จแก่ท่าน และโภคสมบัติ
ทุกอย่างที่น่ารักจึงเกิดขึ้นแก่ท่าน.

ดูก่อนเทพธิดา ผู้มีอานุภาพมาก อาตมาขอ
ถามท่าน ครั้งเกิดเป็นมนุษย์ ท่านได้ทำบุญอะไรไว้
และเพราะบุญอะไร ท่านจึงมีอานุภาพรุ่งเรืองอย่างนี้
และรัศมีของท่านจึงสว่างไสวไปทุกทิศ.

เทพธิดานั้น ถูกพระโมคคัลลานเถระถามแล้ว
ดีใจ ก็พยากรณ์ปัญหาของกรรมที่มีผลอย่างนี้ว่า

ชนชาวเมืองนาลันทา รู้จักดิฉันว่าโสณทินนา
ดีฉันเป็นอุบาสิกาอยู่ในเมืองนาลันทา เป็นผู้สมบูรณ์
ด้วยศรัทธาและศีลยินดีแล้ว ในทานบริจาคเสมอ มีจิต
ผ่องใส ได้ถวายผ้านุ่งห่ม อาหาร เสนาสนะและ
เครื่องประทีปเครื่องอุปกรณ์ ในพระอริยะผู้ปฏิบัติตรง
ดีฉันได้เข้ารักษาอุโบสถศีล อันประกอบด้วยองค์ 8
ประการ ตลอดวัน 14 ค่ำ 15 ค่ำ และวัน 8 ค่ำ
แห่งปักษ์ และตลอดปาฏิหาริยปักษ์ เป็นผู้สำรวม
ด้วยดีในศีลทุกเมื่อ. เป็นผู้งดเว้นจากปาณาติบาต
เว้นห่างไกลจากอทินนาทาน จากการประพฤติผิดใน
กาม สำรวมจากมุสาวาท และจากการดื่มน้ำเมา ดีฉัน
เป็นผู้ยินดีในสิกขาบททั้ง 5 มีปัญญาเฉลียวฉลาดใน
อริยสัจ เป็นอุบาสิกาของพระโคดมผู้มีพระจักษุ และ
พระเกียรติยศ เพราะบุญนั้น ดีฉันจึงมีวรรณะเช่นนี้
อิฐผลนี้จึงสำเร็จแก่ดีฉัน และโภคสมบัติทุกอย่าง
ที่น่ารักจึงเกิดขึ้นแก่ดีฉัน.

ข้าแต่ท่านภิกษุผู้มีอานุภาพมาก ดีฉันขอบอก
แก่ท่าน ครั้งเกิดเป็นมนุษย์ดีฉันได้กระทำบุญใดไว้

เพราะบุญนั้น ดีฉันจึงมีอานุภาพรุ่งเรืองอย่างนี้ และ
รัศมีของดีฉันจึงสว่างไสวไปทุกทิศ.

คำนั้นทั้งหมด เหมือนนัยที่กล่าวมาในหนหลัง.
จบอรรถกถาโสณทินนาวิมาน

7. อุโบสถาวิมาน


ว่าด้วยอุโบสถาวิมาน


[24] ท่านพระมหาโมคคัลลานเถระ ได้ถามถึงบุรพกรรมของ
เทพธิดานั้นว่า
ดูก่อนเทพธิดา ท่านมีวรรณะงาม มีรัศมีส่อง
สว่างไสวไปทุกทิศ เหมือนดาวประกายพรึก เพราะ
บุญอะไร ท่านจึงมีวรรณะเช่นนี้ ฯ ล ฯ และรัศมี
ของท่านจึงสว่างไสวไปทุกทิศ.

นางเทพธิดานั้น ถูกพระโมคคัลลานเถระถาม
แล้ว ดีใจ ก็ได้พยากรณ์ปัญหาแห่งกรรมที่มีผล
อย่างนี้ว่า

ประชาชนรู้จักดิฉันว่าแม่อุโบสถา ดีฉันเป็น
อุบาสิกาอยู่ในเมืองสาเกต เป็นผู้สมบูรณ์ด้วยศรัทธา
และศีล... ได้เป็นอุบาสิกาของพระโคดมผู้มีพระจักษุ
สมบูรณ์ด้วยพระเกียรติยศ เพราะบุญนั้น ดีฉันจึง